Giống một chiếc bật lửa, thanh năng lượng hít mũi có cấu tạo gồm hai ống nhựa hình que, bán sẵn trên các sàn thương mại điện tử với giá từ 10 đến 30 nhân dân tệ (1,4 đến 3,2 USD). Người bán mô tả chúng giúp "bổ sung năng lượng mạnh mẽ", có mùi hương bạc hà, borneol, long não và tinh dầu thực vật.
Nguồn gốc của thanh hít mũi chưa rõ ràng, song những món đồ có chức năng tương tự (làm sạch mũi và sảng khoái tinh thần) đã có mặt từ lâu. Gần đây, chúng mới trở nên phổ biến trong cộng đồng học sinh, sinh viên.
Hôm 3/12, Hiệp hội Người tiêu dùng Trung Quốc đưa ra cảnh báo, kêu gọi học sinh thận trọng khi sử dụng thanh hít năng lượng. Thông báo nêu rõ việc nhét các thanh này vào mũi tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây hại niêm mạc. Nó cũng dẫn đến tình trạng như viêm loét, chảy máu mũi.
Theo Yin Kai, Bệnh viện Liên kết Số 5, phía nam tỉnh Quảng Đông, việc sử dụng thanh hít thường xuyên có thể dẫn đến các tác dụng phụ.
"Chúng chỉ tạo cảm giác sảng khoái trong thời gian ngắn, phù hợp với người bị nghẹt mũi và chóng mặt, ít để lại tác dụng phụ. Tuy nhiên, sử dụng thường xuyên để thấy tỉnh táo lâu dài sẽ gây nhiều hệ lụy", ông nói.
Yin giải thích thành phần bạc hà, borneol và long não trong sản phẩm dễ dẫn đến phát ban, dị ứng da, gây căng thẳng cho hệ hô hấp và thần kinh. Những chất này cũng có nguy cơ gây nghiện, là mối đe dọa tiềm ẩn đối với trẻ em.
Minh họa thanh năng lượng được sử dụng tại các trường học ở Trung Quốc. Ảnh: Sixth Tone
Hiệp hội Người tiêu dùng Trung Quốc lưu ý sản phẩm được ưa chuộng bởi dễ tìm thấy trên các nền tảng trực tuyến, có nhiều mùi vị như dưa hấu, chanh và Coca-Cola. Sau thời gian được cảnh báo, một số nhà bán hàng đã thêm thông tin nhằm giải quyết nỗi lo lắng của người tiêu dùng, số khác bổ sung khuyến cáo trẻ em chỉ nên sử dụng dưới sự giám sát của người lớn.
Theo một nhà cung cấp trên nền tảng mua hàng Taobao, sản phẩm của họ không có hại và cũng không gây nghiện. Người này đã bán được hơn 10.000 thanh hít năng lượng, chủ động thêm hướng dẫn không đưa thanh hít vào mũi. "Hãy đặt nó dưới lỗ mũi và ngửi", hướng dẫn nêu rõ.
Tuy nhiên, tại cửa hàng khác, người bán khuyên học sinh nên nhét cả thanh hít vào lỗ mũi, khẳng định sản phẩm an toàn cả với người chưa đủ tuổi.
Ngoài những nguy cơ tiềm ẩn về sức khỏe, thanh năng lượng còn gây lo ngại về tác động tiêu cực đối với tâm lý trẻ nhỏ. Hành động hít hơi giống với việc tiêu thụ ma túy bất hợp pháp, khiến nhiều cơ quan đưa ra cảnh báo.
"Thật khó để tưởng tượng tác hại của chứng nghiện này. Nó có thể khiến giới trẻ bớt thận trọng hơn trong việc sử dụng ma túy", đại diện Trung tâm Cai nghiện tỉnh Cát Lâm cho biết.
Trong bối cảnh lo ngại của phụ huynh ngày càng tăng, các cơ quan giáo dục trên khắp Trung Quốc đã vào cuộc. Tháng 11, Cục Quản lý Thị trường quận Hải Đến, Bắc Kinh phát động chiến dịch kiểm định các cơ sở kinh doanh gần trường học, cấm bán thanh hít năng lượng cho học sinh.
Thục Linh (Theo Sixth Tone)