Ngôi nhà rộng 200 m2 ở thị trấn Hồi Xuân, Quan Hóa, Thanh Hóa được thiết kế và xây dựng cho một gia đình bốn thành viên người Thái. Ngày trước, do công việc gia đình chuyển từ làng lên thị trấn và cư trú cùng nhiều dân tộc khác.
Ngôi nhà mới nằm cùng khu đất với hai ngôi nhà cũ của gia đình. Mục tiêu của kiến trúc sư là tạo nên một căn nhà thân thuộc cho gia chủ bằng cách tái hiện những nét đặc trưng trong kiến trúc nhà ở của người Thái. Đặc biệt, căn nhà sẽ trở thành nơi bảo tồn chữ Thái cổ để các thế hệ sau có thể tiếp cận với kiến thức về lịch sử, đời sống, văn học, khoa học, tập tục, tín ngưỡng ông cha truyền lại.
Từ ý tưởng một ngôi nhà hiện đại thấm đượm văn hóa người Thái, kiến trúc sư thiết kế bố cục mặt bằng nhà quay quanh một khoảng sân trong.
Sân trong kết nối ba thế hệ với nhau, là nơi diễn ra các hoạt động chung của đại gia đình. Nó cũng trở thành chỗ trân trọng giá trị văn hóa thông qua bức tường khắc hệ thống chữ viết cổ của người Thái.
Trong sân còn có hoa ban, loài hoa gắn liền với đời sống người Thái.
Phòng khách và bếp kết nối trực tiếp với sân trong.
Bếp đóng vai trò trung tâm. Bàn bếp hướng về phía bàn ăn thay vì tường với mục đích thúc đẩy tương tác giữa người nấu với những người còn lại.
Cạnh bếp là phòng ngủ dành cho ông bà khi họ không tự chăm sóc được bản thân. Chỉ cần ra khỏi phòng là họ có thể gặp con cháu tại gian bếp.
Các ký tự trong hệ thống chữ viết cổ được nhắc lại trong khu bếp. Tủ bếp khắc hai nguyên âm "ie" và "a", đại diện tên của người cha và người mẹ.
Tương phản với không gian mở bên dưới, tầng hai mang phong cách đóng, truyền thống và thân mật.
Các chi tiết kiến trúc truyền thống được cài vào như cầu thang gỗ, cửa sổ tầm thấp thuận theo thói quen sinh hoạt trên nhà sàn của người Thái.
Trong phòng ngủ, chữ viết cổ một lần nữa xuất hiện.
Nội thất gỗ kết hợp với chữ cổ vừa đem tới không gian gần gũi, vừa nhắc người ở về cội nguồn văn hóa.
Sơ đồ mặt bằng nhà. Công trình hoàn thiện năm 2021.
Minh Trang
Ảnh: Hà Đức Cương
Thiết kế: Cuong.buildingworkshop