"Không thể cùng lúc làm giàu uranium và sản xuất đồng vị ổn định do trong không khí lẫn trên thiết bị sẽ có lượng uranium không phù hợp với các đồng vị dùng trong y tế", theo thông cáo ngày 5/12 của TVEL, công ty con thuộc tập đoàn năng lượng hạt nhân Nga Rosatom.
Iran thông báo bắt đầu bơm uranium vào 1.044 máy ly tâm tại cơ sở hạt nhân Fordow ngày 6/11, đánh dấu bước thứ tư giảm cam kết với Kế hoạch Hành động Toàn diện chung 2015 (JCPOA). Theo thỏa thuận năm 2015, Iran đồng ý chuyển đổi Fordow thành trung tâm hạt nhân, vật lý và công nghệ phục vụ mục đích dân sự thay vì làm giàu uranium.
Bên trong cơ sở hạt nhân Fordow gần thành phố Qom, Iran. Ảnh: AFP.
TVEL cho biết phải "tháo dỡ thiết bị được sử dụng làm giàu uranium và khử nhiễm cơ sở" để tiếp tục dự án, đồng thời đã báo với Iran về tình hình. Phát ngôn viên Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Behrouz Kamalvandi cho biết Nga và Iran đang thảo luận cách giải quyết vấn đề kỹ thuật phát sinh tại Fordow.
Thứ trưởng Ngoại giao Sergey Ryabkov cho biết Nga không chấm dứt mà chỉ hoãn dự án chuyển đổi mục đích sử dụng của cơ sở hạt nhân Fordow. "Chúng tôi cần thời gian để xem xét các lựa chọn trong tình huống này và các hậu quả tiêu cực tiềm tàng sau khi Mỹ loại Fordow khỏi danh sách miễn trừ trừng phạt từ ngày 15/12", Ryabkov nói.
Nga hợp tác với Iran từ năm 2017 để chuyển đổi Fordow thành cơ sở hạt nhân để sản xuất các đồng vị phóng xạ tellurium và xenon phục vụ cho mục đích y tế, theo khuôn khổ thỏa thuận JCPOA.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đơn phương rút khỏi JCPOA năm 2018, sau đó áp đặt loạt lệnh trừng phạt nhằm vào Iran và tăng hiện diện quân sự tại vịnh Ba Tư để gây sức ép buộc quốc gia Trung Đông đàm phán thỏa thuận mới. Tuy nhiên, Iran không nhượng bộ trước áp lực của Mỹ và rút dần khỏi thỏa thuận hạt nhân để đáp trả.
Nguyễn Tiến (Theo RT)