Theo Linh mục Hồ Văn Xuân, sau sự cố cháy nhà thờ Đức Bà Paris, với tư cách là người chịu trách nhiệm trùng tu nhà thờ Đức Bà Sài Gòn, ông rất lo và đã yêu cầu kiểm tra lại toàn bộ vấn đề thiết bị điện, sử dụng điện trong công trường đang trùng tu. "Chuyện gì cũng có thể xảy ra được nếu chúng ta không quan tâm, không chú ý", ông nói.
Hiện, các đơn vị thi công đã lợp ngói mái trên cùng (mái ngói Marseille), từ trục 2-3, sát tháp chuông tới trục 8-9, chỗ hợp thuỷ, tức cánh ngang của Thánh Giá (hướng đường Hàn Thuyên sang đường sách Nguyễn Văn Bình), thuộc phần phía trước của nhà thờ). Phần mái từ bàn thờ trở về sau cần có thêm một hệ giàn giáo khác do tập đoàn Monument (Bỉ) nghiên cứu, thiết kế, tư vấn, giám sát và hướng dẫn lắp đặt.
Các công việc chuẩn bị cho hạng mục thay mái ngói trên cùng được đánh giá là rất khó khăn, vất vả và nguy hiểm do độ cao, dốc mái, thời tiết khắc nghiệt... nhưng kỹ sư, công nhân đều cố gắng làm tốt, đúng yêu cầu.
"Đặc biệt đỉnh mái ngói được đắp bằng hỗn hợp vữa khoáng Quick-mix, các liên kết làm kín khe tiếp giáp giữa bờ tường và mái ngói bằng vữa vôi của Lafarge và cát sạch của Pháp, đòi hỏi sự kiên nhẫn, khéo léo, theo dõi quá trình dưỡng ẩm suốt 28 ngày đúng như hướng dẫn để đảm bảo thời gian kết khối, chất lượng", Linh mục Xuân cho biết.
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn đang được rào chắn để trùng tu. Ảnh: Quỳnh Trần.
Hồi giữa năm ngoái, hai công ty chuyên về kính màu của Pháp là Loire và Lorin được mời khảo sát toàn bộ kính màu của nhà thờ Đức Bà, đánh giá những gì phải phục chế, thay mới. Đây cũng là hai đơn vị hơn 100 năm trước làm toàn bộ kính màu cho công trình kiến trúc này.
Đầu năm nay mái ngói vảy cá của mái giữa, cả hai phía trường Hoà Bình và phía Bưu Điện thành phố đã được tháo dỡ để làm vệ sinh, kiểm tra và khảo sát toàn bộ vĩ kèo, mái vòm, rui mè, trắc đạc... Việc lợp ngói trở lại dự kiến hoàn thành vào cuối tháng 5.
Đến tháng 6 nhà thờ sẽ hợp tác với tập đoàn Monument nghiên cứu, thiết kế và lắp đặt hệ giàn giáo cho khu vực còn lại của mái ngói Marseille, ngói vảy cá, ngói âm dương... Đơn vị này cũng sẽ khảo sát, đánh giá sự ổn định của hệ khung thép ở hai tháp chuông, chuẩn bị lắp đặt hệ giàn giáo để tu sửa hai tháp này, thay hai mái tháp nhọn bằng kẽm Azengar nguyên chất đảm bảo thân thiện với môi trường.
"Đây là công việc vô cùng khó khăn, nguy hiểm, mất nhiều thời gian và đòi hỏi phải hết sức thận trọng khi thi công vì làm việc ở trên cao. Dự kiến cuối năm 2020 sẽ hoàn tất việc lợp tất cả các mái ngói Marseille, vảy cá và âm dương, cùng với các cây thánh giá bằng đá Paris trên mái nhà thờ", đại diện Ban trùng tu thông tin.
Trong khi đó, theo Giám mục GiuSe Đỗ Mạnh Hùng (Giám quản Tông tòa Tổng giáo phận TP HCM), từ ngày 1/9/2015 tới nay, qua ba lần lạc quyên các giáo xứ và các dòng tu đã đóng góp 111 tỷ đồng cho công việc trùng tu. Số tiền này đã sử dụng đúng mục đích giáo dân đóng góp. Do việc trùng tu sẽ còn kéo dài tới cuối năm 2023, Tổng giáo phận TP HCM tiếp tục kêu gọi lạc quyên lần thứ 4.
Trước đó, theo tính toán của Ban trùng tu với nhiều hạng mục từ sửa chữa thay đổi mới kính màu đã hư hại, nội thất nhà thờ, chiếu sáng, hàng rào xung quanh, đàn đại phong cầm... dự trù kinh phí sửa chữa nhà thờ Đức Bà vào khoảng hơn 140 tỷ đồng.
Nhà thờ Đức Bà xây năm 1877, hoàn thành sau 3 năm và được Tòa thánh Vatican phong hàng tiểu Vương cung Thánh đường từ năm 1959 (tên gọi chính thức là Vương cung thánh đường Chính tòa Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội).
Đây là công trình kiến trúc đặc sắc từ thời Pháp thuộc do kiến trúc sư J.Bourard thiết kế. Toàn bộ vật liệu xây dựng từ xi măng, sắt thép đến ốc vít được mang từ Pháp sang. Mặt ngoài của nhà thờ xây bằng loại gạch đặt làm tại Marseille để trần, không tô trát, không bám bụi rêu, hiện vẫn còn màu sắc hồng tươi. Không như những nhà thờ khác tại TP HCM, Nhà thờ Đức Bà không có vòng rào hoặc bờ tường bao quanh.
Do nằm ở trung tâm quận 1, lại là nhà thờ Chánh tòa của Tổng giáo phận TP HCM nên đây là địa điểm người dân thường tập trung vào các dịp lễ, Tết, nhất là Lễ Giáng sinh. Ngày thường, quanh Nhà thờ Đức Bà là địa điểm quen thuộc của nhiều bạn trẻ và cũng là nơi nhiều cô dâu, chú rể đến chụp ảnh cưới.
Không chỉ với người dân thành phố, Nhà thờ Đức Bà còn là điểm tham quan của rất nhiều khách du lịch quốc tế. Mỗi ngày có hàng trăm đoàn đến tham quan, dự lễ tại thánh đường. Tuy nhiên, sau 140 năm, nhà thờ đã xuống cấp nghiêm trọng nên Tổng giáo phận TP HCM muốn đại trùng tu công trình này.
Hồi cuối năm 2016, Sở Văn hóa và Thể thao thành phố trình UBND TP HCM phê duyệt việc tu sửa cấp thiết mái ngói Nhà thờ Đức Bà do là công trình tôn giáo, di tích lịch sử - văn hóa. Ngày 4/7/2017, UBND TP HCM cấp phép cho trùng tu công trình kiến trúc này.
Ban đầu dự kiến việc trùng tu sẽ hoàn thành vào năm 2019. Tuy nhiên, sau quá trình thẩm định, việc sửa chữa cần nhiều thời gian hơn nên Tổng giáo phận TP HCM đã xin gia hạn việc thi công đến năm 2023.
Từ ngày bắt đầu trùng tu đến nay, dù khuôn viên nhà thờ được rào chắn xung quanh cũng như một giàn giáo cao 27 m được dựng để thi công nhưng nhà thờ vẫn hoạt động bình thường, chỉ du khách không được vào tham quan.
Hữu Công