Moskva nhận thấy không có con đường nào rõ ràng để ký bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào với Kiev trong bối cảnh hiện nay, "vì Ukraine nay mai có thể xuất hiện lãnh đạo mới", Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 27/3 phát biểu tại Murmansk, khi dự lễ ra mắt tàu ngầm hạt nhân Arkhangelsk.
Theo ông Putin, việc lập chính quyền lâm thời ở Ukraine là cần thiết để tiến hành bầu cử, bởi nhiệm kỳ hợp pháp của Tổng thống Volodymyr Zelensky đã kết thúc vào tháng 5/2024.
"Về lý thuyết, phương án khả thi là lập chính quyền lâm thời ở Ukraine dưới sự giám sát của Liên Hợp Quốc, Mỹ, các quốc gia châu Âu và các đối tác của chúng ta", ông nói. "Mục tiêu là tổ chức bầu cử dân chủ, đưa một chính phủ có năng lực và được người dân tin tưởng lên nắm quyền, sau đó chúng ta sẽ bắt đầu đàm phán hiệp ước hòa bình".
Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại Murmansk ngày 27/3. Ảnh: RIA Novosti
Ông nói thỏa thuận hòa bình được ký với chính quyền mới tại Kiev khi đó sẽ "được công nhận trên toàn thế giới, ổn định và đủ uy tín". Dù vậy, Tổng thống Putin nhấn mạnh đây chỉ là một trong những phương án hướng đến tương lai chấm dứt xung đột ở Ukraine.
"Moskva ủng hộ giải quyết xung đột một cách hòa bình nhưng chúng ta không chấp nhận thiệt thòi, đặc biệt là khi quân đội Nga đang giữ thế chủ động chiến lược trên khắp tiền tuyến", ông chủ Điện Kremlin tuyên bố, bổ sung rằng nước Nga "kiên định và tự tin" từng bước hoàn thành mọi mục tiêu đã đặt ra trong cuộc chiến này.
Ông Putin chỉ ra xung đột đang diễn biến theo chiều hướng nghiêng về phía Nga. "Không lâu trước đây, tôi từng tuyên bố quân đội ta sẽ bóp nghẹt đối phương. Giờ đây, tôi có đủ cơ sở để tin rằng chúng ta thậm chí có thể kết liễu quân đội Ukraine", Tổng thống Nga khẳng định.
Ông chủ Điện Kremlin cũng cho rằng người dân Ukraine sẽ sớm nhận ra rằng "lãnh đạo của họ đã bị châu Âu thao túng để kéo dài xung đột vũ trang".
Ukraine và Liên Hợp Quốc chưa bình luận về thông tin này. Liên Hợp Quốc tới nay chưa tham gia vào tiến trình đàm phán hòa bình nhằm chấm dứt xung đột Nga - Ukraine.
Tổng thống Putin nhiều lần bình luận rằng chính quyền hiện tại của Ukraine không còn tính chính danh, do Tổng thống Zelensky đã hết nhiệm kỳ 5 năm vào tháng 5/2024 và nước này vẫn chưa tổ chức bầu cử.
Kiev nhiều lần bác bỏ cáo buộc này, khẳng định quyết định trì hoãn bầu cử là hợp hiến vì đất nước đang trong tình trạng chiến tranh và duy trì lệnh thiết quân luật. Cả quốc hội và tòa án tối cao Ukraine đều khẳng định ông Zelensky vẫn là Tổng thống hợp pháp của nước này.
Lính Ukraine cầm ống phóng tên lửa Javelin ở ngoại ô Kiev hồi tháng 3/2022. Ảnh: Reuters
Ngày 11/3, Mỹ và Ukraine ra tuyên bố chung rằng Kiev sẵn sàng chấp nhận lệnh ngừng bắn toàn diện, trên toàn chiến tuyến trong 30 ngày. Tuy nhiên, ngày 18/3, Nga chỉ đồng ý ngừng tấn công hạ tầng năng lượng Ukraine.
Sau các cuộc đàm phán con thoi với Mỹ đầu tuần này tại Arab Saudi, Nga ngày 25/3 tuyên bố chấp nhận ngừng bắn trên Biển Đen nhưng kèm theo điều kiện các biện pháp hạn chế đối với ngành nông nghiệp nước này phải được dỡ bỏ. Ukraine phản đối điều kiện này.
Moskva và Kiev liên tục cáo buộc nhau hành động đi ngược lại tuyên bố ban đầu trong những ngày qua, tập kích qua lại bằng máy bay không người lái nhắm vào hạ tầng và hoạt động trên Biển Đen.
Tổng thống Ukraine cho rằng Nga chưa sẵn sàng chấm dứt xung đột và những cuộc đàm phán chỉ để câu giờ cho một đợt tiến công mới, trong khi giới chức Nga cáo buộc Ukraine đang cản trở nỗ lực trung gian đàm phán của Mỹ. Ông Zelensky ngày 27/3 cảnh báo rằng Nga đang chuẩn bị phát động chiến dịch tiến công mới nhằm vào Sumy và Kharkov, hai tỉnh biên giới ở đông bắc Ukraine.
Thanh Danh (Theo RT, Reuters)