Phiến quân Nhà nước Hồi giáo diễu hành ở thành phố Homs, phía bắc Syria, hồi tháng 3. Ảnh: AFP.
Những phát hiện mới được phái đoàn Australia tại Liên Hợp Quốc, giữ vị trí chủ tịch Ủy ban Trừng phạt al-Qaeda của Hội đồng Bảo an, công bố hôm 30/10, VICE cho hay. Báo cáo từ phái đoàn Australia cảnh báo rằng "tầm trải rộng của các tay súng lớn hơn rất nhiều so với trước đây" và "gồm nhiều quốc gia chưa từng đối mặt với những thách thức liên quan đến al-Qaeda".
Phần lớn các tay súng tại Syria đến từ hơn 80 quốc gia tại Trung Đông, Bắc Phi và châu Âu, một phần đến từ Mỹ và những phần còn lại ở châu Á. Hội đồng Bảo an cảnh báo sự xuất hiện các tay súng từ "những quốc gia vừa và nhỏ" là "quan trọng, cho thấy rủi ro trong tương lai ở biên giới liên quan tới al-Qaeda có thể dính dáng đến vài người trong những cá nhân này".
Ủy ban Trừng phạt al-Qaeda được thiết lập vào năm 1999 để theo dõi các hoạt động của al-Qaeda và những nhóm tách ra từ tổ chức khủng bố này, trong đó có Nhà nước Hồi giáo tự xưng, tên viết tắt là IS, ISIS hoặc ISIL.
Báo cáo ước tính có khoảng 15.000 tay súng nước ngoài gia nhập IS, gần giống với số liệu từ tình báo Mỹ và Anh trước đó. Randy Blake, cố vấn chiến lược cao cấp tại Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ, trong tuần phát biểu trước một ủy ban an ninh rằng "mức độ (chiến binh nước ngoài) tới Syria lớn hơn so với mức độ tới Afghanistan trước khủng bố 11/9"
Giới chức Mỹ tin rằng có khoảng 2.000 tay súng phương Tây đang ở Syria, trong số này có 700 tên đến từ Pháp, 500 tên đến từ Vương quốc Anh và 400 từ Đức.
Báo cáo cho biết dù khả năng của những kẻ đứng đầu al-Qaeda không còn mạnh như trước nhưng tư tưởng cực đoan vẫn được khuếch tán, lan rộng thông qua mạng Internet và mạng xã hội. IS đã vượt qua al-Qaeda, đạt tới khả năng tuyển mộ thành viên qua mạng xã hội nhờ Trung tâm Truyền thông Al Hayat, nhánh tuyên truyền của nó.
"Trong khi thông tin đăng tải trên tài khoản mạng xã hội của IS được thiết kế để tiếp cận người xem phổ thông, kết hợp với những hình ảnh tra tấn và giết người, thì al-Qaeda vẫn tiếp tục đưa ra những thông điệp dài dòng và khoa trương từ tên thủ lĩnh al-Zawahiri", báo cáo có đoạn. "Video mới nhất của hắn dài 55 phút. IS chỉ viết những dòng tuyên truyền khủng bố không quá 140 ký tự".
IS chính thức tách khỏi al-Qaeda vào tháng 2, tuy nhiên, Ủy ban của Liên Hợp Quốc vẫn cảnh báo không nên xem đây "là dấu hiệu cho thấy IS từ bỏ tư tưởng của al-Qaeda". Một nhánh khác của al-Qaeda đang hoạt động ở Syria, được tình báo Mỹ gọi là Khorasan, cho thấy "tổ chức này vẫn hứng thú lên kế hoạch những đợt tấn công mới".
Chiến dịch không kích do Mỹ dẫn đầu ở Syria bắt đầu hồi tháng 9 nhằm vào nhóm này. Nó là một phần trong chiến dịch có quy mô lớn hơn, được mô tả là tiêu diệt IS ở Syria và Iraq. Tuy nhiên, chiến dịch của Mỹ tác động rất ít đến dòng chiến binh gia nhập IS và thực tế có thể ngược lại.
Hội đồng Bảo an những tháng gần đây đã tổ chức nhiều phiên họp về "hiện tượng chiến binh nước ngoài", bao gồm một phiên do Tổng thống Mỹ Barack Obama chủ trì trong Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc hồi tháng 9. Tại đây, một nghị quyết đã được thông qua, yêu cầu các quốc gia có biện pháp ngăn các tay súng đi qua hoặc đi từ lãnh thổ của họ.
Như Tâm