Có một số khu vực mà Ukraine không thể để mất ở tỉnh Kharkov và làng Liptsy, địa điểm cách biên giới với Nga khoảng 10 km, là một trong số đó. Tuy nhiên, tình thế của lực lượng phòng thủ ở ngôi làng hiện giống như "chỉ mành treo chuông".
Khi các phóng viên CNN đặt chân tới Liptsy vào buổi tối, đường phố tại đây đang rực lửa sau một trận không kích ngay trước đó của Nga. Buổi đêm cũng là khoảng thời gian duy nhất mà lực lượng Ukraine không bị đối phương tấn công bằng thiết bị bay không người lái (drone). Chỉ vài giờ trước, họ đã bị đối phương dùng khí tài này tập kích tới 8 lần.
Dù vậy, các thành viên của Lữ đoàn Vệ binh Quốc gia Khartiia số 13 Ukraine, đơn vị phòng thủ tại làng Liptsy, vẫn phải cố gắng bám trụ, vì rủi ro của việc đánh mất ngôi làng là quá lớn. Nếu lực lượng của Kiev rút khỏi làng Liptsy, thủ phủ Kharkov, nơi cách đó khoảng 20 phút di chuyển bằng đường bộ, sẽ nằm trong tầm bắn của pháo binh Nga.
Các vị trí tiến công của quân Nga ở tỉnh Kharkov. Đồ họa: ISW, Washington Post
Ở dưới boongke, Oleksandr, chỉ huy của Lữ đoàn, quan sát hình ảnh do drone trinh sát gửi về. "Mọi người có thể tự mình thấy mọi thứ đang bốc cháy như thế nào. Đêm nào cũng như vậy cả", anh nói với các phóng viên trong cuộc phỏng vấn đăng ngày 22/5.
Đơn vị của Oleksandr là một trong những lực lượng Ukraine đầu tiên được triển khai để ứng phó khi Nga phát động chiến dịch mới tại tỉnh Kharkov cách đây gần hai tuần. Anh cho biết họ đang phải đối đầu với các binh sĩ chuyên nghiệp và được huấn luyện bài bản.
"Có thể thấy rõ điều đó bằng cách nhìn vào trang thiết bị và chiến thuật của họ", Oleksandr cho hay. "Họ đã chọn lựa kỹ nhân lực tham gia chiến dịch lần này".
Khi được hỏi lực lượng Ukraine đã xây dựng những công sự nào trước khi Nga mở cuộc tấn công bất ngờ, viên chỉ huy nhìn xa xăm. "Không có gì được chuẩn bị trước cả. Tất cả cứ điểm ở đây đều được bộ binh xây bằng tay", anh nói.
Ở bên ngoài, màn đêm tiếp tục rung chuyển bởi những vụ nổ do các cuộc tập kích của Nga gây ra.
"Chỉ ba tuần trước, người dân tại đây vẫn đang sống yên bình và cùng nhau tái thiết ngôi làng. Mọi thứ đều ổn", Oleksandr nói. "Giờ thì hầu hết các ngôi nhà đã bị phá hủy".
Khi các phóng viên CNN rời đi, họ nghe thấy âm thanh đặc trưng của một drone đang bay ngay gần đó. Dù vậy, binh sĩ hộ tống nhóm phóng viên vẫn tỏ ra bình tĩnh và không giục mọi người bỏ chạy.
Khi được hỏi đó có phải drone Ukraine hay không, người lính này nói "Tôi biết thế quái nào được?" rồi rít một hơi xì gà. Có vẻ anh đã quá quen với các tình huống như thế này.
Xung quanh thành phố Kharkov, nơi có khoảng một triệu người sinh sống, lực lượng Ukraine đang nỗ lực chặn đứng các cuộc tấn công không ngừng nghỉ từ nhiều hướng của đối phương.
Các binh sĩ Ukraine bị đặt trong tình thế hết sức hiểm nghèo, đôi khi phải dựa vào những khẩu pháo đời cũ với số lượng ít ỏi để chống lại quân đội Nga được trang bị tốt hơn nhiều. Nhờ sở hữu lượng lớn drone, lực lượng của Moskva có thể chặn đứng ngay cả hoạt động quân sự cơ bản nhất của phía Ukraine.
