5 năm trước, Ana Margarita Rangel vẫn còn dư dả đi xem phim và tắm biển, hoặc mua nguyên liệu về làm bánh. Cho đến cách đây 3 năm, khi kinh tế Venezuela bắt đầu đi xuống, Rangel vẫn còn kiếm đủ tiền để ăn vặt, như uống soda hay kem.
Nhưng giờ đây, bà luôn phải tiêu đến đồng xu cuối cùng để chống đói. Giày Rangel đã rách kha khá, nhưng bà không đủ tiền mua đôi mới. Một tuýp kem đánh răng giờ cũng bằng nửa tuần lương.
“Tôi thích đánh răng mỗi tối đi ngủ. Nhưng giờ tôi phải chọn thôi, và chỉ được đánh răng buổi sáng”, Rangel cho biết. Bà hiện sống trong một khu ổ chuột cách thủ đô Caracas 40km về phía Tây, làm việc cho một nhà máy mỹ phẩm ở Guarenas.
Nửa tuần lương của Rangel mới đủ mua một tuýp kem đánh răng. Ảnh: WP
Rangel được hưởng lương tối thiểu, như 32% lao động ở Venezuela, theo số liệu chính thức năm 2015. Con số này từng khá đáng kể với đất nước giàu dầu mỏ này.
Tuy nhiên, lạm phát lên đến 700% mỗi năm và thiếu hụt lương thực, thuốc men triền miên đã khiến “lương tối thiểu” ở Venezuela trở thành một bi kịch. “Tôi vẫn còn nhớ cái thời chúng tôi, như cách mọi người quanh đây nói, còn là triệu phú. Khi ấy, làm gì có ai nhận ra điều đó”, Rangel nói.
*Chó phải ra đường kiếm ăn vì khủng hoảng ở Venezuela
Khủng hoảng kinh tế và chính trị tại Venezuela đang ngày càng nghiêm trọng, khiến hàng nghìn người dân đổ ra đường biểu tình suốt 3 tháng qua. Rất nhiều người Venezuela đang phải tiêu mọi thứ mình có để không bị đói.
Theo thống kê của tổ chức Center of Documentation and Analysis for Workers, lương tối thiểu ở đây hiện chỉ đủ mua một phần tư nhu cầu thực phẩm cho một gia đình 4 đến 5 người trong một tháng. Ngày 1/7, Tổng thống Venezuela - Nicolás Maduro đã nâng con số này lên 250.000 bolivar. Đây là lần thứ 3 trong năm, với mức tăng 20%.
Tuy nhiên, khi đồng bolivar vẫn đang lao dốc, con số này chỉ đủ mua gần 3kg sữa bột hoặc 50 quả trứng. Theo tỷ giá không chính thức, lương tối thiểu hiện tương đương 33 USD một tháng. Con số này thấp hơn nhiều nước láng giềng Colombia - 250 USD. Thậm chí thấp hơn cả Haiti với 135 USD.
Chính phủ đã đặt giá trần cho nhiều mặt hàng thiết yếu, như mỳ ống, gạo và bột mỳ. Tuy nhiên, để mua được nó, người ta cũng phải xếp hàng nhiều giờ, hoặc phải đăng ký nhận hộp lương thực trợ cấp hằng tháng từ chính phủ. Mà hộp này cũng chỉ đủ cho gia đình 5 người ăn trong một tuần.
Người Venezuela phải xếp hàng mua lương thực. Ảnh: WP
Từ năm 2014, số gia đình Venezuela sống trong cảnh nghèo đói đã tăng vọt từ 48% lên 82%, theo nghiên cứu công bố đầu năm nay của các trường đại học hàng đầu trong nước. “Trước đây, chúng tôi sống tốt hơn nhiều. Tôi còn mua được kẹo cho các con nữa”, Romer Sarabia - một nhân viên bảo vệ tại phòng khám của Chính phủ cho biết. Ngày nhận lương, anh còn thường đưa cả gia đình đi ăn ngoài.
Giờ đây, cứ hai tuần một lần, Sarabia lại đến một chợ cóc gần đó, mua gần một kg đường, nửa cân sữa bột và 4kg gạo tấm có mùi như thức ăn cho chim. Anh sẽ nấu nó với xương và thịt vụn.
Ngoài ra, vợ chồng anh còn trồng mọi loại thực phẩm có thể trên cánh đồng sau vườn, chủ yếu là xoài hay chuối. “Chuyện gì sẽ xảy ra với chúng tôi nếu tiếp tục sống thế này một năm nữa”, anh than thở.
Rangel thì cảm thấy vẫn còn may mắn vì 3 con trai đã có thể kiếm tiền. Tuy nhiên, 4 người lớn với mức lương tối thiểu vẫn không thể lấp đầy chiếc tủ lạnh thường xuyên trống rỗng.
Họ đã chẳng còn ăn thịt bò, thịt gà, salad hay hoa quả nữa. Thay vào đó, cả nhà ăn gạo, đậu, xoài, chuối, cá mòi và thi thoảng là trứng. “Chúng tôi từng uống nước quả trong bữa ăn. Giờ tôi nhớ nó quá”, Rangel cho biết.
Quanh khu Rangel sống, cũng chẳng khó bắt gặp những người như Rainer Figueroa, với đôi mắt lờ đờ vì sụt quá nhiều cân. Figueroa đã mất 11kg trong 6 tháng qua, vì lương của anh chỉ đủ ăn lượng rất nhỏ 2 lần một ngày. Số thực phẩm còn lại, anh dành cho vợ và 3 đứa con.
Figueroa cũng nghỉ chơi bóng đá cả năm nay. “Tôi không đủ tiền để đốt calo hay làm rách đôi giày thể thao nữa đâu”, anh nói.
Figueroa làm việc cho một nhà máy sản xuất tã, nhưng cơ sở này đã ngừng làm tã. Vì thiếu nguyên liệu thô và hàng nhập khẩu giảm sút, rất nhiều nhà máy nước này chỉ hoạt động bằng nửa công suất. Các nhà kinh tế học cho rằng tình trạng này là do sự quản lý yếu kém của Chính phủ với giá cả và tiền tệ.
Từ khi lên nắm quyền năm 2013, ông Maduro đã 16 lần nâng lương tối thiểu. Trong 3 năm qua, GDP Venezuela đã giảm 24,5%, riêng năm 2016 là 11%, theo số liệu của Ecoanalítica.
“Nâng lương chỉ khiến mọi chuyện thêm tồi tệ. Vì nếu không tăng được năng suất, anh sẽ chỉ tạo ra thêm lạm phát”, Asdrúbal Oliveros - Giám đốc Ecoanalítica giải thích.
Mỗi ngày, Rangel thức dậy vào 4 giờ sáng để bắt 2 chiếc xe bus từ khu ổ chuột đến nhà máy. Khi về nhà lúc 2 giờ chiều, bà cũng chẳng có mấy việc để làm. “Tôi không còn mất cả chiều để nấu nướng nữa. Vì tôi đâu có thịt để ướp hay rau để thái”, bà nói.
Khu nhà của bà cũng chẳng còn những buổi hàng xóm tụ tập nướng thịt hay nhảy múa. Thay vào đó, bà xem TV. “Tôi thích xem về gia đình Kardashian. Vì khi anh nhìn vào cuộc sống của những người có tất cả, trong chốc lát, anh sẽ quên đi mình đang sống như thế nào”, bà nói.
Hà Thu (theo Washington Post)