Chị Hải ở Đăk Hà (Kon Tum) cho biết đang bước vào cao điểm vụ thu hoạch khoai lang nhưng không vui vì "mất mùa kèm mất giá".
Năm ngoái, một ha khoai chị thu hoạch 18 tấn, bán với giá 16.000 đồng một kg, thu về 280 triệu đồng. Còn năm nay, chị thu được 15 tấn, trong đó 5 tấn bị sùng do thời tiết bất lợi, nắng nóng kéo dài. Với mức giá 6.000 đồng một kg, mỗi ha khoai nhà chị Hải chỉ thu về 60 triệu đồng, lỗ 40 triệu.
Tương tự, anh Hoàn ở Gia Lai cho hay thuê 5 ha đất để trồng khoai. Nhưng vì đất bạc màu, ruộng khoai của gia đình anh chỉ đạt 12 tấn một ha, giảm 40% so với năm ngoái.
"Vốn đầu tư được vay thêm từ ngân hàng, khó có thể xoay vòng vụ tiếp theo nên gia đình quyết định thu hoạch xong sẽ trả đất", anh Hoàn nói.
Người dân Đăk Hà (Kon Tum) thu hoạch khoai lang sáng 1/4. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Chung cảnh ngộ, hàng trăm hộ dân ở Kon Tum, Gia Lai đang lao đao với vụ khoai năm nay. Hiện, mỗi ha khoai nếu đạt năng suất cao cũng chỉ thu về được khoảng 100 triệu đồng. Tuy nhiên, sau khi trừ tiền thuê đất 30-40 triệu đồng một ha, chi phí phân bón, nhân công lên tới 60-80 triệu đồng, người trồng đang lỗ khoảng 40-60 triệu đồng.
Chị Thanh Mai - Thương lái thu mua khoai lang ở Tây Nguyên - cho biết năm nay buôn bán ế ẩm. Trong khi đó, khoai thu hoạch bị sùng nhiều nên cũng khiến người mua hoang mang. Hiện, giá khoai thu tại vườn cho hàng loại 1 là 6.000 đồng một kg, còn hàng loại 2 chỉ 4.000 đồng. Với khoai hàng thải loại, nhà vườn thường đổ cho cá ăn chứ không thể tiêu thụ.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thông các tỉnh, giá khoai lang giảm mạnh là do Trung Quốc giảm mua. Trong khi đó, nhu cầu tiêu dùng nội địa những tháng đầu năm thấp. Ngược lại, nguồn cung khoai lang tại các tỉnh tăng cao. Năm ngoái, người dân "trúng mùa được giá" nên đã mở rộng diện tích. Tại Kon Tum, Gia Lai diện tích trồng mới so với cùng kỳ 2023 tăng mạnh, có nơi tăng tới 300% so với vụ trước.
Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện la Pa (Gia Lai), cho biết năm nay, diện tích khoai lang của huyện tăng hơn 300%, tập trung chủ yếu ở các xã: Ia Kdăm, Ia Trok, Ia Ma Rơn, Pờ Tó. Diện tích này chủ yếu được người dân từ nơi khác đến thuê đất trồng.
Riêng với sản lượng khoai lang, theo các chuyên gia nông nghiệp, năm nay thời tiết bất lợi, nắng nóng kéo dài nên giảm mạnh. Nhiều người dân chưa có kinh nghiệm chăm sóc, không xử lý đất kỹ, không bón vôi, ngâm ruộng diệt côn trùng gây hại nên khoai bị sùng chiếm 30-50% (tùy hộ).
Thi Hà