Y văn thế giới đến nay mới ghi nhận khoảng 200 trường hợp hội chứng "người cây". Tại Việt Nam, ca "người cây" đầu tiên được ghi nhận là bệnh nhân 63 tuổi ở Đồng Nai, tổn thương khu trú ở cẳng chân phải và các tổn thương nhẹ hơn trường hợp thứ hai.
Ngày 18/12, BS.CK2 Nguyễn Vũ Hoàng, Phó giám đốc Bệnh viện Da Liễu TP HCM, cho biết bệnh nhân "người cây" thứ hai được chẩn đoán loạn sản thượng bì dạng mụn cóc (Epidermodysplasia verruciformis). Bệnh do đột biến gene khiến cơ thể suy giảm miễn dịch với một số chủng virus HPV hiếm gặp. Chủng Beta-HPV không gây bệnh "người cây" ở người khỏe mạnh (không suy giảm miễn dịch), vì vậy hội chứng này không lây cho người tiếp xúc.
Hội chứng "người cây" thường khởi phát sớm, trung bình ở độ tuổi 6-7, thậm chí 1-2 tuổi. Tổn thương ban đầu giống lang ben, dày sừng tiết bã hoặc mụn cóc phẳng, xuất hiện ở thân mình, cổ, mặt, bàn tay và bàn chân. Theo thời gian, các mảng da dày lên, sừng hóa, nhô cao, bề mặt xù xì như vỏ hoặc rễ cây, gây biến dạng và hạn chế nghiêm trọng khả năng vận động.
Anh Sơn phát bệnh từ khi khoảng hai tuổi. Tổn thương lan rộng ở bàn chân và bàn tay, anh mất khả năng đi lại, phải sử dụng xe lăn nhiều năm nay. Hiện, anh bị ung thư biểu mô tế bào vảy ở lòng bàn chân - biến chứng nguy hiểm thường gặp ở người mắc hội chứng này. Bác sĩ chỉ định phẫu thuật cắt bỏ tổn thương ung thư, song bệnh nhân chưa có điều kiện do hoàn cảnh khó khăn, mọi sinh hoạt của anh phụ thuộc vào người mẹ 75 tuổi.
Bàn tay anh Sơn trước khi điều trị. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Từ tháng 6/2025, anh Sơn được điều trị bằng kem thoa và viên uống chứa phức hợp alpha-lactalbumin-oleic acid do nhóm TS Trần Thị Hiền (Đại học Lund, Thụy Điển) hỗ trợ. Sau vài tháng, tổn thương da có dấu hiệu mỏng dần, giảm đau, giảm tốc độ di căn ung thư ở chân.
Anh Sơn là bệnh nhân "người cây" đầu tiên trên thế giới điều trị bằng phương pháp phức hợp alpha-lactalbumin-oleic acid, sau 6 tháng giảm 30-40% thương tổn ở chân và tay. Nhóm nghiên cứu đang phối hợp với các bệnh viện da liễu trong nước theo dõi bệnh nhân, gửi mẫu bệnh phẩm đi nước ngoài xét nghiệm và đánh giá hiệu quả điều trị trong khoảng một năm để hoàn thiện báo cáo công bố quốc tế.
Giới chuyên môn cho biết hiện chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn hội chứng "người cây". Việc điều trị chủ yếu nhằm kiểm soát triệu chứng, hạn chế biến chứng và phát hiện sớm ung thư da. Các chuyên gia kỳ vọng phức hợp alpha-lactalbumin-oleic acid có thể giúp hạn chế tái phát tổn thương sau phẫu thuật, mở ra hướng tiếp cận mới cho căn bệnh hiếm gặp này.
Lê Phương