Chưa đáng được xem như một câu chuyện cổ tích như cách Đan Mạch lên ngôi năm 1992, nhưng tại Euro 2008, tuyển Nga đã gây ra một cơn địa chấn làm rung chuyển thế giới bóng đá bằng màn trình diễn ấn tượng bậc nhất trong lịch sử các lần dự vòng chung kết Euro. Sau khi thua tan tác 1-4 dưới tay Tây Ban Nha - đội về sau đăng quang - trong trận ra quân, Nga thắng cả hai trận vòng bảng còn lại, 1-0 trước nhà vô địch năm 2004 Hy Lạp và 2-0 trước Thụy Điển. Tuy nhiên, cơn địa chấn chỉ đến ở tứ kết, nơi thầy trò Hiddink gặp Hà Lan - đội được xem như ứng cử viên nặng ký nhất sau khi toàn thắng ở vòng bảng, trong đó có hai trận hủy diệt Italy 3-0 và Pháp 4-1.
 |
| Chiến thắng Hà Lan ở tứ kết Euro 2008 là mốc son chói lọi trong lịch sử tuyển Nga sau khi Liên Xô sụp đổ. |
Nga khi đó không những phòng ngự hiệu quả, khắc chế tốt "cơn lốc da cam", mà còn phản công sắc sảo và dẫn bàn với cú vôlê đẹp mắt của Pavlyuchenko ở phút 56. Van Nistelrooy gỡ hòa 1-1 cho Hà Lan ở phút 86, đưa trận đấu sang hai hiệp phụ. Nhờ điều chỉnh chiến thuật hợp lý của Hiddink - chơi đôi công - và một Arshavin chói sáng, Nga đã thắng thuyết phục 3-1. Arshavin châm ngòi cho Torbinsky nâng tỷ số lên 2-1, trước khi đích thân ấn định kết quả. Dù lại thua Tây Ban Nha 0-3 ở bán kết, Nga vẫn có một kỳ Euro 2008 đáng nhớ và lần đầu tiên tiến sâu đến vậy ở một giải đấu lớn trong kỷ nguyên hậu Xô-Viết.
Bốn năm trôi qua sau chiến công ấy, Hiddink đã ra đi, mang theo những phép màu của ông. Nhưng Nga vẫn còn gần như nguyên vẹn lứa trụ cột cũ ở Áo - Thụy Sỹ 2008. Trên ghế HLV của họ vẫn là một ông thầy Hà Lan dày dạn kinh nghiệm, một nhà truyền giáo bóng đá, và chỉ khác cái tên, Dick Advocaat. Tuy nhiên, sẽ là phi thực tế, nếu dựa vào hai yếu tố trên cộng với việc Nga được các nhà cái xếp làm ứng cử viên số tám tại Euro 2012, để tin rằng thầy trò Advocaat sẽ tái hiện được kỳ tích tại Euro 2008, hoặc "vô địch" như mục tiêu mà chủ tịch LĐBĐ Nga Sergei Fursenko tuyên bố trên RIA Novosti hôm 26/5.
Lá thăm đưa Nga vào bảng A - bảng đấu cân bằng nhất tại Euro 2012 - với đồng chủ nhà Ba Lan, cựu vô địch Hy Lạp và CH Czech. Và nhìn vào tương quan lực lượng và đẳng cấp của các đối thủ, Nga hoàn toàn có thể lạc quan ở khả năng giành một trong hai suất vào đi tiếp. Nhưng để tiến xa hơn thì e rằng hơi khó, bởi theo kết quả bốc thăm, Nga sẽ gặp một trong hai đối thủ ở bảng B - bảng đấu tử thần gồm Hà Lan, Đức, Đan Mạch và Bồ Đào Nha - tại giải lần này.
 |
| HLV Advocaat không có nhiều thay đổi cho tuyển Nga so với thời Hiddink. |
"Tôi không nghĩ đội tuyển dự Euro 2012 đang ổn", phóng viên thể thao của tờ Moscow News Evgeniya Chaykovskaya nhận định. "Vấn đề lớn nhất nằm ở chỗ những cầu thủ từ năm 2008 vẫn đóng vai trò trụ cột. Độ tuổi trung bình của đội là 28, nhưng thế vẫn là quá cao. Nga có thể vượt qua vòng bảng, nhưng sau đó, đội sẽ gặp một ông lớn từ bảng B, chẳng hạn như Đức hay Hà Lan. Hãy thực tế, cơ hội để Nga đánh bại một trong hai đối thủ này rõ ràng không lớn".
Vấn đề mà Chaykovskaya là điều được giới chuyên môn nhìn nhận từ lâu. Dù có công lớn khi giúp Nga đoạt vé vào thẳng với tư cách nhất bảng vòng loại, Dick Advocaat vẫn bị chỉ trích là thủ cựu vì đã bác bỏ mọi đề xuất trẻ hóa để giữ nguyên bộ khung vốn đã sa sút và lão hóa nghiêm trọng thừa kế từ triều đại Hiddink. Về chiến thuật, tuyển Nga của Advocaat hiện tại cũng chẳng có gì mới mẻ, khi vẫn đá theo xu hướng đề cao sự an toàn và tận dụng tốc độ, khả năng gây đột biến của những Arshavin, Zhirkov và tài xoay sở của Pavlyuchenko.
