"Sao ngài không tiếp tục và xóa mọi cáo buộc nhắm vào Donald Trump, mọi thứ sẽ cân bằng hơn nếu ngài làm vậy", thượng nghị sĩ Joe Manchin đại diện bang Tây Virginia, cựu đảng viên Dân chủ, ngày 2/12 nói, đề cập đến Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Tuyên bố được Manchin đưa ra sau khi ông Biden ký lệnh ân xá "toàn diện và vô điều kiện" cho Hunter Biden, con trai còn sống duy nhất của ông, người đã đối mặt nhiều rắc rối pháp lý và bị truy tố với loạt tội danh, trong đó có hành vi sở hữu súng khi đang nghiện ma túy và trốn thuế. Nếu không được ân xá, Hunter có thể phải ngồi tù tới 25 năm.
Tổng thống Biden cho biết ông ký lệnh ân xá cho con trai 54 tuổi vì tin rằng Hunter đang bị truy tố "một cách chọn lọc và bất công" vì là con trai của ông. Phát ngôn viên Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cũng nói rằng một trong những lý do Tổng thống ân xá cho Hunter là "các đối thủ chính trị sẽ không bỏ qua và tiếp tục nhắm đến con trai ông".
Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng nhiều lần cho rằng các cáo buộc chống lại ông có động cơ chính trị. Ông Trump năm 2023 đối mặt 4 vụ truy tố, gồm hai vụ cấp bang và hai vụ cấp liên bang.
"Ông Trump là tổng thống trong 4 năm tới, nhưng phải chống lại các vụ kiện tụng và chúng sẽ tiếp tục bám theo ông ấy. Hãy xóa sạch chúng, bỏ lại điều này phía sau để tiến về phía trước. Đó là khuyến nghị của tôi", thượng nghị sĩ Manchin nói.
Thượng nghị sĩ Joe Manchin trong một sự kiện ở Washington, Mỹ hồi tháng 3. Ảnh: AFP
Sau khi ông Trump đắc cử, công tố viên đặc biệt Jack Smith đã từ bỏ hai vụ truy tố cấp liên bang mà ông phụ trách. Hai vụ truy tố cấp bang khả năng cao sẽ tạm dừng, nhưng công tố viên vẫn có thể tiếp tục theo đuổi những sự việc này sau khi ông Trump kết thúc nhiệm kỳ.
Thẩm phán liên bang Tanya Chutkan tại thủ đô Washington đã chấp thuận hủy truy tố ông Trump vì âm mưu lật kèo bầu cử năm 2020, nhưng thêm rằng "quyền miễn tố áp dụng với tổng thống đương nhiệm chỉ là tạm thời, sẽ hết hiệu lực nếu họ rời nhiệm sở".
Điều này đồng nghĩa vụ kiện có thể được khôi phục sau khi ông Trump kết thúc nhiệm kỳ hai. Việc ông Trump có thể tự ân xá cho mình hay không còn là vấn đề gây nhiều tranh cãi ở Mỹ. Nếu được Tổng thống Biden ân xá, ông Trump sẽ không còn phải bận tâm đến các vụ truy tố liên bang nữa.
Theo hiến pháp Mỹ, tổng thống có quyền ký lệnh ân xá vào bất cứ thời điểm nào trong nhiệm kỳ. Quyền hạn này là "toàn diện", tức có phạm vi rộng, không chịu điều chỉnh của quốc hội, nhưng chỉ áp dụng với công dân phạm tội liên bang, không thể can thiệp vào các vụ truy tố cấp bang hay các vụ kiện dân sự.
Quyền ân xá cũng là "con dao hai lưỡi", có thể gây hệ lụy chính trị đáng kể, đặc biệt khi dùng cho những vụ án gây tranh cãi hoặc tội phạm tai tiếng. Tổng thống thường dùng quyền này để miễn hình phạt cho bạn bè, nhà tài trợ, đồng minh chính trị trong ngày cuối cùng của nhiệm kỳ, hay còn gọi là "lệnh ân xá lúc nửa đêm".
"Theo góc độ này, di sản của ông Biden đang bị ảnh hưởng sau lệnh ân xá con trai. Tôi hy vọng người Mỹ xem xét những điều tốt đẹp mà ông đã làm. Ông ấy vẫn là một người cha, nhưng có thể cân bằng mọi thứ bằng cách ân xá ông Trump, hy vọng ông Biden sẽ làm vậy", thượng nghị sĩ Manchin nói.
Đức Trung (Theo NY Post, Newsweek, AP)