Mô phỏng vụ nổ năng lượng mạnh mẽ phát ra từ một ngôi sao từ. Ảnh: Đại học Valencia
Theo báo cáo trên tạp chí Nature vào tháng trước, vụ nổ tia gamma được đặt tên là GRB 2001415 chỉ kéo dài trong 1/10 giây nhưng giải phóng năng lượng gấp một tỷ lần Mặt Trời. Nó phát ra từ một ngôi sao từ cực mạnh trong thiên hà NGC 253 thuộc chòm sao Ngọc Phu.
Khám phá này rất đặc biệt vì nó được thực hiện hoàn toàn tự động bằng trí tuệ nhân tạo (AI) thông qua một hệ thống do Phòng thí nghiệm Xử lý Hình ảnh (IPL) thuộc Đại học Valencia của Tây Ban Nha phát triển.
Sao từ là những ngôi sao neutron được từ hóa mạnh mẽ. Ngay cả khi ở trạng thái không hoạt động, chúng có thể phát sáng gấp 100.000 lần Mặt Trời của chúng ta. Trong trường hợp của ngôi sao tạo ra vụ nổ GRB 2001415, đó thực sự là một "con quái vật vũ trụ", Giáo sư Victor Reglero tại Đại học Valencia, tác giả chính của nghiên cứu, nhấn mạnh.
Nguyên nhân gây ra vụ nổ mãnh liệt này vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng Reglero suy đoán rằng nó có thể bắt nguồn từ sự bất ổn định trong từ quyển của ngôi sao, hoặc do một loại "động đất" trong lớp vỏ của nó.
"Bất kể tác nhân kích hoạt là gì, sự kiện sẽ tạo ra sóng Alfvén trong từ quyển của ngôi sao", đồng tác giả của nghiên cứu Alberto J. Castro-Tirado cho biết thêm. Alfvén là một loại sóng từ thủy động lực cũng xuất hiện ở Mặt Trời, tương tác với nhau gây tiêu tán năng lượng
Với khoảng cách 13 triệu năm ánh sáng, GRB2001415 là vụ nổ năng lượng xa xôi nhất từng được phát hiện ở một ngôi sao từ. Khám phá này có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về các vụ nổ vô tuyến nhanh - một trong những hiện tượng bí ẩn nhất trong vũ trụ.
Đoàn Dương (Theo SciTech Daily)