Cách chơi ấy với những con người ấy đã phát huy hiệu quả ở vòng loại giúp Nga thắng tới bảy, hòa hai, ghi 17 bàn và chỉ để lọt lưới bốn bàn suốt 10 trận vòng loại với các đối thủ phần đông là yếu hơn. Nhưng vòng chung kết Euro lại là chuyện khác, nơi mọi đối thủ đều rắn mặt. Chưa vội nói xa xôi tới Đức hay Hà Lan ở tứ kết, các đối thủ ở vòng bảng tại Ba Lan - Ukraine hè này có lẽ cũng không thể làm ngơ việc Nga cứ rập khuôn một kiểu đá, dựa trên một nhóm cầu thủ bất di bất dịch suốt bốn năm qua và họ ắt đã chuẩn bị cách bắt bài.
 |
| Euro 2012 có lẽ là giải đấu lớn cuối cùng của thế hệc các trụ cột như Pavlyuchenko. |
Bản thân các trụ cột của Nga cũng có vấn đề. Arshavin, Pavlyuchenko vừa trải qua một năm tồi tệ cùng Arsenal và Tottenham. Cả hai chỉ phần nào tìm lại được phong độ sau khi hồi hương đá chặng cuối giải vô địch Nga trong màu áo Zenit (Arshavin) và Lokomotiv Moscow. Zhikov cũng không còn là chính anh, dù đã tháo chạy khỏi Chelsea để về đá cho Anzhi tại giải quốc nội để được ra sân nhiều hơn chuẩn bị cho Euro 2012. Zyryanov, mắt xích không thể thay thế ở tuyến giữa, thì đã 34 tuổi và sau khi cày ải cả thảy 51 trận cho Zenit mùa vừa qua, rất khó để lão tướng này tiếp tục đá sung sức tại Ba Lan - Ukraine.
Cầu thủ ngôi sao - Alan Dzagoev
 |
| Dzagoev. |
Mới tuổi 21, nhưng cầu thủ đến từ Nam Ossetia đã có sáu mùa giải thi đấu chuyên nghiệp. Từ năm 2008 đến nay, anh là trụ cột không thể thay thế ở CSKA Moscow, với 26 bàn thắng trong 102 trận tại giải vô địch Nga. Khi lứa Arshavin đã sa sút vì gánh nặng tuổi tác, phong độ, Dzagoev đang nổi lên như là thủ lĩnh mới, với bốn bàn thắng trong tám trận giúp tuyển Nga đứng đầu bảng B vòng loại. Chói sáng ở Euro 2012 sẽ là cách để tiền vệ tấn công này củng cố vị thế đó và trở thành cánh chim đầu đàn của tuyển Nga hướng đến World Cup 2018 trên sân nhà.
Vài nét về tuyển Nga
- Đã chín lần dự VCK Euro (giai đoạn 1960-1988, góp mặt với tư cách Liên Xô, từ 1992, là tuyển Nga độc lập)
- Thành tích cao nhất: vô địch 1960 (Liên Xô), bán kết 2008 (Nga)
- Vị trí hiện tại trên bảng xếp hạng FIFA: 11
- HLV trưởng: Dick Advocaat (người Hà Lan)
- Thủ quân: Andrei Arshavin
Dách sách 23 tuyển thủ Nga dự Euro 2012
Thủ môn: Igor Akinfeev (CSKA Moscow), Vyacheslav Malafeev (Zenit), Anton Shunin (Dynamo Moscow)
Hậu vệ: Aleksander Anyukov (Zenit), Alexey Berezutsky, Sergey Ignashevich, Kirill Nababkin (đều CSKA Moscow), Vladimir Granat (Dynamo Moscow), Yury Zhirkov (Anzhi), Dmitry Kombarov (Spartak Moscow), Roman Sharonov (Rubin Kazan)
Tiền vệ: Igor Denisov, Konstantin Zyrianov, Roman Shirokov (cùng Zenit), Denis Glushakov (Lokomotiv Moscow), Igor Semshov (Dynamo Moscow)
Tiền đạo: Andrey Arshavin, Aleksander Kerzhakov (cùng Zenit), Alan Dzagoev (CSKA Moscow), Marat Izmailov (Sporting Lisbon), Aleksander Kokorin (Dynamo Moscow), Roman Pavlyuchenko (Lokomotiv Moscow), Pavel Pogrebnyak (Fulham).
Lịch đấu vòng bảng tại Euro 2012
Ngày 8/6: Nga - CH Czech
Ngày 12/6: Nga - Ba Lan
Ngày 16/6: Nga - Hy Lạp
Minh Kha