Sống ở Siem Reap từ năm 1981, ông TBV, một người gốc Việt, tự coi mình là một công dân của Campuchia. Ông có các quyền mua nhà, mua đất và kinh doanh lớn. Các con ông cũng đều có các giấy tờ hợp pháp.
"Đột nhiên tôi bị thu giữ giấy tờ tùy thân, nhà chức trách chỉ phát cho một tấm giấy có tên nhưng không có ảnh. Tôi thuộc diện đang xét lại", ông V nói.
Thực tế việc ông V không được coi là công dân Campuchia xảy ra từ năm 2015, khi nước này tăng cường rà soát những người Việt Nam cư trú bất hợp pháp. Theo quy định của Bộ Nội vụ Campuchia, ông V đã phải đóng một khoản phí 250.000 Riel, tương đương 65 USD, để được xét lại nhân thân. Đến năm 2021, ông V sẽ phải đóng thêm hai đợt nữa, sau đó Campuchia sẽ đánh giá mỗi cá nhân có chấp hành tốt quy định không, biết nói tiếng Campuchia và mức độ hiểu biết văn hóa rồi mới cấp quốc tịch.
"Mọi sinh hoạt và công việc kinh doanh của tôi và gia đình hiện đều bình thường, chưa bị ảnh hưởng gì. Điều làm tôi lo lắng là không biết sắp tới thế nào", ông V nói.
Nhắc tới việc Bộ Nội vụ Campuchia ngày 4/10 thông báo có kế hoạch thu giấy tờ tùy thân "cấp sai và không đúng quy định" cho 70.000 người, đa số là người gốc Việt, ông V cho hay đây là một phần kế hoạch Campuchia thực hiện từ năm 2015.
Theo Sok Phal, lãnh đạo Tổng Cục Di trú , tại Phnom Penh, Bộ Nội vụ đã xác định 7.501 trường hợp giấy khai sinh sai và 305 hộ chiếu lỗi. Các quan chức vi phạm sẽ bị "trừng phạt" và một nghị định sẽ được ban hành trong những tháng tới. Ông Phal khẳng định không tước quyền công dân của những người này, coi là nhập cư bất hợp pháp, đảm bảo họ sẽ không bị buộc rời đi. Họ có thể nộp đơn để giới chức xem xét trở thành người nhập cư.
TKT, sinh viên đang theo học chuyên ngành quản lý kinh doanh tại một trường đại học ở thủ đô Phnom Penh, cho hay mọi sinh hoạt hiện tại không có thay đổi gì. Gia đình T sống ở Campuchia gần 30 năm, cuộc sống ổn định nhờ việc buôn bán nhỏ.
"Còn mấy năm nữa tôi mới tốt nghiệp, nhưng thực sự rất lo lắng về tương lai của mình", T nói.
Trước thông tin mới từ Campuchia, bà Lê Thị Thu Hằng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm qua khẳng định cộng đồng người Campuchia gốc Việt sinh sống ở Campuchia đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển của Campuchia, vun đắp quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước. Hơn thế, Việt Nam và Campuchia có quan hệ láng giềng hữu nghị truyền thống tốt đẹp.
Đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam bày tỏ mong muốn Campuchia tiếp tục tạo điều kiện pháp lý thuận lợi và có biện pháp phù hợp để đảm bảo các quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người Campuchia gốc Việt.
"Chúng tôi mong rằng trong quá trình hoàn thiện giấy tờ pháp lý, người dân được duy trì cuộc sống ổn định, tiếp tục góp sức vào đời sống kinh tế xã hội Campuchia, góp phần củng cố và tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện giữa hai nước", bà Hằng nói.
Khánh Lynh