Sức hút của nền tảng tiêu dùng The CrownX
Tập đoàn Masan vừa công bố kết quả kinh doanh ước tính năm 2021, doanh thu thuần hợp nhất đạt 88.629 tỷ đồng, tăng trưởng 14,8% so với 77.218 tỷ năm 2020.
Bên cạnh đó, thị giá cổ phiếu MSN tăng 83% trong năm 2021. Diễn biến này phần nào thể hiện kết quả kinh doanh năm qua, nhưng chưa phản ánh hết kỳ vọng tương lai, khi nhiều định chế tài chính hàng đầu thế giới liên tục đưa ra khuyến nghị mới.
Hồi đầu tháng 1, Bank of America (BofA) khuyến nghị mua với giá mục tiêu 198.600 đồng một cổ phiếu. Tương tự, HSBC cũng nâng đến 200.000 đồng. Nhìn chung, mức này cao hơn 37% so với vùng giá đầu tháng 1 và số định giá khoảng 170.000 đồng giữa năm ngoái, kể từ khi lộ trình của The CrownX (TCX) - nền tảng bán lẻ tiêu dùng tích hợp của Masasn - rõ ràng hơn.
TCX là lý do giải thích cổ phiếu MSN tăng đều đặn, dù thị trường chứng khoán không thực sự thuận lợi trong nửa cuối năm 2021. Dòng vốn huy động từ các tập đoàn, định chế lớn thế giới thể hiện sự kỳ vọng của giới đầu tư vào đơn vị này. Điển hình là thương vụ Alibaba chi 400 triệu USD tiền mặt mua cổ phần và nhóm SK Group (Hàn Quốc) "rót" 340 triệu USD.
Với định giá gần nhất 7 tỷ USD, TCX kết hợp thành công giữa lĩnh vực F&B (Masan Consumer Holdings - MCH) và nền tảng bán lẻ WinCommerce (WCM). Theo doanh nghiệp, có đến 98% hộ gia đình Việt dùng một sản phẩm của MCH (mì, gia vị, nước tương...), trong khi WCM chiếm gần 21% thị phần bán lẻ hiện đại.
Các sản phẩm của của Masan quen thuộc với nhiều gia đình Việt.
Tiềm năng của TCX tại thị trường Việt khá rõ, nhưng sức hút còn đến từ kỳ vọng biến TCX thành nền tảng tiêu dùng hàng đầu Đông Nam Á, sau thương vụ rót vốn của "ông lớn" thương mại điện tử Trung Quốc. Riêng thỏa thuận hợp tác với Lazada của Alibaba được hy vọng giúp Masan tiếp cận thị trường nhu yếu phẩm online còn non trẻ, hỗ trợ WCM chuyển đổi từ nhà bán lẻ nhu yếu phẩm chủ yếu offline thành nền tảng online toàn diện.
Theo BofA, dự kiến WCM tăng tỷ lệ thâm nhập thương mại hiện đại (từ 13% lên 25%) cũng như bán lẻ trực tuyến (tăng từ 1-2% lên 7-8% vào 2025), nhờ cuộc hợp tác chiến lược với Lazada và các kênh khác.
Suốt năm qua, lợi thế cạnh tranh của TCX hiện rõ nhờ sự cải thiện hiệu quả kinh doanh của chuỗi bán lẻ WinMart, WinMart+ và nhiều thương vụ mua bán, sáp nhập.
Theo báo cáo của HSBC, Masan vẫn còn dư địa tăng trưởng lớn khi đẩy mạnh số hóa, tiếp cận được dân số trẻ và hiểu biết về công nghệ của Việt Nam lẫn sức mạnh cộng hưởng từ các mảng kinh doanh từ tập đoàn.
Cơ hội từ nền tảng online toàn diện
Bán lẻ là lĩnh vực có nhiều cơ hội ở một thị trường đang phát triển, với thu nhập bình quân tăng nhanh như Việt Nam. MSN cũng làm khá tốt khâu quản lý, thể hiện qua những con số cụ thể.
