Hạ nghị sĩ Matt Gaetz ngày 2/10 thông báo đã đưa ra "đề nghị bãi nhiệm" nhằm phế truất Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy, song chưa đề cử ứng viên cho chức vụ này. Hạ viện Mỹ sẽ phải bỏ phiếu về đề xuất của ông Gaetz trong vòng hai ngày.
Ông McCarthy cần ít nhất 218 phiếu ủng hộ trong số 435 hạ nghị sĩ để tiếp tục giữ chức. Đảng Cộng hòa giữ thế đa số ở Hạ viện với 221 ghế, trong khi đảng Dân chủ giữ 212 ghế.
Sau động thái của Gaetz, ông McCarthy đăng trên X dòng tweet ngắn gọn: "Tôi không ngán đâu".
Sau khi Hạ viện Mỹ hôm 30/9 thông qua dự luật cấp ngân sách cho chính phủ Mỹ hoạt động thêm 45 ngày, ông Gaetz cùng các đảng viên Cộng hòa cực hữu bày tỏ tức giận do không có những điều khoản mà họ yêu cầu, trong đó có cắt giảm chi tiêu sâu.
Gaetz ngày 1/10 tuyên bố ông tin rằng mình có đủ sự ủng hộ từ các đảng viên Cộng hòa nhằm phế truất Chủ tịch Hạ viện McCarthy. "Cách duy nhất để ông McCarthy tiếp tục là Chủ tịch Hạ viện vào cuối tuần tới là phe Dân chủ cứu nguy cho ông ấy", ông Gaetz nói.
Ông Gaetz từng bỏ phiếu chống đối với ông McCarthy trong cuộc bầu Chủ tịch Hạ viện Mỹ hồi tháng 1. Ông McCarthy giành chiến thắng sau 15 vòng bỏ phiếu, với nhượng bộ là thay đổi quy tắc để cho phép bất cứ hạ nghị sĩ nào cũng được kêu gọi cuộc bỏ phiếu bãi nhiệm Chủ tịch Hạ viện Mỹ.
Công việc của Chủ tịch Hạ viện là đặt ra chương trình nghị sự lập pháp của Hạ viện, kiểm soát nhiệm vụ của các ủy ban, ấn định lịch bỏ phiếu và làm việc. Chủ tịch Hạ viện Mỹ là người đứng thứ hai trong danh sách kế nhiệm chức vụ tổng thống, sau phó tổng thống. Chưa người nào giữ vị trí này trong lịch sử mất chức.
Chưa rõ liệu phe Dân chủ có bỏ phiếu chống lại McCarthy hay đưa ra yêu cầu thỏa hiệp để ông tiếp tục giữ chức. Họ có thể yêu cầu ông McCarthy tôn trọng thỏa thuận ngân sách với Tổng thống Joe Biden, được đưa ra từ tháng 5, hủy cuộc điều tra luận tội hoặc tổ chức bỏ phiếu đối với các dự luật nhập cư và súng đạn.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, Reuters)