Những ngày này, vùng bãi ngang các huyện Nghi Xuân, Lộc Hà, Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, hàng chục tàu thuyền gỗ công suất 6-24 CV từ ngoài khơi về đậu cách bờ khoảng 20 m với khoang đầy ắp cá cháo.
Ngư dân bỏ cá vào xô nhựa, chia theo nhóm khoảng hai người vận chuyển lên bờ bán cho thương lái.
Anh Lê Doãn Thành, 34 tuổi, trú xã Thịnh Lộc, huyện Lộc Hà cho biết, mùa cá cháo bắt đầu từ tháng 11 đến đầu tháng 2 năm sau. Loài này sống cách bờ 3-10 hải lý, ở độ sâu độ sâu từ 20-60 m. Tàu thuyền đánh bắt ra khơi lúc 4h, trở về lúc 8-9h cùng này. Lưới bắt cá là lưới loại hai, mắt lưới khoảng 2-4 cm.
Hàng ngày ngư dân kéo lưới thả hàng chục mét giữa biển. Sau hơn một tiếng gom lưới về rồi gỡ cá bỏ vào xô, chậu, đậy khoang thuyền lại. "Hôm nào may mắn bủa lưới trúng luồng cá lớn, có thể thu về gần 100 kg trong một buổi. Hơn một tháng qua, trung bình mỗi hôm ra khơi khoảng 4-5 tiếng, một thuyền gồm ba lao động bắt được 20-50 kg cá cháo", anh Thành nói.
Khoảng giữa buổi sáng, hàng chục thương lái cùng chậu, làn nhựa chờ tại bờ biển, cầu cảng để thu mua cá cháo. Khi thấy tàu thuyền cập bờ, họ lội nước ra tiếp cận, cùng ngư dân đưa các xô nhựa đựng cá vào bờ để phân loại.
"Đây là loại hải sản khó bảo quản, nên khi gỡ lưới và phân loại phải cẩn thận, nhẹ nhàng, nếu không cá sẽ bị nát không thể dùng hoặc bị ép giá", bà Trần Thị Thảo, 49 tuổi, trú huyện Nghi Xuân, cho hay.
Theo bà Thảo, cá cháo rất đắt hàng nên các thương lái phải tranh nhau trả giá để cố thu gom được nhiều hơn. "Mỗi ngày tôi thu mua 30 kg cá cháo, nhiều hôm may mắn thì được hơn 100 kg" bà Thảo nói.
Ngư dân địa phương cho hay, dịp này mỗi lần ra khơi, trung bình một tàu thu gần 2 triệu đồng sau khi trừ hết các chi phí như nhân công, nhiên liệu, khấu hao ngư cụ. Một số gia đình đông người sắm 2-3 thuyền, ra khơi một ngày hai lần, hôm nào may mắn trúng đậm cá cháo có thể thu lời hàng chục triệu đồng.
Ngoài nhập cho thương lái với giá 70.000-100.000 đồng mỗi kg, ngư dân còn chở cá ra các chợ trên địa bàn bán lẻ với giá cao hơn từ 5.000-10.000 đồng mỗi kg so với bán tại bến.
Cá cháo (còn gọi là cá khoai) thân mềm, trước kia chỉ đánh bắt về làm thức ăn cho gia súc, gia cầm. 10 năm trở lại đây, loài này được thị trường ưa chuộng, thương lái thu mua nhập cho nhà hàng, khách sạn, quán ăn. Cá cháo có thể chế biến nhiều món như nấu canh rau cải với ớt cay, kho rau răm, làm lẩu...