Theo kết quả ước tính sơ bộ kinh doanh, lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao (EBITDA) của TCX năm 2021 đạt 7.800 tỷ đồng, tăng 73,1% so với cùng kỳ. Trong đó mảng WCM (bán lẻ siêu thị, cửa hàng tiện lợi) đạt lợi nhuận 1.100 tỷ đồng từ mức lỗ 1.234 tỷ trong năm 2020. Thông số này được đánh giá tích cực trong bối cảnh bị ảnh hưởng bởi Covid-19, lượng điểm bán từ đầu năm 2021 ít hơn 618 điểm so với 2020.
Đại diện Masan cho biết với tiến độ hiện nay, WCM sẽ hoàn thành kế hoạch mở rộng cửa hàng vào 2022 và ước tính tăng trưởng doanh thu năm này. Chỉ tính riêng quý 4 vừa qua, khi thị trường mở của sau thời gian giãn cách vì dịch, có thêm 284 cửa hàng khai trương, chiếm hơn 73% tổng số mở mới cả năm.
Với mục tiêu mở 10.000 cửa hàng WinMart+ tự sở hữu và 20.000 WinMart+ nhượng quyền, HSBC đánh giá đây là cơ hội Masan củng cố vị thế doanh nghiệp tiêu dùng, bán lẻ hàng đầu Việt Nam, trong bối cảnh thị trường vẫn phân mảnh.
"Tương tự thị trường bán lẻ tại các nước phát triển, dù mua sắm online ngày càng được ưa chuộng, các cửa hàng bán lẻ offline tiếp tục bùng nổ do mang đến nhiều tiện ích, đáp ứng nhanh nhu cầu tiêu dùng", theo báo cáo của HSBC.
Khách hàng mua sắm thịt mát MEATDeli.
Mặt khác, khả năng chuyển đổi sang bán trực tuyến cũng tạo cơ hội lớn cho TCX. Theo HSBC, doanh số từ kênh online và nhận hàng tại cửa hàng có thể tăng 10%.
Còn BofA cho rằng việc tích hợp offline-to-online, điển hình là hợp tác với Lazada phần nào thúc đẩy doanh số của Masan. Lợi nhuận sẽ gia tăng khi tập đoàn mở rộng quy mô nhãn hiệu riêng và loạt cửa hàng tiện ích phục vụ nhu cầu mua online, nhận tại cửa hàng.
Kỳ vọng về TCX còn ở khả năng cộng hưởng nhiều dịch vụ khác, từ mua sắm tiêu dùng, dược phẩm (Phano), F&B (Phúc Long), tài chính (Techcombank) và viễn thông (nhà mạng Reddi). Mô hình "mini-mall" này thuộc chiến lược "Point of Life", tích hợp đầy đủ thành nền tảng đa kênh, cung cấp nhiều dịch vụ cho người dân. HSBC gọi sự chuyển đổi của Masan là từ "hành trình đại gia bán lẻ trở thành siêu ứng dụng".
Ở mảng viễn thông, tiềm năng tăng trưởng còn khá lớn. Reddi có thể mở rộng sang lĩnh vực thanh toán và hướng đến đối tượng người dùng chưa có tài khoản ngân hàng trong bối cảnh mobile money vừa được cấp phép hoạt động.
Theo HSBC, nếu Reddi đạt 1% thị phần mobile tại Việt Nam vào năm 2025, mức đóng góp doanh thu của nhà mạng này cho tập đoàn chiếm 1%. Ngoài khả năng tăng trưởng người dùng, các thỏa thuận hợp tác mới trong mảng kỹ thuật số (như thanh toán, giải trí) cũng là động lực tăng trưởng quan trọng với TCX.
Sau một thời gian kiến tạo, cấu trúc của TCX đã rõ ràng hơn và áp lực tài chính lên công ty mẹ cũng giảm dần. MSN đang cải thiện việc phân bổ nguồn vốn sau khi thoái vốn liên tục khỏi các ngành không chủ chốt, điển hình là chuyển giao mảng kinh doanh thức ăn chăn nuôi cho De Heus.
Hiện nền tảng bán lẻ The CronwnX mang lại gần một nửa mức tăng trưởng EBITDA cho Masan. Trong giai đoạn 2021-2025, Bank of America ước tính tốc độ tăng trưởng kép bình quân hàng năm (CAGR) của EBITDA sẽ đạt 83%.
Hiếu Châu (ảnh: Masan)