Nghị quyết 27 hội nghị Trung ương 6 khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới được ban hành ngày 9/11.
Mười nhiệm vụ và giải pháp được Trung ương đặt ra, trong đó có việc tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ, chính quyền địa phương; xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ nhân dân, chuyên nghiệp, pháp quyền, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả.
Tổ chức và hoạt động của Chính phủ, chính quyền địa phương được xác định đổi mới theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu quả; tổ chức các bộ, các cơ quan chuyên môn đa ngành, đa lĩnh vực; giảm hợp lý số lượng các bộ, cơ quan ngang bộ và cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện. Trách nhiệm của bộ trưởng với tư cách thành viên Chính phủ phải được nâng cao trong quản lý vĩ mô và xây dựng chính sách.
Một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm chính, các cơ quan có liên quan phối hợp thực hiện. Cơ chế phối hợp liên ngành phải từng bước xóa bỏ, gắn với việc xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu. Vị trí, vai trò của Chính phủ phải được phát huy là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội.
Cùng với đó, tổ chức chính quyền địa phương cần được hoàn thiện phù hợp với các địa bàn đô thị, nông thôn, miền núi, hải đảo, đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt; giảm cấp chính quyền phù hợp ở một số địa phương; xây dựng mô hình quản trị chính quyền địa phương phù hợp với từng địa bàn, gắn với yêu cầu phát triển các vùng, khu kinh tế.
"Tiếp tục sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; nghiên cứu thí điểm sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh phù hợp với quy hoạch tổng thể các đơn vị hành chính của quốc gia và từng địa phương; xây dựng cơ chế, thể chế, chính sách đặc thù thúc đẩy phát triển vùng, liên kết vùng đủ mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước", Nghị quyết nêu.
Trung ương yêu cầu đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức với ba trụ cột chính là tổ chức bộ máy; công vụ, công chức; hành chính điện tử và chuyển đổi số. Các thủ tục hành chính không cần thiết, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, cản trở cạnh tranh lành mạnh sẽ bị cắt bỏ.
Dịch vụ công trực tuyến được áp dụng gắn với xây dựng nền kinh tế số, chính phủ số, xã hội số; sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng tinh gọn, chất lượng, hoạt động hiệu quả. Chất lượng nguồn nhân lực sẽ được nâng cao, đáp ứng yêu cầu nền hành chính quốc gia.
Trung ương yêu cầu hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm, tiêu chuẩn nghiệp vụ, tiêu chí đánh giá cán bộ, công chức, viên chức dựa trên kết quả thực hiện vụ được giao bằng sản phẩm cụ thể và sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp.
Giai đoạn 2019-2021, toàn quốc đã sắp xếp 21 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.056 đơn vị hành chính cấp xã, qua đó giảm được 8 huyện và 561 xã. Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã đã giảm 3.437 cơ quan ở cấp xã và 429 cơ quan cấp huyện; tinh giản 3.595 biên chế cấp xã và 141 biên chế cấp huyện; giảm chi ngân sách giai đoạn 2019-2021 đạt hơn 2.000 tỷ đồng.
Tăng kỳ họp Quốc hội, hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực Nhà nước
Trung ương yêu cầu tiếp tục xây dựng Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất. Quốc hội thực hiện tốt chức năng lập pháp, quyết định vấn đề quan trọng của đất nước, giám sát tối cao với hoạt động của Nhà nước. Vai trò trung tâm của đại biểu Quốc hội được đề cao; tăng hợp lý số lượng đại biểu Quốc hội chuyên trách và giảm số lượng đại biểu công tác ở các cơ quan hành pháp, tư pháp.
Theo nghị quyết, số kỳ họp Quốc hội sẽ được nghiên cứu tăng hợp lý; xác định rõ phạm vi, hình thức giám sát tối cao của Quốc hội phù hợp với thực tiễn, trong đó chú trọng đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát; thực hiện nghiêm việc lấy phiếu tín nhiệm của Quốc hội. Cơ chế bầu cử cần đổi mới để lựa chọn người xứng đáng đại diện cho nhân dân; nghiên cứu việc bỏ phiếu bầu cử của công dân Việt Nam đang ở nước ngoài, làm rõ những trường hợp không được bầu cử.
Theo nghị quyết, các cơ quan cần hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước và đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Cơ chế thực thi quyền lực nhà nước sẽ được hoàn thiện, xác định rõ hơn vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi cơ quan và mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp; bảo đảm quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch.
Mọi quyền lực phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế, phải được ràng buộc bằng trách nhiệm, quyền lực đến đâu trách nhiệm đến đó, quyền lực càng cao trách nhiệm càng lớn; lạm dụng, lợi dụng quyền lực phải bị truy cứu trách nhiệm và xử lý; đồng thời phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể và các cơ quan báo chí trong giám sát, kiểm soát quyền lực nhà nước.
Trung ương yêu cầu nghiên cứu thành lập các thiết chế mới về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; ban hành các quy định về kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, xây dựng pháp luật và quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công.
Cùng với đó, cơ quan chức năng phải xây dựng cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để không thể tham nhũng, tiêu cực; phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh để không dám tham nhũng, tiêu cực; đẩy mạnh cải cách chính sách tiền lương, nâng cao đời sống của cán bộ, công chức, viên chức; xây dựng văn hóa liêm chính, tiết kiệm để không cần, không muốn tham nhũng, tiêu cực.
Ban chấp hành Trung ương cũng yêu cầu nhận thức đúng, đầy đủ, sâu sắc về vị trí, quyền hạn, nhiệm vụ của Chủ tịch nước với vai trò là nguyên thủ quốc gia. "Tiếp tục nghiên cứu làm rõ hơn nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước trong vai trò thống lĩnh các lực lượng vũ trang, Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh, trong hoạt động đối nội, đối ngoại, trong mối quan hệ với Quốc hội, Chính phủ, tòa án nhân dân, viện Kiểm sát nhân dân theo quy định của Hiến pháp", nghị quyết nêu.