Giống như hầu hết các nhà hàng nhỏ ở vùng nông thôn huyện Vạn An, Cát An, tỉnh Giang Tây, nhà hàng Little Wealth God không có thực đơn. Thực khách trực tiếp vào bếp chọn rau, cá, thịt sống và nói cho đầu bếp họ muốn chế biến theo dạng nào.
Thế nhưng từ khi giá thịt lợn, món thịt phổ biến nhất Trung Quốc, tăng vọt, loại thịt này ngày càng khan hiếm. Thay vào đó, nhiều người dân địa phương đành "quay lại" với những món ăn truyền thống vốn đã biến mất gần đây.
"Tại sao không chọn thịt chó nếu muốn dùng một ít thịt?", người phục vụ của nhà hàng gợi ý. Chưa kể, giá thịt lợn cao ngất trời khiến nhiều thực khách không còn mặn mà.
Chuyển sang ăn thịt chó chỉ là một trong những "tác dụng phụ" của cơn khan hiếm thịt lợn ở Trung Quốc, do dịch tả lợn châu Phi bùng phát ở quốc gia này. Đây là nước sản xuất và tiêu thụ thịt lợn lớn nhất thế giới, chiếm hơn một nửa lượng thịt lợn tiêu thụ toàn cầu.
Móng giò được treo tại một quầy thịt lợn trong khu chợ ở Hong Kong. Ảnh: AFP.
Giá thịt lợn tiếp tục tăng vọt, kéo theo sự bất mãn gia tăng trong cộng đồng, đặc biệt là trong các nhóm thu nhập thấp. Nó cũng làm giảm sự kỳ vọng của người tiêu dùng cũng như niềm tin trước những nỗ lực của Bắc Kinh, nhằm thuyết phục người dân về một tương lai kinh tế tươi sáng.
Trong một siêu thị ở trung tâm huyện, giá thịt lợn nạc là 72 tệ (10 USD) cho mỗi kg. Sườn lợn còn cao hơn, 74 tệ (10,5 USD) một kg, cao gấp đôi so với giá cùng kỳ năm ngoái và không kém gì giá thịt tại các thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải. Món rẻ nhất là móng giò, gần như không có thịt.
"Thịt lợn chỉ khoảng một chục tệ nửa kg hồi năm ngoái, bây giờ là hơn 30 tệ", Liang Meilu, người điều hành 5 trường mẫu giáo nhỏ trong thị trấn cho hay.
Do người tiêu dùng không muốn mua thịt lợn với giá đắt đỏ, siêu thị trong thị trấn chạy chương trình khuyến mãi thịt thỏ, bán với giá 43,6 tệ (6,5 USD) mỗi kg, rẻ hơn gần 2 USD so với mức thông thường.
Giá thịt lợn tăng mạnh gây khó khăn đặc biệt cho người dân Vạn An, vốn được xếp vào huyện nghèo cho tới năm 2018. Mức lương trung bình ở đây khoảng 2.500 tệ (353 USD)/tháng, tức chỉ 1/3 hoặc chưa đầy 1/4 so với mức lương trung bình ở các thành phố lớn của Trung Quốc.
Tại các khu chợ ẩm ướt ở vùng ven của huyện Vạn An, hầu hết thương lái đã ngừng kinh doanh, bởi rất ít người dân nông thôn với thu nhập thấp, thậm chí dưới mức trung bình của huyện này có thể chi trả để mua thịt lợn, theo Liu Gang, một người dân ở Cát An, Giang Tây.
"Không chỉ đắt tiền mà việc thu mua lợn ở các làng quê còn khó nữa. Nhiều con lợn tại các trang trại gần đó bị chết do tả lợn châu Phi hồi đầu năm nay", Liu nói.
Hiện chưa có dấu hiệu cho thấy cơn "khủng hoảng thịt lợn" ở Trung Quốc sẽ kết thúc sớm. Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc cho hay giá thịt lợn trung bình trên cả nước này tăng 69% trong tháng 9 so với một năm trước đó, đẩy chỉ số giá tiêu dùng lên 3%, kỷ lục về lạm phát của Bắc Kinh năm 2019. Giá thịt lợn dự kiến tiếp tục tăng khi sự sụt giảm số đàn lợn trong nước chưa có dấu hiệu dừng lại.
Dịch tả lợn châu Phi "tấn công" Trung Quốc, dẫn tới việc tiêu hủy hàng loạt số lợn bệnh và dự kiến sẽ mất nhiều năm để phục hồi. Số lượng lợn sống ở nước này chiếm khoảng một nửa tổng số lượng lợn trên toàn cầu năm 2018 đã giảm 41,1% vào cuối tháng 9, theo số liệu khảo sát trên 400 huyện, thị của Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc. Hiện vẫn chưa rõ con số này sẽ giảm bao nhiêu nữa trước khi chạm đáy.
Chính phủ Trung Quốc đã đưa ra các biện pháp khẩn cấp để tăng nguồn cung lợn, trợ giúp hết sức nhằm giúp nông dân mở rộng sản xuất nhằm đảm bảo nguồn cung thịt lợn. Theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc, nhập khẩu thịt lợn đã tăng 43,6%, lên 1,32 triệu tấn trong 9 tháng đầu năm nay. Nhưng, nhu cầu thịt lợn của người dân Trung Quốc lớn đến nỗi ngay cả nguồn cung toàn cầu cũng không thể lấp đầy sự thiếu hụt. Và người dân Vạn An sẽ phải coi thịt lợn là món xa xỉ trong một thời gian dài.
Mai Lâm (Theo SCMP)