Trong năm 2020, dịch bạch hầu đã diễn ra ở Tây Nguyên với số ca mắc lên đến 200 ca trong đó có 4 ca tử vong. Những năm gần đây, một số tỉnh, thành ở Việt Nam xuất hiện rải rác các ca bệnh bạch hầu. Mới đây nhất, vào ngày 24/8 một nam thiếu niên 15 tuổi tại Hà Giang tử vong do bệnh bạch hầu. Theo Sở Y tế Hà Giang, đây là ca bệnh đầu tiên tại địa phương trong nhiều năm trở lại đây. Tính đến ngày 2/9, ổ dịch bệnh bạch hầu tại huyện Mèo Vạc có 32 ca nghi mắc, hai người tử vong.
Điều đáng lưu ý là số ca mắc bạch hầu trong những năm vừa qua chủ yếu rơi vào độ tuổi từ 4 tuổi trở lên.
Theo Cục Y tế Dự phòng, bệnh bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi. Bệnh có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục. Đây là một bệnh vừa nhiễm trùng vừa nhiễm độc và các tổn thương nghiêm trọng của bệnh chủ yếu là do ngoại độc tố của vi khuẩn bạch hầu gây ra.
Bạch hầu thanh quản là thể bệnh nặng ở trẻ em. Biểu hiện lâm sàng bị nhiễm ngoại độc tố bạch hầu tại chỗ là giả mạc và biểu hiện toàn thân là nhiễm độc thần kinh, làm tê liệt thần kinh sọ não, thần kinh vận động ngoại biên và thần kinh cảm giác hoặc viêm cơ tim. Tỷ lệ tử vong khoảng 5% - 10%.
Bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp, do người bệnh, người lành mang vi khuẩn bạch hầu, nói, ho, hắt hơi... và theo giọt bắn vi khuẩn hòa vào không khí. Nếu hít phải và chưa có kháng thể chống vi khuẩn bạch hầu, người lớn cũng có nguy cơ nhiễm bệnh.
Ngoài ra, vi khuẩn bạch hầu còn lây lan qua các dụng cụ, đồ dùng trong sinh hoạt của trẻ hoặc mặt sàn (sàn nhà, tay vịn cầu thang...). Nếu có một trẻ mắc bệnh, dùng đồ chơi, dụng cụ sinh hoạt sẽ bị lây nhiễm vi khuẩn bạch hầu. Khi trẻ em lành sử dụng các đồ chơi, dụng cụ đó sẽ bị lây nhiễm bệnh.
Do đó, người có các triệu chứng như viêm họng, sốt, khàn tiếng, có màng giả màu trắng ở vòm họng... nên đi khám sớm để được điều trị. Những người có tiếp xúc với bệnh nhân cần cách ly để tránh lây nhiễm cộng đồng.
Kháng thể phòng ngừa một số bệnh mà trẻ đã được tiêm trong 2 năm đầu đời không tồn tại suốt đời mà sẽ giảm dần theo thời gian. Cụ thể đối với bệnh Bạch Hầu, để duy trì khả năng bảo vệ lâu dài khỏi căn bệnh này, ngoài việc tiêm đủ liều đúng lịch trong 2 năm đầu đời, trẻ cần được tiêm nhắc lại khi được 4-6 tuổi, khi bước vào giai đoạn thanh thiếu niên và sau đó nhắc lại mỗi 10 năm 1 lần. Các ca mắc bạch hầu trong những năm vừa qua cho thấy, nguy cơ mắc bệnh luôn thường trực và biện pháp duy nhất để bảo vệ dài lâu khỏi căn bệnh này là chủng ngừa nhắc lại theo đúng lịch.
Ngoài nguy cơ từ bệnh bạch hầu, bại liệt cũng là căn bệnh nguy hiểm mà cha mẹ có con 4-6 tuổi cần đưa lưu ý và đưa con tiêm nhắc lại. Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế) cảnh báo bệnh bại liệt nguy cơ cao xâm nhập Việt Nam do tỷ lệ tiêm vaccine phòng ngừa thấp trong khi bệnh đang trỗi dậy ở nhiều nước.
Hiện tại, trẻ đã trở lại trường học, và đây là môi trường dễ lây lan bệnh tật, ba mẹ nên dẫn trẻ đi tiêm nhắc phòng các bệnh bại liệt và bạch hầu ngay để bảo vệ trẻ dài lâu trước 2 căn bệnh nguy hiểm này. Ngoài ra, ở giai đoạn 4-6 tuổi, trẻ còn cần được tiêm nhắc các bệnh như: viêm não Nhật Bản, cúm, viêm màng não do não mô cầu...
Yên Chi