Nhà biến thành hầm sau khi xây cầu, nâng đường

Dự án thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang (giai đoạn 2) có tổng đầu tư hơn 1.400 tỷ đồng, gồm hạng mục nâng cấp, sửa chữa kênh chính Linh Cảm; xây mới kênh Hương Sơn và kênh cầu Động.

Hạng mục nâng cấp, sửa chữa kênh chính Linh Cảm đi qua 10 xã của huyện Can Lộc với tổng chiều dài hơn 18 km. Trong đó, xã Phú Lộc có dự án xây cầu ôtô số 9 trên quốc lộ 15A, đoạn qua thôn Tân Tiến, cùng hệ thống kênh thủy lợi dẫn nước.

Cầu ôtô số 9 thiết kế cao hơn cầu cũ 1,5 m. Sau khi xây cầu, đường dẫn hai đầu cũng được nâng lên cho bằng cầu vào năm 2021. Việc này khiến cuộc sống của 19 hộ dân sống xung quanh bị ảnh hưởng do nhà ở thấp hơn mặt đường 1-2,4 m.

Ông Phan Đình Ngọc, 77 tuổi, trú thôn Tân Tiến, có ba gian nhà trên diện tích hơn 200 m2, nằm bên quốc lộ 15 A. Trước đây nhà ông Ngọc ngang với mặt đường, song hiện thấp hơn 2,4 m.

Toàn bộ nhà ông Ngọc biến thành hầm, cổng chính bị bịt kín. Cụ ông 77 tuổi phải mở một cửa ngách bên hông nhà, làm cầu thang sắt để ra ngoài.

Theo ông Ngọc, từ khi đường mới bịt hết lối đi, căn nhà như hầm. Mỗi khi ôtô chạy phía trên, bụi bay vào nhà, phủ lên tường và các vật dụng. Mùa hè bức bối, mùa mưa ngập. "Cứ một trận mưa nhỏ là hai máy bơm phải hoạt động hết công suất. Những lúc mưa to, tôi phải thuê thêm máy nổ, bơm hơn hai ngày mới hết nước", ông Ngọc nói.

Trong nhà bí bách, ông Ngọc thường ra ngồi bên mặt đường, sát với lối ra vào duy nhất do ông phá một mảnh tường tạo thành để ngồi hóng gió, nghe điện thoại. Các con đang làm ăn xa, chỉ hai vợ chồng già sống với nhau, ông Ngọc lo lắng vì hiện tại đau ốm liên miên, nhiều lúc đi viện, gọi người đến hỗ trợ rất khó, vì lối vào nhà tối mịt.

"Cuộc sống hiện tại quá khổ. Để đổ đất cao bằng đường mất vài trăm triệu đồng, chưa nói đến việc xây nhà. Mong chính quyền và chủ đầu tư hỗ trợ ít kinh phí để đổ đất, xây lại căn nhà nhỏ ngang với đường", ông Ngọc nói.

Gia đình chị Nguyễn Thị Thúy, 36 tuổi, có căn nhà 2,5 tầng, xây từ năm 2016, nay bị thấp hơn so với mặt đường gần 2 m, buộc phải xây bậc tam cấp thoải để hạn chế nước tràn vào bên trong.

"Cuộc sống quá đảo lộn. Chúng tôi nhiều lần kiến nghị chủ đầu tư và chính quyền, nhiều đoàn đã về khảo sát, song vẫn chưa có biện pháp khắc phục", chị Thúy nói.

Bà Trần Thị Thanh, 60 tuổi, trú thôn Tân Tiến, có căn nhà chính rộng hơn 150 m2, hiện thấp hơn mặt đường 2 m. Hồi tháng 8, khi mưa ngập gây lụt nhiều ngày, bà Thanh buộc phải phá bỏ phòng khách nhằm đảm bảo an toàn, nếu không sẽ sập cả căn.

"Nhà chỉ còn phòng ngủ phía sau. Tôi phải xây bịt hai cửa, để nước không tràn vào. Tuy nhiên, lúc mưa lớn nước vẫn rịn vào", bà Thanh nói, lấy tay mô tả nước luôn ngập ngang lưng mỗi lúc mưa.

