 |
|
Nhà nghiên cứu Trần Bạch Đằng. Ảnh: Tuổi Trẻ |
Theo từ điển wikipedia tiếng Việt, Trần Bạch Đằng tham gia cách mạng khi 17 tuổi. Năm 1946, ông đã được giao phụ trách tờ Chống Xâm Lăng của Thành ủy Sài Gòn. Năm 1951 làm tổng biên tập báo Nhân dân miền Nam của Trung ương Cục. Ông lần lượt đảm trách nhiều cương vị quan trọng như bí thư Thành ủy Sài Gòn, phụ trách Ban tuyên huấn Trung ương Cục, Ủy viên Đoàn chủ tịch Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam.
Sau ngày giải phóng Sài Gòn, ông tập trung vào sự nghiệp nghiên cứu và viết báo. Cầm bút hơn 60 năm, ông có nhiều bút hiệu như: Hưởng Triều, Nguyễn Hiểu Trường, Nguyễn Trương Thiên Lý, Trần Quang... và sáng tác ở nhiều thể loại khác nhau.
Ông cũng là tác giả của quyển tiểu thuyết viết về một nhân vật tình báo bí ẩn trong lịch sử chiến tranh Việt Nam: Đại tá Phạm Ngọc Thảo. Từ những bài thơ đầu tay: Trên bờ Đồng Nai, Dấu cũ, Chiếu rách mưa đêm, Dạy học lậu... ông có những tập truyện ngắn nóng bỏng tính thời sự như Bác Sáu Rồng (1975), Một ngày của bí thư tỉnh ủy (1985) và những tiểu thuyết góp phần thúc đẩy xu thế đổi mới của đất nước: Chân dung một quản đốc (1978), Ngày về của ngoại (1985). Ông cũng khẳng định mình trong lĩnh vực kịch: Trần Hưng Đạo bình Nguyên (1951), Nửa tuần trăng kỳ lạ (1984), Tình yêu và lời đáp (1985), Một mùa hè oi ả (1986), Một mối tình (1987).
Ông tham gia viết nhiều kịch bản phim được đánh giá cao như: Ông Hai Cũ (hai tập - 1985, 1987), Dòng sông không quên (1989). Tác phẩm qui mô Ván bài lật ngửa (chín tập), do ông bắt đầu thực hiện từ 1982, hoàn thành năm 1988, là dấu ấn rất quan trọng trong nền điện ảnh Việt Nam.
Trần Bạch Đằng cũng tham gia biên soạn hoặc làm chủ biên nhiều công trình khoa học như: Địa chí văn hóa thành phố Hồ Chí Minh; Địa chí Đồng Tháp Mười, Địa chí Sông Bé, Lịch sử Nam Bộ kháng chiến ...
Về thể loại báo chí, ông được xem là một cây bút phê phán tiêu cực và có nhiều kiến nghị sâu sắc để đổi mới đất nước như: Đổi mới - Đi lên từ thực tế (NXB Trẻ, 2000) gồm 112 bài tuyển chọn từ 1975-2000.
Tuy nhiên, ông gắn bó lâu dài với thể loại thơ hơn cả với các tập thơ: Bài ca khởi nghĩa (1970), Hành trình (1972), Theo sóng Đồng Nai (1975), Đất nước lại vào xuân (1978), Những cái tên đồng bằng (1986), Tuyển tập Hưởng Triều (1997).
Tang lễ nhà nghiên cứu Trần Bạch Đằng được cử hành vào ngày mai tại Nhà tang lễ TP HCM, số 25, Lê Quý Đôn, quận 3. Lễ động quan vào sáng ngày 18/4, linh cữu được đưa đi an táng tại nghĩa trang TP HCM.
A.V.