 |
|
Ông Bùi Quang Anh |
- Xin ông cho biết tình hình dịch cúm gia cầm đến giờ phút này?
- Ngày 6/11, sau khi phát hiện ổ dịch nhỏ ở Cần Thơ với 17 con gà đẻ thì đến nay cả nước không có ổ dịch nào. Tuy nhiên, hiện có rất nhiều yếu tố để dịch phát sinh. Thứ nhất, thời tiết đang là mùa đông và chỉ khoảng 20 ngày nữa là đến thời điểm phát dịch của năm 2003. Thứ hai, mật độ gia cầm bắt đầu nhiều. Thứ ba, gần Tết, việc buôn bán, vận chuyển gia cầm từ địa phương này đến địa phương khác tăng mạnh. Một yếu tố nữa là Tết đến, sự di chuyển của con người cũng nhiều, họ mang theo gia cầm và sản phẩm của gia cầm. Vì thế, nguy cơ xảy ra dịch là rất cao và nó có thể bùng phát từ miền Tây sang miền Đông, sau đó lan rộng.
- Điểm nóng của dịch bệnh bây giờ ở đâu?
- Các tỉnh miền Tây Nam Bộ từ Long An xuống đến Hậu Giang, Bạc Liêu. Ở phía Bắc là xung quanh Hà Nội, tập trung nhất là Hà Tây và Bắc Ninh. Những địa phương này do điều kiện chăn nuôi không đảm bảo, mật độ gia cầm cao, buôn bán nhiều nên nguy cơ bùng phát dịch rất lớn.
- Nhiều địa phương đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu và đưa vào sử dụng văcxin cho gia cầm. Ý kiến của Bộ như thế nào?
- Sử dụng văcxin là quyết định cực kỳ khó khăn cho các cơ quan tham mưu của Chính phủ. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng không dám đơn phương đưa ra đề xuất tiêm văcxin cho gia cầm, thủy cầm. Lý do Việt Nam đã có người chết do H5N1. WHO lại từng khuyến cáo dịch cúm gia cầm lây sang người, có thể gây chết hàng triệu người. Nếu sử dụng văcxin và quản lý không chặt có thể tác động vào con gia cầm mang mầm bệnh và như thế càng nguy hiểm hơn. Thêm vào đó, mùa đông, cúm ở người và gia cầm đều phát triển mạnh, đưa văcxin vào gà vịt đồng nghĩa với việc đổ dầu vào lửa.
Tuy nhiên, để chuẩn bị, Cục Thú y đã đi tìm hiểu ở Hong Kong, Trung Quốc, Thái Lan; thường xuyên khai thác thông tin của Trung Quốc, Indonesia, nước sử dụng văcxin sản xuất tại chỗ và cung ứng cho một số cơ sở. Chúng ta đã tìm hiểu một số loại để có thể mua sử dụng khi nguy cơ dịch cao. Nhưng tôi nghĩ, trong thời điểm hiện nay, khi chúng ta đã khống chế được dịch thì không cần thiết.
- Hiện các địa phương rất lúng túng trong việc xử lý vịt xét nghiệm cho kết quả dương tính với virus H5. Cục đã có hướng dẫn như thế nào?
- Nếu xét nghiệm cho kết quả huyết thanh dương tính tức là con vịt đó lai vãng với virus rồi. Nhưng để tiêu hủy thì phải có chính sách hỗ trợ cho người dân rõ ràng. Mình bây giờ đàn vịt lớn quá (20 triệu con) và không thể tiêu hủy hết những con cho kết quả dương tính với virus H5 được. Chúng tôi vừa họp với hội đồng khoa học, tạm thời đưa ra khuyến cáo nếu vịt lấy mẫu huyết thanh lần 1 cho kết quả dương tính thì một tuần sau sẽ cho lấy mẫu lần 2. Nếu đàn vịt có tỷ lệ dương tính bằng lần trước hoặc thấp hơn thì để người dân sản xuất bình thường. Vì hiệu giá dương tính nếu bằng hoặc thấp hơn có nghĩa là virus không có trong vịt.