Ông Ngô Bá Thọ, 58 tuổi, chồng bà Thanh, đứng bên lối ra vào duy nhất của nửa căn nhà cấp bốn, mô tả nó giống như "lô cốt". "Nắng thì ẩm, mưa thì ướt, không thể nào ở được", ông Thọ lắc đầu nói.

Phòng ngủ phía sau nay trở thành nơi tập kết vật dụng sinh hoạt của gia đình bà Thanh. Mỗi lúc mưa, vợ chồng phải kê bàn cao, đưa đồ điện tử đặt lên trên cho đỡ hỏng. Do vườn không có chỗ thoát nước nên có khi phải mất cả tuần mới rút. Vợ chồng dựng lán, cho một số người thuê buôn bán, để một góc làm chỗ nấu ăn. Trên lán tạm được đặt một chiếc giường, để vợ chồng và hai đứa cháu nghỉ ngơi.

"Tết gần đến rồi, con cháu về không biết ở đâu. Hiện tại gia đình chỉ đủ ăn qua ngày, để kiếm tiền xây mới gần như không thể", bà Thanh nói.

Lối từ lán xuống nhà chính dốc cao. Để không bị ngã, bà Thanh phải đặt một thanh gỗ, sau đó bám vào để di chuyển.

Ngoài ảnh hưởng cuộc sống, việc kinh doanh hai bên đường của người dân cũng gặp trở ngại.

Chị Nguyễn Thị Thuỵ, 42 tuổi, trú thôn Tân Tiến, có nhà và kiốt kinh doanh may mặc bên quốc lộ 15A. Sau khi nâng đường, nhà và kiốt của chị Thuỵ thấp hơn một mét. Chị Thuỵ đã làm một rãnh nhỏ phía trước kiốt để ngăn nước tràn vào trong.

"Từ khi kiốt thấp hơn đường, tiệm may ít khách hẳn. Người trẻ thì họ lái xe vào được, còn người lớn tuổi do độ dốc cao nên họ không dám vào", chị Thuỵ nói.

Sau khi hệ thống kênh dẫn nước chảy qua cầu ôtô số 9 hoàn thành, nhiều nhà dân, vườn tược ở thôn Tân Tiến nằm bên cạnh kênh thường xuyên bị nước tràn vào gây ngập úng.

Sáng 23/12, nhà chị Lương Thị Xoan, 26 tuổi, bị nước từ kênh chảy vào gây ngập. Vợ chồng chị Xoan sống trên khu đất hiện tại đã 6 năm, trước kia chưa xây kênh không xảy ra tình trạng này.

Gian bếp ngập 20-30 cm, gia đình chị Xoan phải thay nhau dọn dẹp.

Chị Xoan cho hay, hàng tuần luôn lo dọn nhà. Tủ đựng các vật dụng sinh hoạt luôn được kê gạch lên cao, song nếu gặp những trận mưa lớn thì cũng không thể chống đỡ nổi. "Rất bất tiện. Mong chính quyền có thể làm một bờ thoát nước để khỏi ngập lụt", chị Xoan nói.

Ông Trần Mạnh Sơn, Phó chủ tịch UBND huyện Can Lộc, cho biết 19 hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án nâng cấp, sửa chữa kênh Linh Cảm không nằm trong mốc giải phóng mặt bằng. Hiện tỉnh và các ban ngành kiểm tra, rà soát để đưa ra phương án.

Theo ông Nguyễn Trọng Tâm, Giám đốc quản lý dự án kênh chính hệ thống thuỷ lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang (chủ đầu tư), với những hộ dân nằm ngoài mốc giải phóng mặt bằng, các bên liên quan đang nghiên cứu chính sách hỗ trợ. Kinh phí dự kiến trích từ nguồn tiền thực hiện dự án. Nếu mọi việc thuận lợi, đầu năm 2023 người dân sẽ nhận được tiền.