Theo Điều 90 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, con có quyền nhận cha, mẹ của mình, kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết. Con đã thành niên nhận cha không cần phải có sự đồng ý của mẹ; nhận mẹ không cần phải có sự đồng ý của cha.
Như vậy, Luật Hôn nhân và gia đình quy định mọi đứa trẻ đều có quyền có cha, mẹ và không phụ thuộc vào việc cha, mẹ có quan hệ hôn nhân hay không. Con ngoài giá thú dù không được sinh ra trong thời kỳ hôn nhân vẫn có quyền được làm giấy khai sinh và nhận cha - con để được hưởng những quyền lợi cơ bản của công dân. Như vậy, chị có quyền làm thủ tục yêu cầu xác nhận cha cho con.
Tuy nhiên, con ngoài giá thú không được thừa nhận là con chung của vợ chồng, nên đứa trẻ được sinh ra sẽ mặc nhiên là chưa được xác định cha và để trống phần ghi về cha trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh (theo khoản 2 Điều 15 Nghị định 123/2015/NĐ-CP).
Theo Điều 101 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, việc xác định cha cho con thuộc thẩm quyền của cơ quan đăng ký hộ tịch hoặc toà án, tuỳ từng trường hợp.
- Trong trường hợp không có tranh chấp - tức người cha, mẹ, con đồng ý nhận thì cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền xác định cha, mẹ, con theo quy định của pháp luật về hộ tịch.
Cụ thể, căn cứ khoản 3 Điều 15 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh người cha đồng ý làm thủ tục nhận con, thì UBND cấp xã kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh. Nội dung đăng ký khai sinh sẽ có ghi nhận phần tên cha. Nếu đứa trẻ đã được đăng ký khai sinh thì UBND sẽ xác nhận vào sổ hộ tịch về việc nhận cha cho con.
- Trong trường hợp có tranh chấp - tức người cha, mẹ, con không tự nguyện xác nhận thì thẩm quyền thuộc tòa án (khoản 2 Điều 102 Luật Hôn nhân và gia đình 2014).
Như vậy, trong trường hợp cha của con chị không muốn nhận con cũng như không muốn thực hiện nghĩa vụ của mình với con, chị có thể nộp đơn yêu cầu TAND có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp về việc xác định cha cho con.
Khi vụ án được thụ lý giải quyết và đưa ra xét xử, tòa án có thể yêu cầu trưng cầu giám định ADN để xác định quan hệ cha con. Tuy nhiên, chị có thể chủ động thu thập, chuẩn bị những chứng cứ chứng minh quan hệ cha con để tòa có thêm căn cứ giải quyết vụ việc.
Sau khi cơ quan có thẩm quyền công nhận mối quan hệ cha con, chị mới có thể yêu cầu người cha thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con mình. Đồng thời, cơ quan đăng ký hộ tịch sẽ ghi vào sổ hộ tịch về việc thay đổi hộ tịch (xác định cha - con) theo bản án của tòa án.
Lúc này, người cha không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Chị có thể làm đơn yêu cầu cấp dưỡng sau khi đã có bản án của tòa hoặc gửi đồng thời yêu cầu này khi nộp đơn khởi kiện về việc xác định quan hệ cha con.