Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Ukraine Oleksandr Motuzyanyk hôm 25/5 cho biết những nỗ lực của Nga nhằm "hoàn toàn kiểm soát" thành phố Lyman ở Donetsk, phía đông Ukraine, đã không thành công. Tuy nhiên, những hình ảnh trên mạng xã hội cùng ngày cho thấy các binh sĩ Nga đang xuất hiện ở các khu dân cư phía bắc Lyman.
"Đối phương đang tiến hành các hoạt động tấn công, cố gắng bao vây các đơn vị của chúng tôi gần Lysychansk, Sievierodonetsk và tiếp cận biên giới hành chính của Lugansk", phát ngôn viên Motuzyanyk nói thêm.
Các binh sĩ Ukraine gần Lyman, miền đông đất nước, hôm 28/4. Ảnh: AFP.
Lyman là nơi có tuyến đường sắt quan trọng. Nếu lực lượng Nga kiểm soát Lyman, họ có thể dễ dàng nhắm tới thành phố Sloviansk gần đó và quân đội Ukraine ở phía đông nam của Lyman cũng sẽ có nguy cơ bị bao vây nhiều hơn.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Mỹ đánh giá trong báo cáo hôm 24/5 rằng các lực lượng Nga sẽ tiếp tục ưu tiên giành kiểm soát Lyman hơn là Sloviansk. Pavlo Kyrylenko, Thống đốc tỉnh Donetsk, cùng ngày mô tả tình hình "rất khó khăn" ở Lyman.
Phía Ukraine hôm 25/5 cũng thông báo đang chiến đấu để duy trì kiểm soát đường cao tốc quan trọng dẫn đến thành phố Sievierodonetsk, Donbass. Sievierodonetsk được cho là đang bị các lực lượng Nga bao vây ba mặt.
Văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết lực lượng Nga liên tục tấn công bằng đạn cối vào Sievierodonetsk từ sáng sớm 25/5. Thống đốc tỉnh Lugansk Serhiy Gaidai cho biết 6 dân thường đã thiệt mạng và ít nhất 8 người bị thương ở Sievierodonetsk, hầu hết gần các hầm trú bom.
Nga đã kiểm soát thêm một thị trấn ở miền đông. Pavlo Kyrylenko, thống đốc tỉnh Donetsk, cho biết lực lượng Nga tiến vào Svitlodarsk và treo cờ Nga trên tòa hành chính thị trấn trong khi lực lượng phòng thủ Ukraine đã rút khỏi đây. Theo Kyrylenko, thị trấn Svitlodarsk thất thủ sau nhiều ngày bị lực lượng Nga bao vây ba mặt, nhưng không bị pháo kích dữ dội nên không ảnh hưởng nhiều tới người dân.
Vị trí của Lyman. Đồ họa: BBC
Tại miền nam Ukraine, Nga đang tăng cường những hoạt động để củng cố hiện diện. Một quan chức Mariupol do Nga hậu thuẫn hôm 25/5 cho biết một tàu hàng chở khoảng 3.000 tấn kim loại tới Rostov-on-Don, Nga sẽ khởi hành trong những ngày tới, trở thành con tàu đầu tiên rời thành phố cảng này kể từ khi Nga kiểm soát hoàn toàn Mariupol.
Tổng thống Vladimir Putin hôm 25/5 ký sắc lệnh đơn giản hóa quy trình cấp quốc tịch Nga cho cư dân tại Kherson và Zaporizhzhia. Nga đã kiểm soát hoàn toàn Kherson từ hồi tháng ba và kiểm soát một phần Zaporizhzhia.
Theo sắc lệnh, người có nguyện vọng nhập tịch không bắt buộc phải sống ở Nga, không cần chứng minh tài chính hay vượt qua bài kiểm tra ngôn ngữ Nga. Bộ Ngoại giao Ukraine sau đó ra tuyên bố chỉ trích động thái của Nga là "vi phạm luật quốc tế, vi phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, cũng như các chuẩn mực, nguyên tắc của luật nhân đạo quốc tế".
Phương Tây vẫn tiếp tục tìm cách gây áp lực với Nga, khi Hội đồng 11 nước của các Quốc gia biển Baltic (CBSS) ra tuyên bố rằng chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine "hoàn toàn không phù hợp với mô hình hợp tác quan hệ quốc tế trong khu vực biển Baltic và gây ra tác động tiêu cực lâu dài đến an ninh khu vực".
CBSS hồi tháng 3 đình chỉ tư cách thành viên của Nga. Moskva trong khi đó tuyên bố rời CBSS vì cho rằng các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) và NATO đang tìm cách sử dụng nhóm này như công cụ chống Nga.
Trong khi đó, Nga có động thái mới trong nước khi thông qua dự luật bỏ giới hạn tuổi với người nhập ngũ để trở thành quân nhân chuyên nghiệp. Theo luật hiện tại, chỉ những người Nga trong độ tuổi 18-40 và người nước ngoài trong độ tuổi 18-30 mới có thể nhập ngũ với tư cách quân nhân chuyên nghiệp. Khi quy định mới được áp dụng, yêu cầu về tuổi duy nhất đối với tân binh là trên 18 tuổi.
Tổng thống Nga Putin hôm 25/5 lần đầu đến thăm các binh lính bị thương trong chiến dịch quân sự tại Ukraine. "Đây là những người đang mạo hiểm sức khỏe và tính mạng vì lợi ích của người dân và trẻ em Donbass. Họ đều là anh hùng", Tổng thống Nga nói khi tới bệnh viện quân sự Mandryka, Moskva.
Tổng thống Nga Putin tới thăm các binh lính bị thương tại bệnh viện quân sự Mandryka, Moskva, hôm 25/5. Video: AFP.
Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR) tới nay đã ghi nhận hơn 6,6 triệu người Ukraine rời đất nước sau ngày 24/2, thời điểm Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCR) hôm 25/5 ước tính giao tranh ở Ukraine đã khiến ít nhất 3.974 dân thường thiệt mạng và 4.654 người bị thương, nhưng cảnh báo con số thực tế có thể cao hơn.
Bộ Quốc phòng Anh hôm 23/5 nhận định lực lượng Nga đang đẩy mạnh các mũi tiến công với mục tiêu kiểm soát toàn bộ tỉnh Lugansk, phía đông Ukraine. Cơ quan này đánh giá quân đội Ukraine tiếp tục phòng thủ mạnh mẽ, song lực lượng Nga "có một số bước tiến nhỏ" trong khu vực.
Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Anh cho rằng nếu tiền tuyến Donbass lùi xa hơn về phía tây, điều này sẽ kéo căng tuyến liên lạc của Nga và có thể khiến lực lượng nước này đối mặt với thêm nhiều khó khăn về tiếp tế, hậu cần.
Ngọc Ánh (Theo AFP/Reuters/AP)