Một người thầy đã nói với chúng tôi trong ngày chia tay cuối cấp: “Nghề giáo cũng như người lái đò, họ chỉ có trách nhiệm đưa khách qua sông rồi sau đó sẽ quên ngay những người khách đó”. Nhưng có một người thầy không như thế. Tôi xin được không nói tên người thầy ra đây.
Người thầy ấy chưa một ngày cầm phấn, chưa một lần đứng trên bục giảng, chưa từng bắt bất kỳ đứa học sinh nào ghi ghi, chép chép, học thuộc bài và cũng không cần lũ học sinh phải trả bài cho mình. Thế nhưng những ai đã gặp một lần, dù chỉ thoáng qua cũng sẽ không bao giờ quên được.
Tôi cũng vậy, tôi gặp người thầy đó trên chuyến xe về cao nguyên để dự đám cưới một người bạn. Người bạn của tôi là học trò của thầy, nhưng có lẽ cũng như tôi, người bạn đó chưa từng gọi một tiếng thầy mà thay vào đó là tiếng bố thân thương. Tôi không làm được như vậy, tôi gọi thầy là chú, bởi chú không nhận làm thầy của bất kỳ đứa học trò nào.
Chú là người nhiệt tình, chu đáo, tốt bụng, dễ gần. Với những đứa mới rời ghế giảng đường, chập chững bước vào nghề báo như tôi thật sự rất cần một người dìu dắt, chỉ dẫn và chú là người đó. Chú không chỉ là người chú bình thường, mà chú là người cha, người thầy của tất cả đứa học trò đang cần một người thầy chỉ đường.
Những bài viết ẩu, non nót của một đứa sinh viên báo chí như tôi đã được chú tỉ mẩn đọc và sửa từng lỗi chính tả dù nhỏ nhất. Chú nói với tôi, một bài báo mà sai lỗi chính tả khó mà chấp nhận được, điều đó sẽ khiến cho bạn đọc rất khó chịu. Vì vậy, dù viết hay hay dở con cũng phải cẩn thận chính tả trước tiên.
Cứ như vậy, chú tập cho những đứa học trò của mình viết hoàn chỉnh một bài báo, chỉ cách gửi bài tới từng tờ báo. Nội dung này sẽ hợp với báo nào, nội dung kia báo nào sẽ đăng. Có những hôm đã khuya, nhưng có vấn đề khúc mắc chú sẵn sàng giải đáp, chỉ dẫn tận tình. Dù chỉ qua điện thoại, nhưng tôi biết người thầy đó thật sự rất tận tâm.
Ngày vào nghề, tôi gặp rất nhiều khó khăn, không chỉ là công việc mà cả về vấn đề tài chính. Những bữa trưa nhịn đói hoặc một gói mì cho qua ngày, nhưng từ khi gặp chú, chú đã lo cho tôi như một đứa con gái của mình. Những buổi sáng chạy xe 15 km tới phòng trọ gọi tôi đi ăn sáng, chú còn cẩn thận mua thêm một ổ bánh mì thịt để dành bữa trưa cho đứa học trò tội nghiệp.
Những lần đi viết bài chú đều dành cho tôi một suất phía sau xe, tới hiện trường chú chỉ cách tiếp cận thông tin, cách chụp hình. Cách giải quyết những vấn đề phát sinh, cho tôi cơ hội viết bài và chú sẽ là người biên tập, chỉ tôi chỗ nào được, chỗ nào chưa. Chú như một người thầy thật sự.
Thế nhưng tôi là đứa sinh viên “giữa đường đứt gánh”. Mặc cho công sức chú bỏ ra giúp đỡ, tôi đã bỏ ngang con đường để trở thành một phóng viên thật sự. Tôi vẫn chọn nghề báo, nhưng là một ghế văn phòng nhẹ nhàng hơn. Chú không nói gì, cũng không trách cứ nửa lời, thay vào đó là những lời động viên. Đã có thời gian, tôi cố tình phớt lờ người thầy ấy vì xấu hổ, không xứng đáng, nhưng thầy đã không bỏ tôi.
Thầy vẫn hỏi thăm tình hình công việc, cuộc sống của tôi. Vẫn gọi tôi cà phê mỗi lần thầy rảnh rỗi, và chúng tôi, một già, một trẻ vẫn ngồi với nhau cả buổi sáng chỉ để tán gẫu những câu chuyện phiếm. Chú không chỉ là thầy, là người cha mà còn là một người bạn rất đặc biệt với tôi.
Tôi đã nhận ở chú quá nhiều, nhưng chưa làm một điều gì cho người thầy kính yêu của mình. Không một cành hoa, không món quà và thậm chí có nhiều lần còn quên luôn cả những lời chúc mừng đến chú trong những ngày lễ. Vậy mà người thầy ấy chưa một lần quên tôi. Có lẽ thầy là người duy nhất lái đò mà không bao giờ quên những người khách của mình, mặc cho khách có nhớ đến người lái đò hay không. Cảm ơn thầy đã không bỏ vị khách thiếu bản lĩnh, vô tâm như con.
Nguyễn Lê