Nếu như tuần trước chị Hải, nhân viên một văn phòng đại diện tại TP HCM bán 50 cổ phiếu Ngân hàng Á châu giá 15,5 triệu đồng/cổ phiếu (mệnh giá 1 triệu đồng) thì hôm nay cô bạn đồng nghiệp mua chỉ có giá 14 triệu đồng. Theo khảo sát của VnExpress, trên thị trường không chính thức một số loại cổ phiếu ngân hàng khác cũng giảm khá mạnh, Eximbank từ 8 triệu xuống 7,6 triệu (mệnh giá 1 triệu đồng), Ngân hàng Quân đội từ 6,5 triệu xuống 5,9 triệu (mệnh giá 1 triệu đồng), ngân hàng Phương Nam từ 61.000 đồng xuống 59.000 đồng (mệnh giá 10.000 đồng), trái phiếu VCB từ 178.000 đồng xuống 160.000 đồng (mệnh giá 100.000 đồng).
|
Ngân hàng tin tưởng cho vay cầm cố cổ phiếu an toàn. Ảnh: H.H. |
Ông Trịnh Thanh Bình, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Quốc Tế (VIB Bank) cho hay hoạt động cho vay cầm cố cổ phiếu ở ngân hàng ông vẫn diễn ra bình thường. Hiện tổng dư nợ cho vay trong lĩnh vực này bằng khoảng 5% dư nợ toàn hệ thống.
Ở VIB Bank, khi giá một loại cổ phiếu nào đó rớt 15% giá trị trong tuần thì phòng kinh doanh chứng khoán phải thông báo ngay cho bộ phận có trách nhiệm để có hướng xử lý, có thể yêu cầu khách hàng bổ sung tài sản đảm bảo hoặc trả nợ bớt. Hiện có những khách hàng cá nhân vay tới 8-9 tỷ đồng.
Tại ACB, tỷ trọng cho vay cầm cố cổ phiếu hiện chiếm 2% tổng dư nợ cho vay và 1% tổng tài sản. Theo Tổng giám đốc Lý Xuân Hải, khi dư nợ chưa quá 5% tổng tài sản thì không có gì đáng ngại. Ông này cũng cho biết tỷ lệ cho vay cao hay thấp phụ thuộc vào từng loại chứng khoán nhưng khi một loại nào đó giảm giá 25% thì ngân hàng sẽ điều chỉnh ngay tỷ lệ.
Chị Phương, một nhà đầu tư tại sàn ACB cho hay, chị không thấy ngân hàng nào co hẹp diện cho vay cầm cố chứng khoán. Theo chị ngân hàng luôn nắm đằng chuôi nên đưa ra điều kiện xét duyệt rất chặt chẽ. Chẳng hạn, tại VIB Bank, nhà đầu tư chỉ được vay tối đa 70% số tiền bỏ ra mua chứng khoán và phải có ít nhất 30% vốn, ngoài ra cổ phiếu đem thế chấp chỉ được tính 50%, giá do ngân hàng xác định.
Ngân hàng không lo rủi ro
Trước tình hình giá cổ phiếu diễn biến phức tạp, Ngân hàng Nhà nước đang nghiên cứu ban hành hướng dẫn về hoạt động cho vay cầm cố của các ngân hàng thương mại. Ông Nguyễn Ngọc Bảo, Vụ trưởng Vụ chính sách Ngân hàng Nhà nước cho biết cơ quan quản lý đã tập hợp khá nhiều số liệu thống kê về tình hình cho vay cầm cố cổ phiếu tại các ngân hàng thương mại.
Không tiết lộ nội dung văn bản tới đây sẽ ban hành song ông Bảo cho rằng đây là loại hình đầu tư khá rủi ro, các tổ chức tín dụng cần tập trung vốn cho sản xuất, kinh doanh thay vì mở rộng cho vay cầm cố chứng khoán. "Cá nhân tôi cho rằng các ngân hàng cần ban hành quy định chặt chẽ hơn nữa về kiểm soát rủi ro, khối lượng vốn vay...", ông Bảo nói.
Trên thực tế, các ngân hàng thương mại lại đẩy mạnh loại hình cho vay cầm cố cổ phiếu. Tại VIB Bank, nếu như trước đây chỉ có cổ phiếu ngân hàng được xem xét cho cầm cố thì nay danh mục mở rộng tới 29 doanh nghiệp, trong đó có cả các nhà máy thủy điện, bảo hiểm, công nghệ thông tin...
Ông Lý Xuân Hải cho hay danh sách cổ phiếu được xét duyệt cầm cố tại ACB hiện có hơn 30 loại, trong đó khoảng 20 loại cổ phiếu chưa lên sàn. Trong 6 năm ngân hàng thực hiện nghiệp vụ này, chưa có doanh nghiệp nào bị loại ra ngoài danh sách do làm ăn kém, ngược lại luôn có thêm đơn vị mới.
Cơ sở để lãnh đạo các ngân hàng tin tưởng tới đây hoạt động cho vay cầm cố tiếp tục phát triển là thị trường có thêm nhiều doanh nghiệp lớn niêm yết và chứng khoán là kênh đầu tư phổ biến hơn với người dân. Rủi ro không thu hồi được nợ ông Lý Xuân Hải có xác suất rất thấp. "ACB cho vay cầm cố cổ phiếu từ khi sàn TP HCM ra đời cách đây 6 năm và chưa xảy ra bất cứ vụ nợ quá hạn nào. Cho vay cầm cố chứng khoán còn an toàn hơn cho thế chấp máy móc thiết bị hoặc tín chấp", ông bày tỏ quan điểm.
Về phần mình Ủy ban Chứng khoán nhà nước cũng không tỏ ra lo lắng hộ các ngân hàng như trước đây. Một cán bộ tại Vụ quản lý kinh doanh chứng khoán tuyên bố: "Trách nhiệm của cơ quan quản lý là cảnh báo khi thấy lượng tiền đổ vào cầm cố chứng khoán tăng mạnh chứ không thể ra quyết định cấm. Còn bản thân các ngân hàng và nhà đầu tư là người quyết định có tiếp tục cuộc chơi hay không?"
Phong Lan