Các thành viên Lữ đoàn Xung kích số 92 Ukraine đã tịch thu một khẩu pháo từ Nga trong những ngày đầu xung đột. Khí tài này giờ được sử dụng để khai hỏa đạn cối do Pháp sản xuất nhằm vào chính lực lượng Nga.
Khẩu pháo được phủ lưới thép che một phần nhằm bảo vệ nó khỏi các cuộc tấn công bằng drone. Dù vậy, đơn vị vẫn phải rút lui vào boongke khi phát hiện một drone trinh sát bay ở phía trên.
Lực lượng vận hành pháo do Liên Xô sản xuất trong video đăng ngày 22/5. Ảnh chụp màn hình
Một đơn vị Ukraine khác thì sử dụng một khẩu pháo Liên Xô sản xuất từ những năm 1940. Khí tài này được giấu bên trong bụi cây rậm rạp, phần kim loại đã bị rỉ sét nhiều chỗ, khiến nó không thể khai hỏa thường xuyên như trước.
Artun, chỉ huy của đơn vị, cho biết họ đang sử dụng loại đạn mới hơn do Ba Lan sản xuất, song khẩu pháo hiện chỉ có thể khai hỏa 10 lần một ngày, thay vì 100 như mùa thu năm ngoái.
Artun thừa nhận drone Nga là "vấn đề rất lớn" với lực lượng Ukraine. "Mảnh đạn trong cơ thể luôn nhắc nhở tôi điều này", viên chỉ huy nói, đề cập các mảnh vỡ của máy bay không người lái (UAV) Lancet đang mắc kẹt trong bụng và tay của anh vì quân y không thể mổ lấy chúng ra. "Dù vậy, có một vài cách giúp chúng tôi chống lại drone".
Một trong số đó ngay lập tức phát huy tác dụng, khi chiếc máy quét tần số giá 30 USD anh mang theo bên người phát tín hiệu, cảnh báo Artun rằng một UAV trinh sát dòng Orlan của đối phương đang đến gần. Viên chỉ huy vội chạy vào trong hầm trú ẩn, nhìn lên bầu trời và thấy chiếc UAV bay qua.
Đơn vị của Artun có thành phần đa dạng. Một số người, giống như anh, là lính bộ binh bị thương, được giao nhiệm vụ vận hành các khẩu pháo ở xa tiền tuyến thay vì tham gia vào mũi xung kích. Số khác thì đã lớn tuổi, có người chưa chạm vào khẩu pháo bao giờ trước khi gia nhập đơn vị.
Hình ảnh này phản ánh rõ nét các thách thức về nhân lực mà Ukraine đang phải đối mặt ở năm thứ ba của cuộc xung đột. Nhiều đơn vị của họ đang được thành lập một cách chắp vá, do Kiev không có đủ nhân lực bổ sung và thời gian để đào tạo tân binh trước tổn thất ngày càng tăng trên tiền tuyến.
Chỉ huy Artun trong bức ảnh đăng ngày 22/5. Ảnh: CNN
Trong gần hai năm, người dân thành phố Kharkov tưởng rằng mối đe dọa từ quốc gia láng giềng đã biến mất, sau khi lực lượng Nga bị đẩy lui bởi cuộc phản công chớp nhoáng của Ukraine hồi tháng 9/2022. Kể từ đó, tỉnh Kharkov được lực lượng Ukraine sử dụng làm điểm khai hỏa các cuộc tấn công tầm xa nhằm vào lãnh thổ đối phương, thay vì trở thành tiền tuyến giao tranh giữa hai bên như ở mặt trận phía đông. Dù vậy, khu vực này vẫn tiếp tục hứng chịu các cuộc tập kích từ xa của Moskva, khiến người dân thành phố nhiều lần giật mình tỉnh giấc giữa đêm bởi các tiếng nổ.
Mối đe dọa này giờ hiện hữu rõ hơn bao giờ hết, trong bối cảnh pháo binh Nga đang ngày một tiến đến gần thủ phủ Kharkov.
Phạm Giang (Theo CNN, Reuters, AFP)