Hiện nay, các ngân hàng thương mại được phép mua bán USD với biên độ 5% so với tỷ giá trung tâm. Nhưng gần đây, giá USD giao dịch tại các ngân hàng thương mại thường xuyên lên sát hoặc ngang mức trần - cao hơn 5% so với tỷ giá trung tâm. Tỷ giá chịu nhiều áp lực do cả yếu tố kinh tế cũng như một số tin đồn gây ảnh hưởng tới tâm lý, kỳ vọng thị trường.
Trong thông tin phát đi cuối ngày 24/5, ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước, cho biết nhiều biện pháp đã được nhà quản lý đưa ra, để hỗ trợ ổn định thị trường ngoại tệ.
Để làm dịu sức ép lên tỷ giá trong điều kiện thanh khoản tiền đồng của các tổ chức tín dụng tương đối dư thừa, thu hẹp mức chênh lệch lãi suất âm trên thị trường liên ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước đã phát hành tín phiếu với kỳ hạn và khối lượng phù hợp nhằm điều tiết lượng tiền đồng dư thừa, hạn chế các yếu tố gia tăng áp lực lên tỷ giá.
Từ ngày 19/4/2024, lãnh đạo Vụ Chính sách tiền tệ cũng cho biết nhà điều hành đã bán ngoại tệ can thiệp hỗ trợ thanh khoản thị trường, phục vụ các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của nền kinh tế, bình ổn tâm lý thị trường.
Từ đầu năm đến nay, tiền đồng mất giá 5% so với đôla Mỹ. Mức này, theo ông Phạm Chí Quang, là trung bình so với các đồng tiền khác trong khu vực và trên thế giới. Đơn cử, đôla Đài Loan cũng mất giá hơn 5%, baht Thái 6,3%, won Hàn Quốc 5,6%, yen Nhật 10,8%, Rupiah Indonesia 3,8%, Peso Philippines 4,82% và Nhân dân tệ mất giá hơn 2% so với USD.
Cơ chế điều hành như hiện nay, với biên độ điều chỉnh 5%, theo lãnh đạo Vụ Chính sách tiền tệ, giúp tỷ giá thị trường đã có đủ dư địa để diễn biến linh hoạt.
"Một số thông tin gần đây về thay đổi điều hành tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước là không chính xác và không phù hợp với mục tiêu bình ổn thị trường, ổn định kinh tế vĩ mô của Chính phủ, tạo tâm lý bất ổn trên thị trường. Do đó, doanh nghiệp và người dân cần thận trọng trước những tin đồn", ông Quang chia sẻ.
Ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ.
Lý giải những áp lực lên tỷ giá trong nước thời gian qua, lãnh đạo Vụ Chính sách tiền tệ cho rằng đây chỉ là những thách thức trong ngắn hạn.
Trước hết, tiền đồng cũng như các loại đồng tiền khác chịu sức ép khi USD mạnh lên. Lạm phát duy trì cao tại Mỹ, khiến thị trường quốc tế liên tục điều chỉnh dự báo và lùi thời điểm dự kiến Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất. Sự thay đổi kỳ vọng của thị trường về lộ trình chính sách tiền tệ, cắt giảm lãi suất của Fed, cùng với gia tăng căng thẳng địa chính trị tại một số vùng lãnh thổ, khiến đồng USD quốc tế tăng giá mạnh. Có thời điểm chỉ số USD (DXY) tăng 5% so với đầu năm 2024, tạo áp lực mất giá lên các đồng tiền khác.
Từ đầu năm đến giữa tháng 5/2024, nhập khẩu của nền kinh tế phục hồi mạnh, tăng 19,7 tỷ USD so với cùng kỳ, theo ông Quang, cũng làm gia tăng nhu cầu mua ngoại tệ, đặc biệt nhu cầu ngoại tệ để thanh toán nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu thiết yếu phục vụ sản xuất trong nước. Tuy nhiên, việc nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu đầu năm phục vụ quá trình phục hồi kinh tế sẽ tạo tiền đề thúc đẩy hoạt động sản xuất, xuất khẩu, từ đó tạo nguồn thu ngoại tệ trong tương lai, có thể giải tỏa bớt áp lực tỷ giá trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, trong khi Mỹ tiếp tục giữ lãi suất USD ở mức cao, lãi suất VND thấp hơn so với lãi suất USD quốc tế, khiến chênh lệch lãi suất giữa hai đồng tiền âm. Điều này thúc đẩy tổ chức kinh tế mua ngoại tệ kỳ hạn để phục vụ thanh toán trong tương lai - chuyển nhu cầu ngoại tệ trong tương lai về hiện tại. Trong khi khách hàng có nguồn thu ngoại tệ lại có tâm lý trì hoãn bán ngoại tệ cho hệ thống ngân hàng, khiến cân đối cung cầu ngoại tệ kém thuận lợi trong ngắn hạn và gây áp lực lên tỷ giá.
Dù tình hình quốc tế còn nhiều thách thức, khó lường, với nền tảng kinh tế vĩ mô, đối ngoại vững chắc, cộng với việc Fed dự kiến bắt đầu giảm lãi suất từ cuối năm nay, nhà điều hành cho rằng áp lực với tỷ giá sẽ giảm bớt.
Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường thông qua việc tiếp tục kết hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ với việc bán ngoại tệ can thiệp hỗ trợ thanh khoản thị trường, phục vụ các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của nền kinh tế, góp phần bình ổn tâm lý thị trường.
Quỳnh Trang