Nhiều người Mỹ yêu thích cảm giác lái một chiếc xe mới, nhưng cái giá phải trả cho sự phấn khích đó đang đẩy ngân sách hộ gia đình đến bờ vực. Tình trạng nợ vay mua ôtô quá hạn đang gia tăng chóng mặt, khi quốc gia này hiện nợ tới 1,66 nghìn tỷ USD, và một vài số liệu cho thấy những điểm tương đồng với giai đoạn ngay trước cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Theo báo cáo mới có tựa đề "Dẫn đến vỡ nợ: Rủi ro toàn nền kinh tế do nợ vay mua ôtô gia tăng" của Hiệp hội Người tiêu dùng Mỹ (CFA). Báo cáo mô tả ngành tài chính ôtô tại Mỹ đang "đến bờ vực phá sản", đồng thời chỉ trích quốc hội và các cơ quan giám sát liên bang vì đã lùi bước, bất chấp bằng chứng cho thấy họ cần thiết hơn bao giờ hết để bảo vệ người mua khỏi những đại lý vô đạo đức.
Một trong những lý do khiến chủ xe gặp khó khăn trong việc xoay xở là chi phí trả góp xe hàng tháng quá cao, một phần do lãi suất cao. Số liệu cho thấy mức thanh toán hàng tháng trung bình là 745 USD và 20% người mua xe đang phải gánh chịu các hóa đơn hàng tháng ít nhất 1.000 USD. Tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn nhanh chóng vì khoản tín dụng thuế xe điện 7.500 USD sắp hết hạn.
Một bãi để xe bị tịch thu do người mua không trả nợ đúng hạn ở Oklahoma với lượng xe chật kín. Ảnh: Auto Auction Rebuilds
Tricolor Holdings, một đại lý xe cũ có trụ sở tại Dallas, chuyên cho vay mua xe cho những người có tín dụng kém, đã nộp đơn xin phá sản vào 10/9. Công ty này vận hành 65 đại lý trên 6 bang và chuyên bán xe cho những người mua nói tiếng Tây Ban Nha, những người không thể vay tiền ở bất kỳ nơi nào khác, theo Moneywise.
Sự sụp đổ của công ty xảy ra vào thời điểm hàng triệu người Mỹ không thể trả nợ mua xe. Hiện tại, 6,6% người có tín dụng kém đang chậm thanh toán khoản vay mua ôtô ít nhất 60 ngày - theo trang tin Axios. Ngay cả những người có tín dụng tốt cũng đang chậm thanh toán thường xuyên hơn so với 2024.
Sự phá sản của Tricolor không diễn ra trong một sớm một chiều. Công ty, vốn được các nhà đầu tư lớn như BlackRock ca ngợi vì đã giúp đỡ các cộng đồng khó khăn, thực sự đang gặp rắc rối lớn.
Ngân hàng Fifth Third đã phát hiện ra cái mà họ gọi là "hoạt động gian lận" tại Tricolor và chịu thiệt hại lên tới 200 triệu USD theo báo cáo điều tra của tạp chí Barron's. Ngân hàng JPMorgan Chase cũng phải đối mặt với những khoản lỗ tương tự, với khoảng 200 triệu USD. Ngân hàng Origin còn vướng vào khoản nợ 30 triệu USD khác liên quan đến công ty phá sản này.
Thời điểm này không thể tệ hơn đối với các gia đình Mỹ. Tổng nợ hộ gia đình đã đạt mức kỷ lục 18,39 nghìn tỷ USD, và người Mỹ hiện chi khoảng 11% thu nhập chỉ để trả nợ, theo Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York và St. Louis. Đó là số tiền không thể dùng để mua thực phẩm, xăng dầu hoặc tiết kiệm cho các trường hợp khẩn cấp.
Không chỉ người vay thế chấp dưới chuẩn mới cảm thấy áp lực. Những người mua xe có điểm tín dụng trên trung bình có nguy cơ chậm thanh toán gấp đôi so với trước đại dịch. Theo dữ liệu của Cox, người mua xe trẻ tuổi đang gặp khó khăn trong việc thanh toán, và tỷ lệ tịch thu tài sản ở tất cả các nhóm tuổi đã tăng 43% trong giai đoạn 2022-2024.
CFA cảnh báo nên lo ngại về việc nhiều ôtô bị tịch thu vì người dân không trả nợ đúng hạn. CFA cho biết người Mỹ có xu hướng ưu tiên hóa đơn tiền xe hơn các chi phí sinh hoạt và gia đình khác, nghĩa là tỷ lệ nợ quá hạn có thể chỉ ra những vấn đề nghiêm trọng và lan rộng hơn nhiều trên khắp nền kinh tế Mỹ.
"Đã đến lúc các nhà hoạch định chính sách cần xem xét kỹ lưỡng thị trường cho vay mua ôtô để lên án những hành vi bóc lột làm tăng giá và yêu cầu các cơ quan quản lý liên bang ngừng 'mộng du' trong cuộc khủng hoảng này trong khi người dân Mỹ đang phải chịu đựng", CFA khuyến nghị.
Tuy nhiên, vẫn còn một câu hỏi lơ lửng: liệu người lái xe có thực sự cần sự can thiệp của các nhà lập pháp, hay một phần của giải pháp chỉ đơn giản là đưa ra những lựa chọn khác? Tờ Carscoops nhận xét rằng có một cách rõ ràng để tránh rắc rối này, đó là thành thật với chính mình về tình hình tài chính và mua một chiếc xe cũ được chăm sóc kỹ lưỡng.
Mỹ Anh