Nhiều tập đoàn viễn thông tại các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) cho biết những doanh nghiệp công nghệ lớn, chủ yếu là Big Tech tại Mỹ, đang xây dựng hoạt động kinh doanh trên nền tảng hạ tầng Internet trị giá hàng tỷ USD được châu Âu triển khai.
Chỉ riêng sáu hãng Google, Netflix, Meta, Apple, Amazon và Microsoft chiếm gần nửa lưu lượng Internet toàn thế giới. Điều đó khiến các tập đoàn viễn thông EU tin họ nên trả phí một cách công bằng để bù đắp việc sử dụng hạ tầng, cũng như mang lại nguồn vốn để triển khai mạng cáp quang và 5G.
Các dịch vụ streaming như Netflix, YouTube tiêu tốn băng thông. Ảnh: The Verge
Ủy ban châu Âu (EC) tháng trước tổ chức tham vấn để xác định phương án giải quyết tình trạng mất cân bằng hiện nay. Giới chức EU cũng đang tham khảo ý kiến về khả năng yêu cầu những người khổng lồ Internet góp ngân sách trực tiếp cho nhà mạng.
Tuy nhiên, Big Tech cho rằng điều này không khác gì "nộp thuế" và có thể tác động xấu đến tình bình đẳng của Internet.
Lý lẽ của ngành viễn thông EU
Các lãnh đạo hàng đầu của ngành viễn thông EU cho rằng họ phải chi hàng tỷ USD cho hạ tầng như cáp quang, đài thu phát vô tuyến để đáp ứng nhu cầu Internet ngày càng tăng, trong khi Big Tech không có động thái đầu tư hỗ trợ.
"Không có nhà mạng thì cũng không có Internet, không có Netflix hay Google. Chúng tôi có vai trò sống còn, là cửa ngõ vào thế giới kỹ thuật số", Michael Trabbia, Giám đốc công nghệ của nhà mạng Orange tại Pháp, cho hay.
Tim Hoettges, CEO tập đoàn viễn thông Đức Deutsche Telekom, hôm 27/2 nói các doanh nghiệp công nghệ Mỹ đang chiếm phần lớn thị trường và đặt câu hỏi "tại sao họ không thể đóng góp chỉ một phần nhỏ vào nỗ lực xây dựng hạ tầng".
Howard Watson, Giám đốc công nghệ của tập đoàn viễn thông Anh BT, khẳng định cần tính phí với Big Tech. "Chúng ta có thể triển khai mô hình hai mặt, trong đó cả khách hàng và nhà cung cấp nội dung sẽ trả tiền cho nhà mạng. Tôi nghĩ nên xem xét phương án này", ông nói.
Watson chỉ ra mô hình tương tự trên chợ ứng dụng của Google và Apple, trong đó nhà phát triển phải cắt một phần doanh thu từ ứng dụng để sử dụng dịch vụ của hai tập đoàn.
Netflix chiếm tới 14,9% còn YouTube chiếm 11,6% lưu lượng Internet toàn cầu. Nguồn: Sandvine
Phản hồi từ Big Tech
Các nỗ lực triển khai phí sử dụng hạ tầng cũng vấp phải chỉ trích từ các tập đoàn công nghệ. CEO Netflix Greg Peters cuối tháng trước cho biết yêu cầu này gây tác động tiêu cực đến người dùng. Netflix đã dành nhiều tiền để cung cấp nội dung cho người dùng, việc thêm phí hạ tầng mạng sẽ khiến họ khó phát triển các chương trình hấp dẫn cho khán giả.
Các công ty công nghệ lập luận nhà mạng châu Âu đã nhận được tiền đầu tư hạ tầng từ khách hàng, thông qua cước phí điện thoại và Internet, nên việc đòi Big Tech chi tiền là chiêu trò nhằm thu lời gấp đôi.
"Người tiêu dùng có thể phải gánh phí từ các nền tảng nội dung kỹ thuật số, tác động tiêu cực đến chính họ, nhất là trong giai đoạn vật giá leo thang", Matt Brittin, Giám đốc Google phụ trách khu vực châu Âu, Trung Đông và châu Phi, cho hay.
Ngoài ra, các hãng nói đã đầu tư nhiều tiền của vào hạ tầng viễn thông châu Âu, thông qua cáp quang dưới biển và hệ thống máy chủ khổng lồ.
Tính bình đẳng của Internet
Tranh cãi về chia sẻ chi phí đã dẫn tới lo ngại về nguy cơ mất tính bình đẳng của Internet, vốn yêu cầu Internet miễn phí, rộng mở và không ưu tiên bất kỳ dịch vụ nào. Các tập đoàn công nghệ lo ngại những bên trả nhiều phí cho cơ sở hạ tầng sẽ được cấp quyền truy cập mạng tốt hơn, trong khi nhà mạng luôn khẳng định không làm xói mòn nền tảng bình đẳng.
"Trả phí hạ tầng có thể chuyển hóa thành những biện pháp phân biệt đối xử giữa những phương thức sử dụng mạng khác nhau, xâm phạm quyền của người dùng cuối", Brittin cảnh báo.
Giải pháp ngắn hạn
Theo các nhà mạng châu Âu, mạng lưới của họ bị nghẽn vì lượng dữ liệu lớn từ Big Tech. Một giải pháp được đề xuất là hạn chế chia sẻ nội dung vào các khung giờ khác nhau để giảm tải cho hệ thống. Những nhà cung cấp nội dung kỹ thuật số có thể căn giờ phát hành phim bom tấn hoặc game một cách hiệu quả, cũng như nén dữ liệu để giảm áp lực cho hạ tầng Internet.
"Có thể bắt đầu bằng cách xây dựng thời gian biểu rõ ràng về những nội dung sẽ được phát hành, thảo luận về việc các công ty đã sử dụng phương thức hiệu quả nhất để truyền tải dữ liệu hay chưa, cũng như liệu các nội dung không chú trọng thời điểm phát hành có thể được tung ra vào giờ khác nhau hay không", Marc Allera, CEO mảng tiêu dùng của BT, nêu quan điểm.
Không phải lựa chọn trắng đen
Chia sẻ chi phí là chủ đề được nhắc đến từ lâu. Các nhà mạng suốt 10 năm qua đã than phiền dịch vụ nội dung như WhatsApp và Skype "dùng miễn phí" hạ tầng của họ.
Tại triển lãm MWC ở Tây Ban Nha năm nay, Thierry Breton, lãnh đạo bộ phận thị trường châu Âu của EC, cho rằng liên minh phải tìm ra mô hình tài chính đáp ứng khoản đầu tư khổng lồ cần cho phát triển mạng di động thế hệ kế tiếp và những công nghệ mới nổi như metaverse.
Ông Breton nhấn mạnh điều quan trọng là không phá hoại tính bình đẳng của Internet, và những cuộc tranh luận hiện nay không nên được xem là "lựa chọn trắng đen" giữa các nhà cung cấp Internet với Big Tech.
Điệp Anh (Theo CNBC)