Nghiên cứu mới được công bố ngày 4/4 trên website khoa học BioRxiv, cho thấy 30-40% chuột thí nghiệm được điều trị kết hợp giữa hydroxychloroquine (HCQ) hoặc chloroquine (CQ) và thuốc tiểu đường metformin đã chết. Trong khi đó, sử dụng riêng từng loại thuốc với cùng liều không ảnh hưởng tới tỷ lệ sống sót của các cá thể chuột.
HCQ và CQ vốn được dùng cho sốt rét và các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp hay lupus. Ở một số thử nghiệm lâm sàng, thuốc cho thấy tiềm năng đối với Covid-19.
"Chúng tôi bắt đầu quan tâm đến hai loại thuốc này bởi chúng được cho là có tác dụng chống lại khối u tuyến tuỵ. Tuy nhiên không thể ngờ HCQ và CQ khi kết hợp với metformin lại gây ra tỷ lệ tử vong khoảng 30-40% ở chuột. Ngược lại, không có cá thể nào chết nếu sử dụng độc lập từng loại thuốc", Chi Dang, Giám đốc Viện Nghiên cứu Ung thư Ludwig và Anirban Maitra, đồng thời là giám đốc khoa học của Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Tuyến tụy thuộc Trung tâm Ung thư MD Anderson, cho biết.
Thuốc trị sốt rét chloroquine phosphate. Ảnh: Shutterstock
Công trình được thực hiện trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát, vốn dành cho bệnh nhân ung thư tuyến tuỵ có tiền sử tiểu đường phải điều trị bằng cả HCQ / CQ và metformin, song lại đưa ra kết quả dường như khá tình cờ. Chuột sử dụng trong thí nghiệm có hoặc không mắc ung thư. Tỷ lệ tử vong ở cả hai nhóm là tương đương nhau.
Gần đây, thuốc sốt rét được quảng bá như một phương pháp điều trị Covid-19, dù có rất ít bằng chứng cho điều này. Các kết quả thử nghiệm cũng mâu thuẫn và không nhất quán. Một số cho thấy tác dụng đầy hứa hẹn, trong khi số khác, bệnh nhân không có nhiều cải thiện đáng kể.
Việc lạm dụng thuốc đã khiến ít nhất một công dân Mỹ tử vong. Người đàn ông đến từ Arizona chết ngay sau khi ăn chất tẩy rửa bể cá có chứa CQ. Các báo cáo về ngộ độc cũng được đưa ra tại Nigeria, một ngày sau khi Tổng thống Donald Trump đề cập đến hai loại thuốc trên Twitter của ông.
"Hiện giờ các loại thuốc đang được sử dụng một cách hoàn toàn ‘chắp vá’. Chúng tôi cần một cơ sở dữ liệu cấp quốc gia từ các bệnh nhân mắc Covid-19 đang điều trị bằng HCQ hoặc CQ", nhóm tác giả cho biết.
Thục Linh (Theo Forbes)