Ngôi nhà hai tầng số 145 đường Phan Đình Phùng từng là nơi ở của bà Từ Cung, phong hiệu chính thức là Đoan Huy Hoàng thái hậu, vợ vua Khải Định (1916-1925), mẹ vua Bảo Đại (1926-1945). Bà sống ở đây từ năm 1955, sau khi bị chính quyền Ngô Đình Diệm tịch thu cung An Định, tới khi qua đời năm 1980.
Căn nhà bà Từ Cung ở từ năm 1955 đến 1980. Ảnh: Võ Thạnh
Theo di nguyện của bà Từ Cung, ngôi nhà được Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tiếp nhận, chăm lo bảo quản. Những năm trước, đây là nơi trưng bày một số hiện vật để giới thiệu phần đời của hoàng thái hậu cuối cùng triều Nguyễn. Tuy nhiên, hơn ba năm qua căn nhà bị bỏ hoang.
Quanh tòa nhà cỏ cây mọc um tùm, hồ cá, tiểu cảnh nhếch nhác. Đèn lồng treo xung quanh nhà bạc màu, rách nát. Hàng ngày, một hậu duệ cung nữ cuối cùng của bà Từ Cung quét lá cây quanh khuôn viên. Riêng tòa nhà khóa chặt cửa.
Hệ thống đèn lồng rách nát treo trên căn nhà. Ảnh: Võ Thạnh
Ông Lê Công Sơn, Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế, đơn vị quản lý nhà lưu niệm bà Từ Cung, thừa nhận nhiều năm qua căn nhà bị bỏ hoang vì các dịch vụ văn hóa không hiệu quả và do Covid. Đơn vị đang xúc tiến biến nơi này thành trung tâm giáo dục di sản, giảng dạy nhã nhạc, múa cung đình.
Võ Thạnh