Phiên tòa được mở vào sáng 16/1, dự kiến kéo dài trong 10 ngày. Thông tin được bà H'Yim KĐoh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đăk Lăk nói tại buổi họp báo, ngày 15/1.
Thông tin về vụ án, bà H’Yim KĐoh cho biết, công tác điều tra, truy tố, chuẩn bị xét xử được thực hiện khách quan, tuân thủ các quy định của pháp luật. Căn cứ kết quả điều tra, truy tố, tòa quyết định đưa ra xét xử lưu động 100 bị cáo. Trong đó, 53 người bị xét xử về tội Khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; 45 bị cáo về tội Khủng bố, trong đó có 6 người đang ở nước ngoài; một người bị truy tố về tội Che giấu tội phạm và một người bị cáo buộc Tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép.
Đêm 10/6, rạng sáng 11/6/2023, gần 100 người dân tộc thiểu số chia thành hai nhóm tấn công trụ sở UBND xã Ea Tiêu và Ea Ktur (huyện Cư Kuin, tỉnh Đăk Lăk). Họ sát hại Bí thư xã Ea Ktur, Chủ tịch xã Ea Tiêu, 4 công an và 3 người dân; làm hai công an và nhiều người khác bị thương.
Cơ quan điều tra xác định, trong các bị cáo có nhiều người dân tộc thiểu số ở tỉnh Đăk Lăk, bị nhóm phản động, lưu vong ở Mỹ như: Y Mút Mlô, Y Bút Êban, Y Niê Êya, Y Ciu Niê, Y Chanh Byă và Y Quynh Bdap... dùng nhiều thủ đoạn tuyên truyền, kích động, lôi kéo, dụ dỗ tham gia tổ chức phản động. Sau đó, những thành phần cốt cán trong nước nghe theo sự chỉ đạo của nhóm ở nước ngoài tiếp tục lôi kéo, dụ dỗ, đe dọa, cưỡng ép một số người dân tộc thiểu số nhẹ dạ khác trên địa bàn tỉnh thành lập nhóm vũ trang lấy tên gọi là "Lính Đêga" để hoạt động khủng bố, phá hoại.
Vụ án được đánh giá có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, xâm hại đến tính mạng, sức khỏe của cán bộ và người dân; phá hủy tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Mục đích của các bị cáo là lật đổ chính quyền nhân dân, để thành lập cái gọi là "Nhà nước Đề Ga". Phần lớn các bị cáo là người dân tộc thiểu số, phạm tội do nhận thức lạc hậu, thiếu hiểu biết.
Quá trình điều tra, các bị cáo bày tỏ ăn năn hối cải, thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội, thừa nhận do lạc hậu, thiếu hiểu biết hoặc bị đe dọa nên đã tham gia hoạt động phạm tội. Họ xin được Đảng, Nhà nước xem xét khoan hồng giảm nhẹ hình phạt. Những người đang bị truy nã là Y Mút Mlô, Y Bút Êban, Y Niê Êya, Y Ciu Niê, Y Chanh Byă và Y Quynh Bdap.
TAND tỉnh Đăk Lăk sẽ đánh giá toàn bộ vụ án để quyết định hình phạt phù hợp đối với từng bị cáo, qua đó vừa đảm bảo xét xử nghiêm minh vừa có tính răn đe, vừa đảo bảo tính khoan hồng, giáo dục, nhân văn của pháp luật. Sau khi có bản án, tòa sẽ phối hợp các cơ quan chức năng trong và ngoài nước thực hiện việc chuyển giao 6 người đang bị truy nã để thi hành án.
Ngọc Oanh - Hải Duyên