Nếu tỷ lệ huyết thanh dương tính tăng từ 1 đến 10% thì tạm thời không xuất vịt, tiếp tục bao vây và làm xét nghiệm lần 3. Nếu lần 3 tỷ lệ mẫu huyết thanh dương tính tăng hơn 10% thì có hai khuyến cáo. Một là với số lượng vịt ít và địa phương có điều kiện thì hỗ trợ cho dân để tiêu hủy. Hai là giết mổ bắt buộc và phải làm theo quy trình đảm bảo vệ sinh trước khi đưa vịt vào tiêu thụ. Cụ thể, toàn bộ sản phẩm sau giết mổ phải chôn đất; con vịt đó phải được làm chín.
- Giám đốc Trung tâm thú y vùng tại TP HCM mới đưa ra kết luận ban đầu: virus trên vịt không phải là H5N1, không thể lây sang gà và phát bệnh cúm như nhận định trước đây. Ông có ý kiến gì về điều này?
- Cũng có thể kết luận đó đúng, và nếu được như thế thì tốt quá. Song hiện tại nó chưa được kiểm chứng và Cục Thú y chưa có ý kiến.
- Trước nguy cơ bùng phát dịch, Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch cúm gia cầm sẽ tập trung vào những biện pháp nào?
- Cục Thú y cũng như cơ quan chuyên môn của ngành nông nghiệp xác định sẽ không nghỉ Tết để tập trung cho các điểm nóng. Các lãnh đạo Cục chịu trách nhiệm từng địa phương. Ví dụ Tiền Giang có một cục phó, Long An có giám đốc Trung tâm thú y vùng. Tôi vào "cắm chốt" ở Tây Nam Bộ. Ban chỉ đạo sẽ tập trung vào các giải pháp sau:
Thứ nhất, tăng cường tuyên truyền người dân để họ tự bảo vệ đàn gia cầm, tự nguyện khai báo khi phát bệnh mầm bệnh. Thứ hai, tôi cho rất quan trọng là vấn đề tổ chức giám sát dịch bệnh đến tận hộ, thôn xã vì người dân vốn không tự giác. Ban chỉ đạo phòng chống dịch địa phương phải xác định vùng có nguy cơ cao, nơi mang mầm bệnh để tập trung lực lượng vào đấy. Thứ ba là vấn đề an toàn sinh học, tiêu độc xử lý môi trường kết hợp với quản lý, vận chuyển, kiểm soát gia cầm từ nước ngoài vào và giữa các tỉnh với nhau.
Thứ tư là quản lý giết mổ, buôn bán gia súc, gia cầm. Nếu tập trung giết mổ như ở TP HCM thì sẽ hạn chế sự lây lan dịch và bảo vệ được con người. Thứ năm là chủ động phòng bệnh cho con người bằng cách tăng cường trang bị bảo hộ lao động, uống thuốc phòng bệnh. Chúng tôi đề nghị ngành y tế hướng dẫn và phân phát các loại thuốc phòng cúm đặc hiệu cho người chăn nuôi, lực lượng thú y.
Về phần mình, Ban chỉ đạo quốc gia đang thực hiện 2 tuần họp 1 lần, sắp tới sẽ tổ chức tại Điện Biên hoặc Hà Tây vào ngày 18/12. Ban chỉ đạo yêu cầu các tỉnh bấy lâu nay không sinh hoạt ban chỉ đạo thì phải khôi phục, phân công lực lượng, chủ động về tài chính, chính sách, trang thiết bị phòng dịch để khi xảy ra dịch thì chủ động xử lý.
- Theo ông, bao giờ Việt Nam thanh toán được dịch này?
- Phải chống quyết liệt từ nay đến tháng 3 âm lịch năm sau. Nếu qua Tết Ất Dậu mà không xảy ra dịch hoặc dịch chỉ nhỏ lẻ thì sang năm chúng ta có cơ hội thanh toán dịch cúm gia cầm. Tôi rất hy vọng là như thế. Khả năng xấu hơn dịch ào ạt xảy ra thì cuộc chiến đấu sẽ còn lâu dài và căng thẳng.
Như Trang thực hiện