Công ty Planet Labs của Mỹ hôm 11/6 công bố ảnh vệ tinh thương mại chụp đảo tiền tiêu Zmiinyi trên Biển Đen, ngoài khơi thành phố Odessa ở miền nam Ukraine, cho thấy các hệ thống phòng không tầm ngắn Tor và Pantsir triển khai trong công sự trên đảo.
Một tàu đổ bộ hạng nhẹ Đề án 21820 của Nga dường như cũng mang theo xe chiến đấu Tor ở vùng biển cách hòn đảo khoảng ba km về phía nam. Chưa rõ hệ thống này đang làm nhiệm vụ chiến đấu hay trên đường vận chuyển đến đảo Zmiinyi.
Đảo Zmiinyi và tàu đổ bộ chở hệ thống Tor trong ảnh vệ tinh chụp hôm 10/6. Ảnh: Planet Labs.
Giới chuyên gia quân sự nhận định hàng loạt hệ thống Tor và Pantsir xuất hiện trên đảo và vùng biển xung quanh sẽ tạo thành lưới phòng không đa tầng, hạn chế lỗ hổng phòng thủ và duy trì lượng lớn tên lửa sẵn sàng chiến đấu, tránh nguy cơ hết đạn khi đối mặt với đòn tấn công quy mô lớn. Biện pháp này còn cho phép các kíp vận hành luân phiên nghỉ ngơi trong khi vẫn duy trì khả năng cảnh giới và đánh chặn đối phương.
Triển khai hệ thống Tor trên tàu chiến di chuyển ngoài khơi cũng tăng đáng kể khả năng sống sót của chúng so với đặt trong các trận địa cố định trên đảo, nhất là khi lực lượng Nga đóng tại đảo Zmiinyi từng hứng chịu nhiều đợt không kích của quân đội Ukraine.
Một tàu tuần tra Đề án 22160 của Nga hồi tuần trước cũng rời quân cảng Sevastopol với tổ hợp phòng không lục quân tầm ngắn Tor-M2 được lắp ở sàn đáp trực thăng phía đuôi.
Đại tá hải quân Andrii Ryzhenko, cựu sĩ quan Bộ tổng tham mưu quân đội Ukraine, cho rằng Hạm đội Biển Đen hải quân Nga đang tăng cường đáng kể năng lực phòng không cho tàu chiến và đảo Zmiinyi, nhằm đối phó mối đe dọa từ máy bay không người lái (UAV) và tên lửa chống hạm của Kiev, nhất là sau khi Nga mất ô phòng không tầm xa do vụ chìm soái hạm Moskva hồi tháng 4.
Mỗi xe chiến đấu Tor là một hệ thống chiến đấu độc lập, bao gồm 8-16 tên lửa với tầm bắn 15 km, radar nhìn vòng để phát hiện mục tiêu, hệ thống cảm biến hồng ngoại, quang - điện tử và radar điều khiển hỏa lực. "Tổ hợp này có uy lực đáng kể khi đối đầu với UAV, tên lửa diệt hạm, trực thăng và phi cơ bay thấp", đại tá Ryzhenko nói.
Vị trí đảo Zmiinyi. Đồ họa: Washington Post.
Đảo Zmiinyi có diện tích khoảng 17 hecta, nằm trên Biển Đen, cách bờ biển Odessa khoảng 35 km.
Ngay sau khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ngày 24/2, Nga điều chiến hạm áp sát đảo Zmiinyi và yêu cầu lực lượng phòng thủ tại đây đầu hàng. Biên phòng Ukraine sau đó thông báo Nga đã kiểm soát đảo, thêm rằng hạ tầng ở đây bị phá hủy sau các trận không kích và pháo kích.
Quân đội Ukraine cũng nhiều lần tuyên bố tập kích lực lượng Nga đồn trú trên đảo bằng máy bay không người lái Bayraktar TB2, phá hủy ít nhất một tàu đổ bộ hạng nhẹ và một hệ thống phòng không tầm ngắn Tor-M2.
Vũ Anh (Theo Drive)