Ngôi làng có hàng trăm cây sưa cổ thụ

Những ngày này, làng Hương Trà, phường Hòa Hương nhuốm màu vàng của hoa sưa bung nở chiếm trọn không gian vùng quê ngoại ô TP Tam Kỳ.

Khác với cây sưa (huỳnh đàn) ở miền Bắc, sưa vàng được người dân miền Trung gọi là cây hương vườn. Loài này cùng chi với cây giáng hương quả to và giáng hương mắt chim, không phải loại gỗ quý như sưa trắng ở phía Bắc. Trước đây, sưa vàng mọc tự nhiên, người dân trồng trong vườn lấy gỗ làm củi.

Mỗi năm vào độ tháng 4 sưa nở hoa từng chùm và có mùi thơm nhẹ. Làng Hương Trà có khoảng 221 hộ dân trồng sưa với mất độ nằm rải rác.

Nhà ông Nguyễn Dục, 67 tuổi, trồng sưa xung quanh vườn tạo bóng mát. "Có cây hơn 100 tuổi, có cây trồng được vài chục năm", ông nói và cho biết so với các cây khác thì sưa có tán rộng, chống chịu bão tốt hơn.

Bà Nguyễn Thị Canh, 82 tuổi, bên cây sưa gần 100 năm cho biết được cha ông trồng. Bà kể, người xưa truyền lại rằng làng Hương Trà trước đây là những cồn bãi, bao quanh bởi những dòng sông lạch. Sau đó, người dân đắp đê làm đường, ngăn lũ lụt băng vào làng. Để bảo vệ đê, người dân mang cây cừa và sưa về trồng chống sạt lở.

Dưới tán cây sưa rộng vài chục mét, một người dân mở quán bán hàng. "Gần đây du khách đến tham quan nhiều, đặc biệt dịp hoa nở người đến như trẫy hội", bà Lan chủ một quán nước nói.

Một cây sưa có đường kính hơn 1 m, cao 20 m nằm bên đường. Thân một cây sưa cổ thụ thường có nhiều loại cây bám vào và rêu phong phủ lên. Cây sưa có thể dùng làm gỗ, củi và những năm gần đây có nhiều người muốn mua về làm cảnh nhưng người dân không bán.

Một đoạn đường làng rập bóng cây sưa. Theo người dân sưa rất dễ trồng, chặt cành nhánh cắm xuống đất thì chúng phát triển.

Đình làng Hương Trà được trồng sưa xung quanh. Ngồi đình này được dựng lên từ 250 năm trước, trải qua thời gian đã hư hỏng và gần đây người dân đóng góp phục dựng lại.

Từ năm 2017, chính quyền TP Tam Kỳ chọn làng Hương Trà tổ chức lễ hội mùa hoa sưa thu hút hàng ngàn người tham quan. Năm 2001, lễ hội hoa sưa diễn ra từ ngày 3 đến 17/4.

Ông Hồ Minh Sơn, Chủ tịch phường Hòa Hương cho biết chính quyền có phương án giữ gìn, bảo vệ và nhân rộng cây sưa. "Phường đang tập trung nguồn lực xây dựng làng Hương Trà trở thành Làng du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng, phát triển du lịch, tạo điểm đến hấp dẫn cho du khách gần xa", ông nói.

Tuyến đê năm xưa nay là đường vào làng với hàng chục cây sưa cổ thụ, có cây khoảng 300 tuổi. Đây là đoạn tập trung nhiều sưa nhất làng.