- Có phải "Biệt ly" cũng xuất phát từ một mối tình lãng mạn thời trẻ của ông?
- Không xuất phát từ một tình cảm cá nhân đâu. Tôi không ly biệt, tiễn đưa một mối tình nào cả. Có thể dựa vào nội dung bài hát mà nhiều người suy đoán thôi. Tôi viết Biệt ly trong hoàn cảnh chính quyền thực dân Pháp tuyển mộ rất nhiều người Việt Nam sang làm thợ hoặc lính đánh thuê cho các thuộc địa khác của Pháp. Sân ga Hàng Cỏ bấy giờ sôi động hơn bao giờ hết, liên tục đưa đón tàu đi tàu về chuyên chở những chàng trai Việt lên đường tha hương. Người đi kẻ ở. Buồn lắm. Đau xót lắm. Cái không khí tiễn đưa không hẹn ngày về tác động mạnh đến tâm cảm vốn day dứt của tôi.
- Ca khúc này được công bố khi nào, thưa ông?
- Lần đầu, Biệt ly được công bố trước đám đông khán giả là vào năm 1940 ở Hà Nội. Chị Phụng, một ca sĩ ở ngõ chợ Khâm Thiên là người đầu tiên hát. Không còn nhớ rõ nghệ danh, tôi chỉ nhớ tên gọi thân mật là chị Phụng - một giọng hát được nhiều người Hà thành yêu mến.
- Cho tới nay, ca sĩ nào hát "Biệt ly" hay nhất?
- Sau một thời gian nằm im ắng, đến năm 1988 Biệt ly mới chính thức được hát trở lại trên các sân khấu trong Nam ngoài Bắc, được đưa vào chương trình Nửa thế kỷ bài hát Việt Nam. Cùng với Biệt ly, nhiều ca khúc tiền chiến của các nhạc sĩ khác như Văn Cao, Đặng Thế Phong, Dương Thiệu Tước, Hoàng Quý... cũng được biểu diễn trở lại. Tôi nghe khá nhiều ca sĩ hát Biệt ly, nhưng có lẽ Lan Ngọc ở trong Nam và Thuỳ Dung ở ngoài Bắc là thể hiện được cái ý tình mà tôi muốn gửi gắm.
- Theo cảm quan của ông, trong số các nhạc sĩ cùng thời, những ai có tác phẩm đậm đà chất dân tộc nhất?
- Hai anh Lê Thương và Đặng Thế Phong. Nhạc sĩ Lê Thương có ba bản Hòn Vọng Phu mà bất cứ người Việt Nam nào cũng yêu thích. Còn người bạn thân của tôi, Đặng Thế Phong, thì rất tài hoa. Anh sáng tác Con thuyền không bến, Giọt mưa thu... khi tuổi đời còn rất trẻ. Anh là nhạc công chơi được rất nhiều loại nhạc cụ.
(Theo Thanh Niên)