Cựu thứ trưởng ngoại giao Mỹ Antony Blinken, đồng thời là trợ lý lâu năm của Biden, được lựa chọn làm Ngoại trưởng trong danh sách lựa chọn nội các đầu tiên được Tổng thống đắc cử Joe Biden công bố hôm 23/11. Blinken, 58 tuổi, tốt nghiệp Đại học Harvard và Trường Luật Columbia, từng hỗ trợ để Biden giành đề cử ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ năm 2008.
Giới phân tích cho rằng lựa chọn này sẽ dẫn đến sự chuyển hướng trong chính sách Trung Quốc của Mỹ, trong bối cảnh quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh xấu đi rõ rệt vì đối đầu trong thương mại, công nghệ và nhiều vấn đề khu vực.
Cựu thứ trưởng ngoại giao Mỹ Antony Blinken. Ảnh: AFP.
Jia Qingguo, giáo sư ngành quan hệ quốc tế ở Đại học Bắc Kinh của Trung Quốc, cho rằng Blinken có thể là quan chức phù hợp để thúc đẩy sự ổn định trong quan hệ Mỹ - Trung. "Bất kỳ ai được bổ nhiệm cũng sẽ tốt hơn người hiện tại", ông nói, đề cập tới Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, người có quan điểm cứng rắn và thường xuyên bị Trung Quốc chỉ trích.
"Bắc Kinh không chờ đợi một ngoại trưởng Mỹ có quan điểm thân Trung Quốc. Họ trông đợi người có thể giải quyết quan hệ song phương theo cách hợp lý mà vẫn bảo đảm lợi ích quốc gia của Mỹ. Chừng nào điều này được thực hiện một cách hợp lý, có nhiều vấn đề mà Washington và Bắc Kinh có thể phối hợp để bảo đảm lợi ích cho cả hai bên", giáo sư Jia nói thêm.
Blinkencó thể đưa chính sách đối ngoại của Mỹ trở lại giai đoạn trước kia, trong đó thúc đẩy lợi ích bằng cách duy trì trật tự thế giới cho Washington và thực thi các chính sách Trung Quốc dễ đoán hơn so với nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump.
Lu Xiang, chuyên gia về Mỹ tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho rằng Blinken sẽ là "nhân tố tích cực" với Bắc Kinh khi trở thành ngoại trưởng Mỹ.
"Nhờ kinh nghiệm của ông ấy, Biden có thể đưa ra những quyết định rất quan trọng trong chính sách đối ngoại. Blinken không phải người có tính thu hút hay khiêu khích, mà là quan chức theo đường lối thực dụng. Tôi cho rằng việc ông ấy được bổ nhiệm sẽ là tin tốt", Lu cho hay.
Blinken từng gặp nhiều quan chức ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc như Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì và Ngoại trưởng Vương Nghị khi làm thứ trưởng ngoại giao Mỹ giai đoạn 2015-2017. Ông cũng gặp lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn, khi đó còn là ứng viên tranh cử, tại trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ năm 2015. Đại diện Đài Loan tại Mỹ Hsiao Bi-khim cũng đàm thoại với Blinken hồi tuần trước để chúc mừng chiến thắng của Biden.
Biden và Blinken tại Nhà Trắng năm 2013. Ảnh: Reuters.
Blinken trước đó khẳng định ứng viên Biden sẽ tiếp cận Trung Quốc từ "vị trí có ưu thế" và tập trung vào khôi phục quan hệ với các đồng minh. Ông cũng thừa nhận quan điểm lưỡng đảng coi Trung Quốc là thử thách lớn, đồng thời kêu gọi các đồng minh phối hợp nhằm đối phó Bắc Kinh trong những vấn đề như thương mại.
"Khi chúng ta phối hợp với các đồng minh và đối tác, họ chiếm 50-60% GDP. Đó là điều khiến Trung Quốc không thể phớt lờ", Blinken nói trong hội thảo do Viện Hudson tổ chức hồi tháng 7, thêm rằng biến đổi khí hậu cũng sẽ là ưu tiên số một trong quan hệ đối ngoại dưới thời Biden.
Dù vậy, giới chuyên gia cũng chỉ ra rằng Blinken có nhiều kinh nghiệm về Trung Đông hơn là quan hệ Mỹ - Trung, tương tự nhiều thành viên nhóm chính sách đối ngoại của Biden. Bên cạnh đó, cựu thứ trưởng ngoại giao Mỹ cũng từng đưa ra nhiều bình luận "diều hâu" về công nghệ của Trung Quốc.
"Blinken và Jake Sullivan đóng góp rất nhiều vào các cuộc đàm phán công khai xung quanh thỏa thuận hạt nhân Iran, cũng như hoạt động ngoại giao bí mật đằng sau nó. Chưa thể rõ liệu những kinh nghiệm này có tác dụng trong quan hệ Mỹ - Trung không", Lu nói.
Vũ Anh (Theo SCMP)