Ngày 21/3, Tòa án Melbourne mở phiên phúc thẩm theo đơn kháng cáo của bà Sakina Muhammad Jan, 49 tuổi. Bà bị cáo buộc đã ép con gái 21 tuổi là Ruqia Haidari, kết hôn với Mohammad Ali Halimi vào cuối năm 2019.
Con gái từ chối cuộc hôn nhân, nói rằng không muốn kết hôn cho đến khi mình 27 hoặc 28 tuổi vì thích theo đuổi việc học và tìm việc làm. Song người mẹ bị cáo buộc đã nói "Tôi có thể quyết định thay cô... bất kể thế nào, cô cần phải nghe lời tôi", đồng thời đưa ra tối hậu thư, kết hôn hoặc bị đuổi khỏi nhà.
Bà Sakina Muhammad Jan (thứ hai từ trái) xuất hiện tại tòa sơ thẩm hồi tháng 12/2024. Ảnh: Guardian
Khoảng sáu tuần sau khi chuyển đến Perth bước vào hôn nhân, cô đã bị chồng sát hại. Người chồng, Halimi bị kết án tù chung thân vào năm 2021, và bà Jan trở thành người mẹ đầu tiên ở đất nước này bị kết án theo luật hôn nhân cưỡng bức.
Vào tháng 12/2024, bà bị kết án ba năm tù. Bà có thể được ân xá sau 12 tháng và nộp phạt 2.500 AUD, và tuân thủ cam kết cải tạo tốt trong 24 tháng.
Thẩm phán tòa sơ thẩm chấp nhận lập luận của bị cáo, nghĩ rằng bà đang hành động vì lợi ích tốt nhất của con gái nhưng nêu rõ cần nhận thức "việc ép buộc một người kết hôn là sai trái".
Trong kháng cáo, luật sư của bà Jan nói tòa đã phạm sai lầm khi cân nhắc bản án, khi không tính đến cuộc sống khó khăn, những vấn đề về sức khỏe tâm thần của bị cáo và tác động đến những thành viên còn lại của gia đình.
Theo luật sư, thân chủ là người Hazara, một nhóm thiểu số bị đàn áp ở Afghanistan. Bà sinh ra trong cảnh thiếu thốn, bất ổn, không được học hành, kết hôn khi còn trẻ; chồng và hai anh chị em của bà cũng đã bị Taliban giết.
Jan cùng gia đình chạy trốn sang Pakistan, sống 13 năm trong trại tị nạn và định cư tại Australia với tư cách người tị nạn. Bà không nói được tiếng Anh.
Bà Jan được miễn ra hầu tòa tại Tòa Phúc thẩm ở Melbourne vào thứ sáu và vụ việc đã được giải quyết nhanh chóng. "Hôn nhân cưỡng ép là hành vi vi phạm nghiêm trọng quyền con người", thẩm phán phân tích trong quyết định bác đơn kháng cáo.
Trong phán quyết, toà phúc thẩm nêu, hoàn cảnh cá nhân và văn hóa, cách nuôi dạy, thế giới quan và kinh nghiệm sống của Jan đã được xem xét một cách phù hợp, phản bác lập luận của luật sư của bà.
Các thẩm phán cho biết, hôn nhân cưỡng ép là "vi phạm nghiêm trọng quyền con người" và bất kỳ ai có tội ép buộc người khác kết hôn đều phải bị trừng phạt bằng việc án tù.
Các thẩm phán chỉ ra rằng bản án của Jan chỉ bằng một nửa mức án tối đa trong khung hình phạt. Luật cưỡng ép kết hôn đã được đưa vào quốc hội liên bang vào năm 2013 và chính quyền đã cảnh báo về sự gia tăng các vụ việc liên quan đến trẻ em gái và phụ nữ trẻ.
Chỉ huy Cảnh sát Liên bang Australia cho biết số lượng khiếu nại về hôn nhân cưỡng bức đang gia tăng, với 90 vụ được báo cáo lên cơ quan này trong năm 2023.
Nhưng nhà chức trách cũng cho biết tội phạm này thường không được báo cáo vì mọi người không biết mình là nạn nhân hoặc sợ hãi không dám lên tiếng.
Hải Thư (Theo ABC, Guardian, CNN)