Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tháng 3 viện dẫn Đạo luật Kẻ thù Nước ngoài để ra lệnh trục xuất hơn 100 người nhập cư Venezuela bị cáo buộc là thành viên băng đảng Tren de Aragua (TDA), đưa họ tới siêu nhà tù CECOT ở El Salvador mà không qua bất kỳ quy trình tố tụng nào.
Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) đại diện cho một số người nhập cư trong nhóm này cuối tuần trước nộp đơn kiện lên tòa án, cáo buộc chính quyền Tổng thống Trump đã ban hành tài liệu "Hướng dẫn Xác định Kẻ thù Nước ngoài" quy định những dấu hiệu để nhân viên hành pháp xác định người nhập cư là thành viên băng đảng TDA.
Cảnh sát El Salvador ngày 16/3 cạo đầu những người bị cáo buộc là thành viên băng đảng bị Mỹ trục xuất. Ảnh: Reuters
Oscar Sarabia Roman, luật sư đại diện cho ACLU, cho hay tài liệu trên đặt ra ngưỡng rất thấp để xác định người nhập cư là thành viên băng đảng, chủ yếu chấm điểm họ dựa trên các dấu hiệu như quần áo, hình xăm.
Đơn kiện viện dẫn trường hợp một người nhập cư giấu tên từ Venezuela đã bị giới chức Mỹ bắt và trục xuất đến nhà tù CECOT vì có hình xăm vương miện trên người, được coi là dấu hiệu của thành viên TDA. Tuy nhiên, luật sư của người này khẳng định anh này xăm hình vương miện lên người để thể hiện lòng hâm mộ với đội bóng Real Madrid.
Một người nhập cư khác cũng xăm hình vương miện lên người để tưởng niệm người bà đã mất, nhưng rốt cuộc bị giới chức Mỹ quy kết là thành viên băng đảng TDA và ra quyết định trục xuất.
Các luật sư cho hay tài liệu "Hướng dẫn Xác định Kẻ thù Nước ngoài" thiết lập cơ chế tính điểm để quyết định xem người nhập cư có phải thành viên băng đảng hay không. Những người bị chấm 8 điểm sẽ bị coi là thành viên TDA và bị trục xuất.
Các quan chức Mỹ có thể tính 4 điểm với những người "có hình xăm tượng trưng hoặc thể hiện trung thành với TDA", thêm 4 điểm nữa nếu các quan chức xác định rằng người đó "mang logo, phù hiệu, hình vẽ hoặc có cách ăn mặc thể hiện lòng trung thành" với băng đảng.
Nhân viên nhà tù chuyển những người bị trục xuất khỏi Mỹ tới nhà tù CECOT tại Tecoluca, El Salvador ngày 16/3. Ảnh: AP
Tài liệu chỉ rõ các quan chức có thể xác định một người là thành viên băng đảng chỉ dựa vào "cách ăn mặc kiểu đường phố bụi bặm", đặc biệt là những người mặc áo đấu của đội bóng rổ Chicago Bulls hoặc của cựu huyền thoại Michael Jordan.
Các quan chức chính quyền Trump chưa bình luận về thông tin này. Nhà Trắng khẳng định việc trục xuất các thành viên băng đảng TDA là cần thiết để đảm bảo an ninh quốc gia của Mỹ.
Đạo luật Kẻ thù Nước ngoài năm 1798 trao cho chính phủ Mỹ quyền trục xuất nhanh chóng những người bị coi là "kẻ thù" và đe dọa an ninh quốc gia mà không phải trải qua quy trình tố tụng như bình thường.
Thẩm phán liên bang James E. Boasberg ngày 15/3 ban hành lệnh tạm thời ngăn chặn Nhà Trắng sử dụng đạo luật này để trục xuất người Venezuela. Chính quyền Trump đã yêu cầu Tòa án Tối cao đóng băng lệnh của thẩm phán trong quá trình xem xét tính hợp lý của lệnh.
Đức Trung (Theo Reuters, Washington Post, AP)