Theo The Paper, dự án lừa đảo, gắn mác blockchain đang nở rộ, nhắm vào người cao tuổi ở Trung Quốc. Trong đó, câu chuyện của bà Xiao Zhu, 60 tuổi, đang thu hút sự chú ý. Theo lời kể của người cháu, vụ lừa bắt đầu bằng việc tham gia một "hội thảo" và được tặng món quà nhỏ. Người chủ trì hội thảo tự giới thiệu là tổng giám đốc vùng của một công ty nổi tiếng. Họ mời đến nhiều người khác đến chia sẻ kinh nghiệm thành công trong lĩnh vực tài chính.
Những người này bắt đầu nói về kiến thức kinh tế một cách trang trọng, cao siêu, tuyên bố Trung Quốc đang đẩy mạnh kinh tế số. Nhóm cũng gửi người tham gia các tài liệu về blockchain.
Bị thuyết phục trước những kiến thức tài chính mới mẻ, nhưng bà Xiao Zhu lại không dùng smartphone. Do đó, bà đưa tiền để những người này thay bà đầu tư. "Mỗi ngày có thể đào được vài token, lúc nào giá lên thì bán", bà nói với cháu. Với vốn 30.000 nhân dân tệ (105 triệu đồng), bà lãi 20.000 nhân dân tệ (70 triệu đồng). Sau khi thấy có lời, bà rút hết lương hưu để tiếp tục tham gia. Không lâu sau đó, tài khoản của bà không thể rút được nữa. Người nhận tiền ký gửi cũng không thể liên lạc.
Một nạn nhân chuyển 190.000 nhân dân tệ (666 triệu đồng) để mua NFT. Ảnh: Lanjinger
Theo chuyên gia, loại thị trường ký quỹ này chủ yếu là trò "đánh trống chuyền hoa". Những người tham gia đầu tiên có thể kiếm được lời, nhưng người đến sau cơ bản sẽ mất tiền.
Sau cú lừa đầu tư trên, bà Xiao Zhu tiếp tục bị dụ mua NFT để bù khoản đã mất. Lần này, bà vay tiếp 250.000 nhân dân tệ, tham gia một tổ chức lớn hơn, hàng trăm người trong đó đều có cấp bậc rõ ràng. Người đi trước xúi giục người vào sau tìm kiếm người già để kêu gọi đầu tư.
Theo Lanjinger, hình thức này đang phổ biến ở các vùng quê. Có người mất đến 10 triệu nhân dân tệ (35 tỷ đồng).
Sau câu chuyện của bà Zhu, nhiều người dùng mạng xã hội nói phụ huynh của họ bị nghiện "đào coin". Đa số không biết Satoshi Nakamoto là ai, không phân biệt đâu là tiền ảo, tiền mã hóa, tiền điện tử của ngân hàng, nhưng tin số tiền ảo trong tài khoản của họ chính là Bitcoin và sẽ sinh lời trong tương lai. Họ được nói rằng tiền ảo sẽ phổ biến, ai cũng có thể "kiếm tiền bằng cách điểm danh".
Cơ quan quản lý một số tỉnh ở Phúc Kiến, Sơn Đông đã đưa ra cảnh báo về quỹ đầu tư tiền ảo bất hợp pháp. Các chuyên gia cũng liên tục khuyến cáo hầu hết dự án gắn mác blockchain kiểu này không có giá trị, token không được niêm yết trên sàn giao dịch chính thống. Tuy nhiên, kẻ gian dùng chiêu "con lừa và củ cà rốt" để dẫn dụ nạn nhân, tức lợi nhuận nhìn thấy ngay trước mắt nhưng họ không bao giờ chạm đến được.
Nhiều kẻ lừa đảo theo hình thức đa cấp, rút thảm thậm chí xuất hiện tinh vi dưới mác "chuyên gia blockchain", còn người lớn tuổi thiếu kiến thức lại dễ tin vào kẻ xấu với vỏ bọc công nghệ cao. Các nạn nhân dù phát hiện và tố giác cũng khó có thể lấy lại tiền do chúng đã sớm chuẩn bị cho kế hoạch tẩu tán.
Khương Nha