Ngày 6/1, gia đình thông báo ông qua đời hôm 30/12/2020. Lễ viếng ông diễn ra lúc 9h30 phút ngày 6/1 tại Nhà tang lễ quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. Thi hài ông sẽ được an táng tại nghĩa trang Thiên Đức, huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ vào ngày 8/1.
Nhà văn Phương Liên tiếc thương tên tuổi lão làng của văn học thiếu nhi. Từng biên tập sách của ông khi làm việc tại Nhà xuất bản Kim Đồng, bà nhớ: "Trong cuốn Bồ nông có hiếu (tuyển tập truyện hay cho nhi đồng, NXB Kim Đồng năm 1996), nhà văn Phong Thu tâm sự: 'Ai cũng có ngày bé. Ngày bé tự nhiên có, rồi ngày bé cũng tự nhiên đi qua. Tôi muốn góp phần giữ mãi ngày bé ấy'. Niềm tâm nguyện này ông đã giữ trọn vẹn suốt đời".
Nhà văn Phong Thu hồi Tết Canh Tý 2020. Ảnh: Phùng Hà.
Nhà văn Phương Liên nhận xét con đường sáng tác của Phong Thu là một hành trình kiên nhẫn. Ông sống khiêm nhường, lao động miệt mài. Truyện ngắn là mảng sáng tác chính trong sự nghiệp của ông. Có thời gian, ông viết truyện ngắn hàng ngày, xuất hiện liên tục trên các báo. Không chỉ vượt trội về số lượng, nhiều truyện của ông sống mãi với thời gian, tuổi thơ như Bức tường nhiều phép lạ, Cây bàng không rụng lá, Xe lu và xe ca...
Nhà văn Phong Thu quê ở xã Kiên Trung, huyện Kiến Xương, Thái Bình. Ông được cử đi học ngành sư phạm ở Trung Quốc. Từ năm 1952, ông dạy tiểu học ở Mai Châu, Hòa Bình. Đến năm 1961, ông chuyển sang làm cán bộ nghiên cứu ở Vụ Sư phạm, Bộ Giáo dục. Giai đoạn năm 1964 - 1981, ông là Trưởng ban Văn nghệ báo Thiếu niên Tiền phong.
Ngoài bút danh Phong Thu, ông còn có các bút danh Hồng Trang, Hồng Hương, Hoa Hương, Hiền Hoa. Trong suốt sự nghiệp, ông có hơn 70 đầu sách, nổi tiếng với các tác phẩm như Hoa mướp vàng, Xe lu và xe ca, Cây bàng không rụng lá, Cái cúc màu xanh, Bồ nông có hiếu....
Ông từng giành giải thưởng của Hội Văn học nghệ thuật Hà Nội cho tập truyện Điểm 10, giải nhất cuộc thi viết cho thiếu nhi do Hội Nhà văn, NXB Kim Đồng và Ủy ban Thiếu niên Nhi đồng Việt Nam tổ chức với tác phẩm Hoa mướp vàng. Ngoài ra, kịch bản phim hoạt hình Cá sấu ngứa răng của ông đoạt Bông Sen Bạc Liên hoan phim Việt Nam năm 1970. Một số bài thơ của ông như Bác Hồ - Người cho em tất cả, Bàn tay mẹ được phổ nhạc, trở thành những ca khúc thiếu nhi quen thuộc. Ở tuổi ngoài thất thập, Phong Thu còn dồn tất cả tâm huyết vào cuốn Ước mơ viết văn - Viết truyện, hướng dẫn trẻ em viết văn.
Hà Thu