Bà Kim Hae-yeon không khỏi buồn phiền khi bước sang tuổi 50 hồi đầu năm, nhưng kể từ ngày 28/6, mọi thứ sẽ thay đổi. "Đó là thời điểm tôi chuyển sang tuổi 48, và sẽ phải đón tuổi 50 một lần nữa", bà nói.
Hôm nay là thời điểm tất cả khu vực pháp lý và hành chính trên lãnh thổ Hàn Quốc sẽ bắt đầu sử dụng hệ thống tính tuổi theo tiêu chuẩn quốc tế, thay vì cách tính truyền thống trước đây, giúp bà Kim và nhiều người dân "trẻ lại" 1-2 tuổi chỉ sau một đêm.
Quốc hội Hàn Quốc thông qua luật này hồi năm ngoái, nhằm tránh những nhầm lẫn, bối rối trong cách tính tuổi, cũng như đáp ứng tiêu chuẩn toàn cầu. "Hàn Quốc đang trở nên trẻ hơn", thông báo về luật sửa đổi của chính phủ hồi tháng 12/2022 có đoạn.
Dân Hàn Quốc thường "nhiều tuổi" hơn người ngoại quốc cùng trang lứa, bởi đây là nước duy nhất tính thời gian trong bụng mẹ vào tuổi của trẻ sơ sinh. Hệ thống tính "tuổi mụ" này đã được duy trì tại Hàn Quốc suốt nhiều thế kỷ.
Một nhóm phụ nữ Hàn Quốc đi bộ trên đường phố Seoul, năm 2021. Ảnh: AFP
Trẻ sơ sinh Hàn Quốc đều được tính là một tuổi ngay khi chào đời và hai tuổi khi bước sang năm mới dương lịch. Nếu sinh ra vào đêm giao thừa, đứa trẻ nghiễm nhiên được tính là hai tuổi ngay trong ngày đầu tiên của năm mới.
Tuy nhiên, cách tính tuổi truyền thống này đã làm phức tạp hóa thứ bậc xã hội tại Hàn Quốc, trong đó tuổi tác ảnh hưởng đến địa vị.
Trẻ em Hàn khi gặp nhau ở sân chơi sẽ hỏi tuổi trước khi hỏi tên. Câu hỏi về tuổi tác phổ biến đến mức chính quyền phải khuyến cáo dân địa phương không hỏi tuổi người nước ngoài tại Thế vận hội mùa đông Pyeongchang năm 2018, bởi đây là hành vi bị coi là bất lịch sự.
Khi được người nước ngoài hỏi tuổi, nhiều người Hàn phải nói cả "tuổi Hàn Quốc" và "tuổi quốc tế", đồng thời đưa ra những lời giải thích khiến người đối diện bối rối. Trước những bất cập như vậy, không ít bậc cha mẹ phải tính toán thời gian thụ thai để con không chào đời vào cuối năm.
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol đã được công chúng ủng hộ rộng rãi khi cam kết thay đổi hệ thống tính tuổi này trong chiến dịch tranh cử năm ngoái. Theo khảo sát đầu năm 2022 của Hankook Reseacrch, công ty nghiên cứu trụ sở Seoul, 3/4 người Hàn Quốc muốn điều chỉnh cách tính này.
Với cách tính mới theo chuẩn quốc tế, những đứa trẻ vừa chào đời sẽ được coi là 0 tuổi và chỉ được tính là một tuổi vào ngày sinh nhật. Toàn bộ người Hàn cũng dựa vào ngày sinh nhật để tính tuổi, thay vì cứ qua năm mới là thêm một tuổi như trước đây.
Bởi vậy, bà Kim, người sinh vào tháng cuối năm, sẽ một lần nữa đối mặt với mốc 50 tuổi vào năm 2024.
Dù luật tính tuổi mới có hiệu lực, người Hàn không cần cập nhật bất kỳ thông tin nào trên giấy tờ chính thức, bởi tuổi điền trong các biểu mẫu của chính quyền đều được tính theo chuẩn quốc tế, như tuổi nghỉ hưu, tuổi đủ điều kiện bỏ phiếu. Tuổi nghĩa vụ quân sự, tuổi nhập học, tuổi mua rượu bia, thuốc lá cũng được tính theo dương lịch.
Người dân xếp hàng vào tham quan Nhà Xanh ở Seoul, Hàn Quốc hôm 10/5/2022. Ảnh: AFP
Chính phủ và nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc cũng đã triển khai nhiều chiến dịch khuyến mãi về cách tính tuổi mới.
Nhà bán lẻ trực tuyến 11Street đã thiết lập một chương trình tặng quà (giveaway) trị giá hàng nghìn USD cho những khách hàng sử dụng công cụ tính tuổi quốc tế của họ. Công ty giải trí Lotte World cũng giảm giá vé vào cửa cho những người sinh vào tháng 6 hoặc tháng 7.
Tuy nhiên, chính phủ Hàn Quốc đã cảnh báo về tình trạng khó xử trong thời gian đầu áp dụng cách tính tuổi mới. Bộ Giáo dục cũng khuyến cáo học sinh không nên quá quan tâm tới chuyện này làm ảnh hưởng việc học hành.
Lee Jin-soo, 15 tuổi theo cách tính cũ, sẽ được tính là 13 tuổi theo luật mới. Trước ngày 28/6, một số bạn học 14 tuổi ở trường đã bắt đầu yêu cầu Lee gọi họ là "anh". "Cháu rất buồn vì phải đợi đến sinh nhật để bằng tuổi họ", Lee nói.
Trong khi đó, Park Jeong-yeon, nhân viên văn phòng, lại hào hứng khi được lùi về mốc 28 tuổi thay vì 30 theo cách tính truyền thống. Cô cho biết điều này sẽ giúp cô có thêm thời gian hoàn thành mục tiêu kết hôn trước 30 tuổi.
"Cha mẹ tôi thúc giục chuyện lấy chồng vì cho rằng tôi 'quá già để cư xử như trẻ con'. Giờ thì họ sẽ phải chấp nhận rằng tôi còn hai năm nữa mới 30 tuổi", Park nói.
Đức Trung (Theo Bloomberg, WSJ)