"Nga tin rằng Mỹ và Iran nên giải quyết mọi vướng mắc thông qua đàm phán", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết ngày 4/3. "Dĩ nhiên, Nga, với tư cách là một đồng minh của Iran, sẽ làm mọi thứ có thể để thúc đẩy một giải pháp hòa bình cho vấn đề này".
Kênh Zvezda của Nga cũng dẫn lời ông Peskov cho biết Tổng thống Vladimir Putin đã chấp nhận trở thành trung gian giữa Tehran và Washington trong các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran. Một nguồn thạo tin tiết lộ với Reuters rằng Nga chủ động đề xuất đóng vai trò trung gian đàm phán.
Nhà Trắng chưa bình luận về thông tin này.
Tháng trước, Tổng thống Donald Trump khôi phục chiến dịch "gây áp lực tối đa" nhằm ngăn Iran "phát triển vũ khí hạt nhân". Tuy nhiên, ông cũng tuyên bố sẵn sàng đối thoại với Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian để đạt thỏa thuận.
"Chính quyền Trump sẽ đàm phán với cả đối thủ và đồng minh, nhưng ở vị thế mạnh hơn để bảo vệ an ninh quốc gia", phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Brian Hughes đầu tuần này cho biết.
Nhà máy điện hạt nhân Bushehr ở Iran tháng 2/2009. Ảnh: AFP
Tổng thống Trump được cho là đã đề xuất ý tưởng Moskva làm trung gian đàm phán Mỹ - Iran trong cuộc điện đàm với Tổng thống Putin ngày 12/2. Gần một tuần sau, trong cuộc gặp tại Arab Saudi, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng đã thảo luận về khả năng này. Ông Lavrov sau đó đến Tehran và thông báo với Ngoại trưởng Abbas Araghchi về nội dung thảo luận với Washington.
Bộ Ngoại giao Iran sau đó xác nhận chương trình hạt nhân của nước này đã được Mỹ và Nga thảo luận, song khẳng định mọi quyết định liên quan sẽ không thể được đưa ra mà không có sự tham gia của Tehran.
"Vấn đề hạt nhân của Iran đã được thảo luận giữa Nga và Mỹ trên bình diện quốc tế. Mọi hành động liên quan không thể thiếu tiếng nói của Iran", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Esmail Baghaei tuyên bố. "Phía Nga hiểu rõ điều này".
Iran luôn bác bỏ cáo buộc từ phương Tây rằng nước này chủ trương phát triển vũ khí hạt nhân, nhưng cũng thừa nhận đã tăng tốc làm giàu uranium lên mức 60% độ tinh khiết, gần đạt cấp độ vũ khí là 90%. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) nhiều lần cảnh báo đây là xu hướng đáng lo ngại.
Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Điện Kremlin, Moskva ngày 24/2. Ảnh: AFP
Phương Tây cho rằng không có lý do nào để Tehran làm giàu uranium ở mức cao như vậy nếu không nhằm chế tạo bom hạt nhân, dù Iran khẳng định chương trình hạt nhân của mình chỉ phục vụ mục đích hòa bình.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hồi tháng 2 đã thảo luận với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về mối đe dọa từ Iran và cam kết phối hợp chặt chẽ để đảm bảo ổn định khu vực.
Iran từng ký thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với Anh, Đức, Pháp, Mỹ, Nga và Trung Quốc, được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA). Thỏa thuận này dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt đối với Tehran để đổi lấy việc hạn chế chương trình hạt nhân của nước này.
Mỹ rút khỏi JCPOA vào năm 2018 dưới nhiệm kỳ đầu của ông Trump, thúc đẩy Iran dần từ bỏ tuân thủ nhiều cam kết về kiểm soát hạt nhân. Sau khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đã chỉ đạo phái bộ Mỹ tại Liên Hợp Quốc phối hợp với đồng minh để khôi phục các biện pháp trừng phạt quốc tế đối với Iran.
Thanh Danh (Theo Moscow Times, Reuters, Telegraph)