Người Việt biểu tình ở New Orleans để phản đối chính sách trục xuất của chính quyền Trump. Nguồn: AP.
"Những người này đã đền tội. Thật không công bằng khi dựa vào quá khứ để o ép họ", AFP dẫn lời Minh Nguyên, lãnh đạo tổ chức VAYLA chuyên hỗ trợ thanh niên và các gia đình ở New Orleans, phát biểu. Cộng đồng người Việt ở thành phố New Orleans khá lớn, bao gồm nhiều người đến Mỹ tị nạn sau chiến tranh và con cái của họ. "Họ có mọi quyền được sống ở đây. Họ được bảo vệ. Họ là thường trú nhân trên đất Mỹ. Họ chưa bao giờ phải lo lắng về việc bị trục xuất và giờ bỗng nhiên họ đối mặt với nguy cơ đó".
Một nhóm người gốc Việt hồi tháng hai đâm đơn kiện chính quyền liên bang vì giam giữ người nhập cư Việt Nam vô thời hạn chờ ngày trục xuất. Theo đơn kiện, một thỏa thuận ký giữa Washington và Hà Nội năm 2008 đảm bảo những người đến Mỹ trước năm 1995 sẽ không bị gửi trả về Việt Nam. Ngoài ra, theo một án lệ năm 2001 của tòa án tối cao Mỹ, nếu một quốc gia không có ý định nhận lại công dân, cơ quan nhập cư Mỹ chỉ có thể giam giữ họ tối đa 6 tháng.
Bill Nguyen, 12 tuổi và Jade Nguyen, 9 tuổi, cầm khẩu hiệu chống lệnh trục xuất của Tổng thống Donald Trump, trong một cuộc biểu tình ở nhà thờ Mary Queen of Vietnam ở thành phố New Orleans. Ảnh: AP.
Phi Nguyen, một luật sư đại diện cho người nhập cư gốc Việt phát đơn kiện, cho biết Bộ An ninh Nội địa Mỹ hồi mùa thu ghi nhận trong một văn bản rằng những người bị giam giữ chờ trục xuất bắt đầu được trả tự do. Luật sư Phi Nguyen và các nhà hoạt động cảm thấy yên tâm vì ít nhất trước mắt nguy cơ trục xuất tạm lắng dịu.
Nhưng đến tháng 12, tin tức về một cuộc họp giữa đại diện Mỹ và Việt Nam tại Washington bắt đầu lan truyền. Elaine Sanchez Wilson, người phát ngôn của trung tâm Southeast Asia Resource Action, dẫn một nguồn tin trong quốc hội cho biết mục đích của cuộc họp là bàn về việc trục xuất. "Chúng tôi vô cùng quan ngại trước hành động dã man của chính quyền Trump muốn trục xuất những người tị nạn gốc Việt, những người đáng nhẽ cần được bảo vệ", người đứng đầu tổ chức phát biểu.
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng xác nhận cuộc họp đã diễn ra vào ngày 10 và 11/12 nhưng từ chối bình luận về nội dung gặp gỡ. Brendan Raedy, người phát ngôn của Cơ quan Di trú và Nhập cư Mỹ, cũng từ chối bình luận về chi tiết của cuộc thương lượng. Theo quan chức này, kể từ tháng 7/2017, 11 người Việt đến Mỹ trước năm 1995 đã bị trục xuất về nước và có thể có thêm hàng nghìn người nữa.
Tính đến 17/9, có 8.634 người Việt ở Mỹ bị liệt vào danh sách bị trục xuất, trong đó 7.781 người có tiền án tiền sự, người phát ngôn của Cơ quan Di trú và Nhập cư Mỹ cho biết. Hiện 71 người đang bị giam giữ chờ trục xuất, trong số đó có 66 người từng bị kết án.
An Hồng