Tại cuộc họp hôm qua giữa ngành điện, thủy lợi, khí tượng thủy văn, và 13 tỉnh miền Bắc, ông Ngô Sơn Hải, Phó giám đốc Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia, đã giãi bày những khó khăn của ngành điện trước yêu cầu của ngành nông nghiệp tăng xả nước các hồ thủy điện để nâng mực nước sông Hồng.
Năm 2008, nhu cầu điện trong toàn hệ thống dự kiến tăng 16%, trong khi tiến độ các công trình mới về nguồn đều bị chậm. Cuối năm 2007, một số nguồn điện lớn không thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) như Nhà máy điện Phú Mỹ 3, Nhà máy điện Phú Mỹ 2 vận hành không ổn định, sự cố kéo dài và đến nay chưa khắc phục được khiến việc cung cấp điện trong mùa khô rất khó khăn.
EVN đã phải huy động mọi nguồn lực như sử dụng các nguồn dầu đắt tiền, tăng cường mua điện Trung Quốc ngay từ cuối năm 2007 để tích nước các hồ thủy điện, chuẩn bị đáp ứng nhu cầu sử dụng điện trong mùa khô 2008.
"Tuy nhiên, đến đầu tháng 1, các hồ thủy điện đều không tích được đến mực nước dâng bình thường. Dự kiến đến 17/1, nước hồ Hòa Bình chỉ còn 110 m, thấp hơn 3,6 m so với năm ngoái. Hồ Thác Bà thấp hơn 2 m. Các hồ Ialy, Trị An, Thác Mơ, Hàm Thuận đều thấp hơn từ 1 đến 4 m. Với khoảng 2,7 tỷ m3 nước bị thiếu hụt so với năm ngoái, sản lượng điện ước tính giảm 560 triệu kWh", ông Sơn nói.
Đứng từ cống Chèm (Từ Liêm) nhìn xuống thấy rõ dải đất giữa sông Hồng nhô cao, do nước cạn. Ảnh: Hồng Khánh. |
Cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, do mùa mưa năm 2007 kết thúc sớm một tháng so với trung bình nhiều năm, từ đầu tháng 10/2007 đến nay mưa lại không đáng kể, nên mực nước sông Hồng giảm nhanh. Ngày 31/12/2007, nước xuống thấp kỷ lục, chỉ còn 1,12 m và hiện dao động 1,4-1,6 m.
Nước sông thấp, nước các hồ tưới tiêu cũng thấp khiến 1/3 trong tổng diện tích 637.000 ha lúa vùng đồng bằng và trung du Bắc Bộ bị thiếu nước làm đất gieo cấy. Cục Thủy lợi đã kiến nghị EVN tăng phát điện, đồng nghĩa tăng xả nước trong 3 đợt làm đất đại trà, trùng với 3 đợt triều cường, đảm bảo nâng mực nước sông Hồng tại Hà Nội lên 2,5 m (tức là cần tới 1,6-1,8 tỷ m3 nước tại mặt ruộng).
Tuy nhiên, vì có những khó khăn nêu trên, ngành điện trả lời chỉ tăng xả nước các hồ thủy điện trong 2 đợt và chỉ đảm bảo mực nước trên sông Hồng tại Hà Nội là 2,3 m. Ngành nông nghiệp lại lý lẽ tỷ lệ lúa đông xuân muộn lên tới 85-90%, nếu chỉ xả 2 đợt sẽ không đảm bảo nước để cấy đủ diện tích.
Trước những lập luận của mỗi ngành, ngày 28/12/2007, Thủ tướng đã phải ra chỉ thị yêu cầu EVN có biện pháp bảo đảm cung cấp điện ổn định, an toàn, nhất là nhu cầu cho các trạm bơm phục vụ việc đổ ải. EVN cần phối hợp chặt chẽ với ngành nông nghiệp có kế hoạch điều tiết nguồn nước các hồ thủy điện, thực hiện xả nước phục vụ 3 lần, đảm bảo mức nước sông Hồng tại Hà Nội là 2,3 m.
Để việc điều tiết nước được hiệu quả, một tổ điều hành công tác phòng chống hạn theo chỉ thị của Thủ tướng đã được thành lập.
Hồng Khánh