 |
|
Công thức ném thia lia: Tất cả chỉ là vấn đề của vật lý và toán học. |
Bằng trực quan, chúng ta cảm thấy một viên đá dẹt có thể nảy tốt trên mặt nước, bởi diện tích bề mặt lớn khi đập xuống mặt nước sẽ tạo ra một phản lực, đẩy viên đá lên (nếu diện tiếp xúc nhỏ, phản lực không đủ lớn, viên đá sẽ bị chìm).
Nhà vật lý Lydéric Bocquet, Đại học Lyon (Pháp), đã nảy sinh ý tưởng lập công thức ném lia thia khi quan sát trò chơi của cậu con trai 8 tuổi. Sau một thời gian mày mò, ông đã lập ra một phương trình chỉ dẫn cách ném thia lia tối ưu. Theo đó, số lần nảy lên của viên đá phụ thuộc vào các đại lượng: bán kính, khối lượng viên đá, tỷ lệ giữa bán kính và khối lượng, góc ném, tốc độ ném, tốc độ quay của viên đá, lực hấp dẫn, tốc độ, hướng chảy của nước.
Công thức cho thấy, nếu viên đá được ném càng nhanh thì nó càng nảy lên nhiều lần. Và để nảy lên ít nhất là một lần, Bocquet cho rằng, viên đá cần được ném ra với tốc độ tối thiểu là 1 kilomét/giờ. Sự quay của viên đá cũng đóng vai trò quan trọng, bởi nó tạo ra hiệu ứng hồi chuyển, giúp viên đá không rơi nghiêng xuống nước.
Người ta đã tổ chức một số hội ném thia lia quốc tế. Trong cuộc tranh tài ở sông Blanco, Texas (Mỹ), năm 1992, anh Jerdone Coleman-McGhee đã lập kỷ lục thế giới khi ném được một viên đá nảy 38 lần trên mặt nước.
Coleman-McGhee đã đạt được thành tích trên khi sử dụng một viên đá đường kính 10 centimét. Nếu theo công thức của Bocquet, thì có lẽ Coleman-McGhee đã phải ném viên đá với tốc độ 40 km/h, và để không bị rơi nghiêng giữa chừng, nó phải quay khoảng 14 vòng/giây.
Hiện Bocquet và cộng sự tại Đại học Lyon đang có kế hoạch thiết kế ra một chiếc máy ném thia lia, có thể ném đá với tốc độ và độ quay chính xác, nhằm kiểm chứng công thức trên.
Minh Hy (theo New Scientist)