Tối 17/8, tại Nhà hát TP HCM, lần hiếm hoi liên hoan nghệ thuật hàn lâm lớn nhất của thành phố khai màn bằng tác phẩm nhạc kịch trinh thám Yesterday’s Memory. Vở do đạo diễn David Hermann dàn dựng, quy tụ bảy nghệ sĩ solo của Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ kịch TP HCM (HBSO) gồm: Đào Mác, Phạm Trang, Phạm Khánh Ngọc, Phạm Duyên Huyền, Trần Thanh Nam, Phan Hữu Trung Kiệt và Thanh Nguyên. Họ trình diễn phần hát opera bằng tiếng Đức, thoại kịch bằng tiếng Việt, kể câu chuyện án mạng xảy ra ở một nhà hát.
Nghệ sĩ Phan Hữu Trung Kiệt (phải) trong cảnh thám tử M ở phòng khám nghiệm tử thi. Ảnh: HBSO.
Nhạc kịch dẫn dắt khán giả vào hành trình nội tâm hoang tưởng của thám tử M khi dốc sức điều tra cái chết của nghệ sĩ X. Các phần hát bằng tiếng Đức khiến nhiều khán giả không biết ngoại ngữ này khó nắm bắt tình tiết quan trọng trong mối quan hệ giữa các nhân vật. Nhưng bù lại, phần thoại tiếng Việt và diễn xuất nhập tâm của các nghệ sĩ giúp người xem phần nào đuổi kịp mạch kịch.
Các vai chính của nghệ sĩ Phan Hữu Trung Kiệt (Phan Hữu Trung Kiệt thể hiện), Đào Mác (nạn nhân X), Phạm Duyên Huyền (vai cô nhân tình của nạn nhân X), Trần Thanh Nam (giám đốc nhà hát), Phạm Khánh Ngọc (vai vợ cũ của nạn nhân X)... tung hứng ăn ý ở các phân đoạn cao trào lẫn sâu lắng. Khán giả liên tục vỗ tay tán thưởng thể hiện của họ ở những màn như: thám tử M dằn vặt bản thân ở nghĩa trang, cảnh đám tang nhân vật X hay cuộc ầu đả giữa cô vợ cũ cùng tình nhân của X.
Khán giả ở Nhà hát TP HCM dành tràng vỗ tay kéo dài tặng êkíp vở nhạc kịch "Yesterday's memory" tối 17/8. Video: Thoại Hà.
Các nghệ sĩ biểu diễn trên nền dàn nhạc giao hưởng và dàn hợp xướng do nhạc trưởng Trần Nhật Minh chỉ huy, nhạc trưởng Đức Askan Geisler hỗ trợ chuyên môn. Phần hát được trích từ những vở nhạc kịch của Mozart, Beethoven, Wagner, Handel, Kurt Weill... So với vài vở nhạc kịch HBSO từng dàn dựng, Yesterday's Memory có bối cảnh sân khấu linh hoạt từ không gian nhà hát, sang quán bar, nghĩa trang đến phòng khám nghiệm tử thi, tòa án...
Ở cảnh kết màn, nhân vật M dùng súng tự kết liễu bản thân sau khi hồi tưởng hàng loạt ký ức. Khán giả dành tràng vỗ tay kéo dài liên tục hơn năm phút cho các nghệ sĩ. Êkíp và diễn viên phải nhiều lần vào ra sân khấu để đáp lại tình cảm của người xem. "Vở này tiết tấu nhanh, nội dung và cách dàn dựng có yếu tố cuốn hút xoay quanh câu chuyện về án mạng. Tuy vậy, với các phần hát opera bằng tiếng Đức, tôi nghĩ ban tổ chức nên bố trí màn hình chạy phụ đề tiếng Việt, giúp dễ theo dõi tác phẩm cũng như hiểu thêm nội tâm nhân vật, nếu không, nhiều điểm thú vị trong kịch bản lại trở nên khó hiểu vì người xem không hiểu tiếng", khán giả Võ Nguyên Vân (ở quận 7, TP HCM) nhận xét.
