Nhà trên đường - giải pháp tiết kiệm đất cho đô thị

Phối cảnh 3 tòa nhà xây băng qua đường của kiến trúc sư Trần Đình Bá.

Ý tưởng đã đoạt giải nhì (giải cao nhất) tại cuộc thi "Kiến trúc nhiệt đới với vấn đề bảo vệ môi trường và sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả", do Đại học Kiến trúc Hà Nội và Hội Kiến trúc sư Việt Nam tổ chức lần đầu tiên, được trao sáng nay tại Hà Nội.

"Dân số hiện nay tăng quá nhanh, đất đai thì không sinh sôi thêm, vì thế đất ở cho mọi người ngày càng thiếu. Một vài kiểu nhà hiện nay đã bộc lộ những nhược điểm, chẳng hạn nhà chọc trời thì mất an toàn, nhà bám đường thì chiếm đất, nhà lấn biển thì đe dọa bờ biển..., gây phức tạp cho môi trường. Ý tưởng của tôi là khai thác một không gian nào đó cho con người nhưng tốt và an toàn hơn. Đó chính là không gian phía trên mặt đường, là thứ đang lãng phí nhất hiện nay", ông Bá nói.

Kiến trúc sư Trần Đình Bá, thuộc Hội kiến trúc sư Bà Rịa - Vũng Tàu. Ảnh: T. An

Chẳng hạn, ông lý giải, một đường cao tốc có bề mặt 6 mét, thì thực ra chúng ta chỉ sử dụng được 6 mét bề rộng đó trên mặt đất mà thôi, còn toàn bộ không gian rất lớn bên trên chưa sử dụng được.

Không chỉ là "những ngôi nhà băng qua đường đơn thuần", ý tưởng của kiến trúc sư Bá là tổ hợp của nhiều loại nhà với nhiều công năng khác nhau như chung cư, xưởng sản xuất, trường học, các tổ hợp văn phòng - khách sạn - nhà ga hàng không..., kết hợp các hình thức tiết kiệm điện như lắp cánh quạt gió, tấm pin mặt trời, trồng cây xanh... phía trên nóc nhà. Các tòa nhà như vậy có thể được nối với nhau, tạo thành cầu thoát hiểm cho người dân và tạo ra phối cảnh ấn tượng cho không gian đô thị.

Nhà trên đường còn có thể trở thành bãi đậu xe trên cao, giải quyết được bài toán thiếu bãi đậu xe ở các thành phố lớn hiện nay, hoặc lấn một phần ra các con kênh, rạch để tạo thêm không gian ở cho người dân. Nó cũng có thể được xây dựng băng qua đường sắt, hoặc thuần túy là các tổ hợp điện mặt trời và điện gió chạy dọc theo đường.  

Sơ đồ hai khối nhà được xây băng qua hai con đường, được nối với nhau bằng cầu nhà. Trên hai khối nhà này có các bãi đỗ xe công cộng. Trên nóc nhà là các tua bin gió.

Việc xây nhà băng qua các con đường như vậy, theo tác giả ý tưởng, mang lại rất nhiều lợi ích, như tiếp cận ngay với chính công trình giao thông này, vừa cao ráo, vừa an toàn lại sạch sẽ, tận dụng được không khí, ánh sáng mặt trời, và nhất là tiết kiệm đất đai.

Ông Bá cũng ước tính, nếu theo phương pháp này, Hà Nội có thể đáp ứng được chỗ ở cho 10 triệu dân mà không cần phải mở rộng diện tích (làm mất đất nông nghiệp). Thậm chí, ông cũng tính toán giải pháp này sẽ giúp dự án thành phố sông Hồng hiện nay trở nên khả thi, vừa an toàn, vừa có đủ chỗ cho 2-3 triệu dân.

Với những lợi thế này, kiến trúc sư Bá tin tưởng đây sẽ là giải pháp "toàn cầu", chứ không chỉ cho Việt Nam trong tương lai. Hiện ông đã đăng ký bản quyền tác giả cho ý tưởng của mình và đang cộng tác với các chuyên gia nước ngoài để nghiên cứu sâu thêm.

Thuận An