Hội đồng các tù trưởng Maori tại New Zealand ngày 5/9 chọn bà Nga Wai Hono I Te Po làm nữ hoàng ở tuổi 27. Đây là nữ lãnh đạo thứ hai trong lịch sử "vương triều Maori", sau Nữ hoàng Te Arikinui Dame Te Atairangikaahu.
Các bộ tộc Maori tại New Zealand vào thế kỷ thứ 19 cùng lập nên Kiingitanga, Phong trào Nhà vua Maori, với vị vua đầu tiên đăng quang vào năm 1858. Mô hình này được xây dựng tương tự các nền quân chủ châu Âu, trong nỗ lực bảo tồn văn hóa Maori và ngăn tình trạng đất đai tổ tiên rơi vào tay người Anh.
Vương triều Maori không có tư cách pháp lý tại New Zealand, chủ yếu mang vai trò nghi lễ, bảo tồn văn hóa và vận động bảo vệ các quyền của người bản địa.
Nga Wai Hono I Te Po là con gái út của cố vương Tuheitia Potatau Te Wherowhero, qua đời vào ngày 30/8 ở tuổi 69, kết thúc 18 năm lãnh đạo cộng đồng Maori.
Lễ đăng quang của Nữ hoàng diễn ra ở Đảo Bắc, New Zealand, với hàng nghìn người tham dự, sau nghi thức an táng cố vương Tuheitia.
Theo New Zealand Herald, Nga Wai Hono I Te Po từ lâu được kỳ vọng sẽ kế thừa ngôi vương của người Maori, song từng có nhiều hoài nghi về rào cản truyền thống. Trong giai đoạn ông Tuheitia bệnh nặng, hai người con trai lớn của ông đã đảm trách hầu hết nghĩa vụ nghi lễ.
"Đây là diễn biến bất ngờ so với truyền thống chọn lãnh đạo của người Maori, vốn ưu ái chọn người con lớn nhất của cố vương và thường chọn nam giới", Karaitiana Taiuru, cố vấn văn hóa Maori của New Zealand, cho biết.
Cộng đồng Maori có khoảng 900.000 người, chiếm 17% dân số New Zealand, dù không có nhiều sức ảnh hưởng chính trị nhưng có sức tác động lớn đến đời sống văn hóa và tinh thần của cả nước.
Khi Vua Tuheitia qua đời, Thủ tướng Christoper Luxon đã ca ngợi vua Tuheitia là lãnh đạo "tận tâm với người Maori cũng như toàn thể người dân New Zealand".
Lãnh đạo Công đảng Chris Hipkins, đối thủ của ông Luxon, đã gửi lời chia buồn đến cộng đồng Maori và ca ngợi ông góp công "xây dựng sự đoàn kết của người New Zealand".
Thanh Danh (Theo AFP, BBC, Guardian)