Đạo diễn David Hermann cho biết: "Nhạc kịch từ trước tới nay thường bị nhận xét quá dài, kém hấp dẫn. Tôi muốn thử mang tính trinh thám vào tác phẩm để gây sự tò mò. Vở diễn gửi gắm thông điệp chúng ta phải biết điều gì nên tin và không nên tin trong cuộc sống". David Hermann từng được biết đến tại TP HCM với các vở nhạc kịch như: Cây sáo thần của Mozart, nhạc kịch Con dơi của Johann Strauss II.
Liên hoan lần thứ 12 diễn ra ở Nhà hát TP HCM đến hết ngày 25/8 trên ba lĩnh vực: nhạc kịch (Opera), giao hưởng - thính phòng và múa Ballet. Đêm khai mạc 17/8, bà Nguyễn Thị Thanh Thúy - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao TP HCM - phát biểu: "Giai điệu mùa thu là sự kiện nghệ thuật lớn của thành phố, quy tụ các nghệ sĩ của lĩnh vực âm nhạc hàn lâm trong và ngoài nước. Trải qua 11 lần tổ chức thành công, sự kiện này để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng các khán giả yêu nhạc cổ điển...".
Một điểm nhấn nổi bật của liên hoan là sự tham gia của nghệ sĩ piano Đặng Thái Sơn ở lĩnh vực giao hưởng thính phòng. Đặng Thái Sơn là người châu Á đầu tiên đạt giải nhất và huy chương vàng tại cuộc thi Piano Quốc tế Chopin năm 1980. Trong ngày bế mạc, ông sẽ biểu diễn tác phẩm Concerto số 3 cho Piano của Beethoven. "Mất 5 năm chúng tôi mới có thể mời được Nghệ sĩ Nhân dân Đặng Thái Sơn tham gia do lịch trình làm việc của ông rất dày. Sự xuất hiện của ông là vinh dự to lớn cho Giai điệu mùa thu", Giám đốc HBSO - ông Trần Vương Thạch - cho biết.
Nghệ sĩ Piano Đặng Thái Sơn.
Lĩnh vực hòa nhạc có sự tham gia của nhiều nghệ sĩ trong nước và quốc tế như: nhóm nghệ sĩ thính phòng Internetional Chamber Players đến từ Mỹ và Hà Nội, Nhóm The Eine Flute Ensemble của Hàn Quốc, sáu tài năng piano trẻ của Việt Nam độ tuổi từ 12 đến 17 tuổi, trong đó có sự tham gia của pianist Nguyễn Lan Anh - 14 tuổi, từng được mời trình diễn ở Điện Kremlin (Nga).
Lĩnh vực múa có tác phẩm Mùa Xuân Thiêng Liêng (The Rite of Spring) do biên đạo múa người Hà Lan Joost Vrouenraets cùng trợ lý Marika Meoli dàn dựng cho Đoàn Vũ kịch HBSO. Biên đạo Joost cho biết giữ nguyên tinh thần của tác phẩm kinh điển đồng thời kết hợp thêm nét văn hóa Việt ở vài điểm nhấn. "Tác phẩm là sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại bởi người Á Đông rất tôn trọng những giá trị lịch sử", ông Joost nói.
Nhóm The Eine Flute Ensemble đến từ Hàn Quốc.
Một trong những điểm mới của Giai điệu mùa thu năm nay là chương trình Wind Concert, diễn ra ngày 24/8., gồm những bản nhạc phim và ca khúc quốc tế nổi tiếng. Các tác phẩm được chuyển soạn cho dàn nhạc Big Band với toàn bộ nhạc cụ kèn, nhạc cụ gõ do thầy cô và sinh viên Nhạc viện TP HCM thể hiện.
Giai điệu mùa thu là liên hoan quy mô lớn về nghệ thuật hàn lâm được tổ chức hai năm một lần ở TP HCM. Chương trình ra mắt lần đầu tiên vào tháng 8/2005.
Thùy Linh