Theo số liệu từ Tổ chức y tế Thế giới (WHO), trung bình một người Việt trưởng thành tiêu thụ đến 9,4 g muối mỗi ngày, gần gấp đôi so với mức khuyến nghị (5 g muối mỗi ngày). Thói quen nêm nếm thức ăn với nước mắm, muối, bột nêm hoặc sở thích ăn các loại nước chấm có thể khiến cơ thể nạp muối nhiều hơn mức cần thiết.
Nghiên cứu của tác giả D'Elia và cộng sự với 270.000 người tại Scotland, trong 6-15 năm cho thấy người ăn nhiều muối có nguy cơ ung thư dạ dày cao hơn 68% so với người ăn ít muối. Một nghiên cứu khác còn ghi nhận với 1 g muối ăn thêm mỗi ngày, nguy cơ ung thư dạ dày tăng thêm 8%.
Tiêu thụ nhiều muối làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Ảnh: Shutterstock
Tập hợp các nghiên cứu tại Trung Quốc cũng chỉ ra rằng vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) là một trong các tác nhân lớn gây tăng mắc ung thư vùng bụng. Trong khi đó, muối tạo điều kiện cho vi khuẩn HP phát triển nhanh và hoạt động mạnh. Đây cũng là tác nhân kích thích viêm, khiến thành dạ dày nhạy cảm với các yếu tố gây ung thư hơn.
Thêm vào đó, người bận rộn có xu hướng chọn dùng thực phẩm chế biến sẵn thay vì tự nấu ăn. Theo số liệu thống kê của Vietnam Report, ngày càng nhiều người Việt tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn. Tiện lợi, ngon miệng nhưng những món ăn nhanh này thường chứa nhiều muối và chất bảo quản, làm gia tăng nguy cơ ung thư dạ dày nếu thường xuyên sử dụng.
Người thường xuyên dùng thực phẩm chứa nitrate (như thịt cá ướp muối, rau dưa muối, thịt nướng, thịt hun khói), lạm dụng rượu bia... lâu ngày cũng dễ bị tổn thương tế bào; dẫn đến ung thư dạ dày.
Ngoài ra, một số nguyên nhân sau đây cũng có thể gây tăng nguy cơ mắc bệnh này như: các tổn thương tiền ung thư như bệnh lý viêm dạ dày mạn tính kéo dài không được điều trị đúng cách; nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter pylori); béo phì; di truyền.
Đa số bệnh nhân ung thư dạ dày ở Việt Nam được chẩn đoán khá muộn. Ảnh: Shutterstock
Thay đổi lối sống, tầm soát định kỳ phòng ung thư
Các nhà nghiên cứu của Hiệp hội Ung thư Mỹ khuyến nghị, thay đổi thói quen sống có thể giúp hạn chế đáng kể nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Cụ thể, người trưởng thành không tiêu thụ quá 5 g muối mỗi ngày; sử dụng thực phẩm an toàn, ưu tiên thức ăn tươi, rau xanh giàu chất xơ; hạn chế rượu, bia và chất kích thích; vận động thường xuyên, duy trì cân nặng hợp lý.
Bên cạnh đó, mọi người nên tầm soát ung thư định kỳ, nhất là với nhóm có nguy cơ cao như: người trên 50 tuổi; có thành viên gia đình mắc ung thư đường tiêu hoá; bị viêm loét dạ dày tá tràng mạn tính; nhiễm HP;...
Hiện nay, có kỹ thuật tầm soát ung thư không xâm lấn. Trong đó, công nghệ SPOT-MAS do Gene Solutions phát triển giúp tầm soát, phát hiện sớm 5 loại ung thư chỉ trong một lần thu máu, gồm: ung thư dạ dày, ung thư gan, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại trực tràng.
TS. Trần Lê Sơn, Viện Di truyền Y học – Gene Solutions, cho biết dựa trên nền tảng công nghệ giải trình tự gene thế hệ mới, SPOT-MAS đang là xu hướng phát hiện ung thư của thế giới, đặc biệt là ở những nước phát triển như Mỹ, Anh, Australia.
Kỹ thuật viên của Gene Solutions đang vận hành máy trong quy trình xét nghiệm, giải trình tự gene phát hiện sớm dấu ấn tế bào ung thư. Ảnh: Gene Solutions
Theo TS.BS Nguyễn Hữu Thịnh - Trưởng khoa Khám bệnh theo yêu cầu, bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM: "Phương pháp SPOT-MAS được kỳ vọng tạo nên cuộc cách mạng trong tầm soát sớm các loại ung thư".
"Với nhiều ưu điểm, như không xâm lấn, độ chính xác cao, thuận tiện, SPOT-MAS có thể góp phần tạo thói quen tầm soát ung thư cho nhiều người Việt hơn; từ đó nâng cao hiệu quả điều trị", Bác sĩ Nguyễn Hữu Nguyên, Đồng sáng lập Gene Solutions, chia sẻ.
Ngọc Ly